Turkse vereniging: kritiek Doorbraak zijn verdachtmakingen

SCHIEDAM – De Turkse Culturele Vereniging Schiedam (TCVS) herkent zich niet in de kritiek van de ‘linkse basisbeweging’ Doorbraak uit Leiden als zou zij ‘er fascistische ideeën op nahouden´ en een dubbele agenda voeren.

Doorbraak deed uitgebreid onderzoek naar tien gemeenten die sinds 2013 op een of andere manier organisaties gelieerd aan de Turkse beweging ‘de Grijze Wolven’ ter wille zijn geweest. Schiedam wordt genoemd evenals Amsterdam, Arnhem, Beverwijk, Den Haag, Dordrecht, Hengelo, Nijmegen, Rotterdam en Soest.

“Onze conclusie is dat de overheidshand nog steeds de Grijze Wolven voedt”, zo stelt Doorbraak. “In de onderzochte periode hebben tien gemeenten een organisatie van Grijze Wolven op een of andere wijze voorzien van materiële, financiële of facilitaire steun. Wij vinden dat daar onmiddellijk een einde aan moet komen”, zo stelt het rapport. Dat was voor Tweede Kamerlid Jasper van Dijk inmiddels aanleiding schriftelijke vragen te stellen aan de minister.

Uit hetzelfde rapport komt echter ook naar voren dat het Schiedamse gemeentebestuur gestopt is met subsidieverstrekking aan activiteiten waarbij de Turkse organisatie betrokken lijkt. Op een verzoek om mee te werken aan andere huisvesting heeft de gemeente Schiedam negatief gereageerd.

Mehmet Aksu, voorzitter van TCVS, ook bekend als de Schiedamse afdeling van de Turkse Federatie Nederland noemt het werk van Doorbraak een ‘flutonderzoek’. En erger: er worden verdachtmakingen in gedaan die ‘onjuist en niet onderbouwd’ zijn.

“TCVS is al meer dan twintig jaar actief in Schiedam en zet zich in voor de Schiedamse samenleving. Wij hebben buurtfeesten georganiseerd om wijkbewoners nader tot elkaar te brengen en dat is ons prima gelukt. Ik ben met stomheid geslagen door de publicatie en werp alle onjuiste verdachtmakingen verre van mij”, aldus Aksu.

Hij hoopt van harte dat de kritiek van Doorbraak de relatie met ‘de gemeente en andere wijkpartners’ niet schaadt. “TCVS zal haar positieve bijdrage aan de Schiedamse samenleving blijven voortzetten en is volledig transparant over haar activiteiten”, aldus de organisatie in reactie op het rapport. Aksu: “Wij verwachten dat de gemeente zorgvuldig omgaat met onze toekomstige activiteiten en hopen dat de gemeente haar beeld over TCVS niet af laat hangen van een extreemlinkse organisatie.”

Schiedam kreeg een apart hoofdstuk in het rapport van Doorbraak. Het wordt ingeleid met de opmerking dat de Turkse Culturele Vereniging Schiedam (TCVS) geen structurele subsidie van de gemeente krijgt. “Wel doet de vereniging met wisselend succes een beroep op incidentele subsidie in het kader van het wijkbudget bewonersinitiatief.” De vereniging mag steevast gebruik maken van het wijkcentrum Dreesplein in Schiedam-Nieuwland.

Doorbraak: “Op 6 en 7 juni 2015 organiseert de vereniging op het Dreesplein met 1150 euro steun van de gemeente de zogenaamde ‘Turkse culturele dagen 2015’. Dat is zo'n twintig procent van de begroting van ‘de braderie met podium met muziek’. De Grijze Wolven laten de gemeente weten dat ze met die dagen hun organisatie introduceren in de buurt en buurtbewoners ook actief laten deelnemen bij de organisatie.”

