Advies: Hoeksteenkerk dicht

SCHIEDAM – De Hoeksteenkerk in de BK-laan staat op de nominatie om te sluiten. Door de vergrijzing van het ledenbestand lijkt er geen andere oplossing dan samengaan met de geloofsgenoten in Vlaardingen. Er is een wonder nodig, wil er nog een andere toekomst voor de christelijk gereformeerde gemeenschap in Schiedam zijn weggelegd, zo stelt ouderling Gérard Simons.

De Schiedamse kerken verdwijnen in rap tempo. Na de recente aankondiging van de sluiting van de katholieke Heilig Hartkerk en de kerk Sint-Jan – Visitatie, de mogelijke sluiting van de Jacobuskerk in Kethel en de recente sluiting van de PKN-kerk Vaste Burg op de hoek van de Lange Nieuwstraat en de Oranjestraat, kondigt nu opnieuw een geloofsgemeenschap aan de deuren van het kerkgebouw definitief te sluiten.

Tenminste, de kans dat dat gebeurt is groot. Formele besluiten moeten nog worden genomen. Maar ouderling Gérard Simons stelt dat zonder regelrecht wonder er geen toekomst voor de kerkgemeenschap en het gebouw is. “We hebben alleen nog begrafenissen, geen doopjes of belijdenissen.” Met zijn 63 jaar haalt Simons de gemiddelde leeftijd van de gemeenteleden omlaag.

Met die vergrijzing staat het besturen van de gemeenschap onder druk. “De kerkeraad bestaat uit twee ouderlingen en één diaken.” Dat is volgens de regels het absolute minimum. “Mijn twee collega's hebben al aangegeven te stoppen als hun termijn van vier jaar afloopt.” Dat zal eind 2018 het geval zijn. Ook op andere plekken in de organisatie zijn er vacatures. Een eigen dominee heeft de gemeenschap niet meer. Daar is ook geen geld voor. De kerkgangers zijn de gepensioneerde dominee Jan-Willem Schoonderwoerd dankbaar dat hij twee keer per maand voorgaat en ook actief is in het pastoraat. Op de andere twee zondagen wordt een gastdominee gevraagd.

Punt is dat er geen aanwas van de gemeenschap is. “Jonge gezinnen zijn vertrokken uit Schiedam.” En als er weinig jonge mensen zijn, is dat ook niet erg aantrekkelijk voor andere jonge mensen of nieuwkomers. De toetreding van enkele jonge gezinnen tot de kerk, zou het wonder kunnen zijn waarop wordt gehoopt.

Maar zonder dat dreigt het einde, en beter om daar actief stappen in te zetten dan lang te wachten tot meer van de bestaande 45 kerkleden overlijden en het dak van de kerk nog meer lek raakt. De kerkeraad is al tot de conclusie gekomen dat het sluiten van de kerk binnen enkele jaren de beste weg om te gaan is. Kort voor de zomer werd in een vergadering dat voornemen aan de kerkleden voorgelegd. Dat leidde enerzijds tot emoties, maar ook tot begrip, aldus Simons. “Mensen zien natuurlijk ook aankomen dat er wat moet gebeuren.”

Een besluit is niet een-twee-drie genomen. Een vergadering van de classis, dat is de verzameling van christelijk gereformeerde kerken in de omgeving van Rotterdam, moet daar mee instemmen. “De classis vergadert twee keer per jaar. In de vergadering van oktober staan wij op de agenda.” Ook de leden van de kerkgemeenschap zelf zullen formeel nog moeten instemmen met opheffing. Dat zou ook in het najaar kunnen gebeuren. Dan zou ergens in 2019 de kerk aan de eredienst onttrokken kunnen worden.

Wat de gelovigen dan rest is de overgang naar de gelijkgestemde christenen in Vlaardingen. “Dat is wat we zullen adviseren. Maar iedereen is daar vrij in.” Aansluiting bij een Rotterdamse gemeente is ook een optie, net als de gang naar een andere Schiedamse kerkgemeenschap. De Hersteld Hervormde Gemeente, die bij elkaar komt in de Plantagekerk, ligt dan het meest voor de hand.

De Hoeksteenkerk dateert uit 1894. Daarna groeide en bloeide de gemeenschap. “Ons topjaar was 1953, toen we 390 leden hadden. Op een normale zondag zitten er twee keer – een vroege en een late eredienst in de middag – zo'n dertig mensen in de kerk. “Daar zitten ook niet-leden onder.” In de kerk is volgens de brandweer plek voor 160 mensen, maar in het verleden gingen er zo'n 250 mensen in