Later dat jaar doet de TCVS nogmaals een beroep op dat wijkbudget, ditmaal voor een bijeenkomst in het wijkcentrum. Men vraagt 570 euro voor een informatieavond over de Turkse parlementaire verkiezingen in Nederland, die dat jaar van 21 tot en met 25 oktober in Rotterdam plaatsvinden. De activiteit trekt volgens Doorbraak veel aandacht van de buurtbewoners. “Mensen willen meedoen, maar beschikken niet over informatie.” Er zal een ‘erkende gastspreker’ aanwezig zijn. De gemeente besluit geen subsidie te geven omdat het geen wijkactiviteit is, maar een politieke bijeenkomst.

Dat blijkt. Jongeren van de TCVS brengen de Grijze Wolven-groet tijdens het uitdelen van verkiezingsmateriaal van de Partij van de Nationalistische Beweging (MHP).

In 2016 dient de organisatie opnieuw een aanvraag in. Doorbraak: “Men vraagt maar liefst 10.000 euro voor culturele dagen met optocht op de zaterdag van 13 tot 15 mei. Weer komt de TCVS met mooie verhalen over haar ‘culturele dagen’ aanzetten, zoals integratie van verschillende culturen en verschillende wijkbewoners in de buurt alsmede acceptatie van de buurtbewoners die naar de vereniging komen en het bevorderen van de participatie van de bewoners onderling. De gemeente kan of wil ons geen verdere informatie geven over het feit of die subsidie al dan niet verstrekt wordt. Wat de vereniging in ieder geval wel krijgt, is een vergunning voor hun culturele dagen op het Dreesplein, inclusief een optocht met Turkse fanfare (Mehteran) van een uur waarbij de hele groep naar de fancy-fair loopt.”

Maar in 2017 reageert burgemeester Cor Lamers minder positief op de aanvraag voor een vergunning voor zo'n optocht. Hij schrijft: “In 2016 vond een dergelijke optocht plaats door de hele stad, die voor de nodige onrust zorgde. Dit was met name te zien op social media waarbij omstanders en bewoners de optocht als zodanig presenteerden dat in combinatie met de meegevoerde vlaggen een controversiële politieke boodschap werd uitgedragen.”

Ook blijkt dat de internationale politiek ook in Schiedam een rol speelt. Lamers stelt: “Gelet op de incidenten die plaatsvonden in Rotterdam in het weekend van 11 en 12 maart 2017 waarbij meerdere rellen plaatsvonden, het gehouden referendum in Turkije en de mogelijke spanningen die hieruit zijn voortgevloeid, is een ernstige verstoring van de openbare orde en veiligheid te verwachten of in ieder geval mijns inziens niet uit te sluiten.”

Kortom, de optocht mag niet. “We kunnen de fanfare dan binnen het braderieterrein kort laten spelen”, reageert de TCVS braaf. Aldus Doorbraak.

De Turkse culturele dagen zelf mogen in 2017 wel doorgaan, maar slechts gedurende twee in plaats van de gewenste drie dagen. Doorbraak: “Bijzonder is hoe gedienstig wijkcentrum Dreesplein de Turkse fascisten opnieuw tegemoet treedt. De gemeente meldt dat een vrijwilliger het wijkcentrum voor ze open doet zodat ze gebruik kunnen maken van de faciliteiten. Hier betalen zij het wijkcentrum voor. Ook de TCVS benadrukt dat men voor het wc- en keukengebruik het buurthuis heeft afgehuurd.”

Doorbraak vindt het opmerkelijk dat de gemeente, ondanks haar bewaarplicht, over 2013 en 2014 geen enkele informatie zegt te hebben over mogelijke subsidies en vergunningen aan de vereniging, terwijl uit de stukken van 2015 en daarna valt af te leiden dat er in die periode wel degelijk vergelijkbare activiteiten hebben plaatsvonden. “Ook over 2018 hebben wij geen enkele informatie mogen ontvangen.

Afsluitend laat de gemeente weten dat de vereniging in 2015 heeft gevraagd of wij voor andere huisvesting konden zorgen. Hier hebben wij negatief op gereageerd.”

Tot zover de passages over Schiedam. Het gehele rapport met ook de info over andere gemeenten staat op de website van Doorbraak. Met die informatie wil Doorbraak met name lokale volksvertegenwoordigers confronteren met de steun die hun gemeenten verlenen aan groeperingen die een bedreiging vormen voor minderheden.

Commentaar gemeente

Namens de gemeente Schiedam laat het team communicatie weten dat de gemeente heel alert is op aanvragen van instellingen die discriminerend of anderszins moreel onaanvaardbaar opereren. “Inderdaad verstrekken we al een aantal jaren geen subsidie meer voor activiteiten van aan de Grijze Wolven gelieerde organisaties. In dat opzicht bevat het rapport vooral verouderde gegevens.”

“De gemeente beoordeelt aanvragen uiteraard zorgvuldig, maar het is niet voor niets dat Schiedam geen subsidie geeft, geen vergunningen verleent en ook niet meer voorziet in ondersteuning vanuit het wijkcentrum.”

Algemeen

Het rapport begint met de volgende inleidende alinea’s:

“Nederland kent een aantal relatief kleine openlijk ultra-nationalistische, fascistische en nazistische organisaties en netwerken. Hun belangrijkste doelwitten zijn zoals bekend migranten, vluchtelingen, moslims, in grote lijnen iedereen die niet wit is, die er in hun ogen niet bij hoort. Gelukkig bestaat er in brede kring nog een anti-racistische reflex om het op te nemen voor de doelwitten en slachtoffers van dit extreem-rechts. En geen gemeente zal het daarom ook in haar hoofd halen om deze groepen te subsidiëren, een ruimte te verhuren of een pand te verkopen.”

“Ook binnen minderheden bestaan er extreem-nationalistische en fascistische stromingen en organisaties. Door die anti-racistische reflex neigen veel mensen ertoe dat specifieke extreemrechts niet te willen zien. En dat heeft grote gevolgen voor de minderheden binnen de minderheidsgroepen die hun doelwit en slachtoffer zijn. De Turkse Grijze Wolven vormen zo'n fascistische organisatie. Voor Koerden, alevieten, Armeniërs en linksen en feministen met een achtergrond in Turkije vormen ze hier in Nederland een dagelijkse bedreiging. Maar richting de Nederlandstalige meerderheid spelen de Grijze Wolven de rol van onschuldige culturele organisaties. En zo weten ze in een reeks steden goede contacten te onderhouden met gemeentebesturen, die hen voorzien van subsidies en ruimten om te huren of te kopen.”

Om die reden is het in 2007 opgerichte Doorbraak gaan onderzoeken in hoeverre de gemeenten de Grijze Wolven in enige vorm steunen. Doorbraak heeft 22 gemeenten via de Wet Openbaar Bestuur (WOB) verzocht om relevante documenten te overleggen over de 2013 tot en met 2018. Sommige gemeenten gaven ook informatie over 2019.

Doorbraak: “In de loop der jaren is de financiële steun voor de Grijze Wolven wel afgenomen. Dat is het gevolg van algehele bezuinigingen door gemeenten en helaas niet van politieke beslissingen op inhoudelijke politieke gronden. Wij zijn overigens niet de eersten die het probleem van het subsidiëren van Turkse fascisten aankaarten. In 1980 kwam het Landelijk Aktie Komitee Anti Fascisme al met een uitgebreid onderzoek. En in 1997 kaartten Stella Braam en Mehmet Ülger het probleem van het Turkse fascisme in Nederland aan in een zeer goed gedocumenteerd boek. Ze moesten na publicatie wegens doodsbedreigingen een aantal maanden onderduiken. In het decennium na 2000 zette de Onderzoeksgroep Turks Extreemrechts hun werk voort. In het dossier ‘Turks rechts in Nederland’ op de website van Doorbraak zijn veel bronnen bijeengebracht.

Doorbraak: “We dragen ons huidige rapport op aan Mehmet Ülger, de in 2017 overleden journalist die die stiekem opererende Grijze Wolven in Nederland met gevaar voor eigen leven in de publieke schijnwerpers heeft gezet.”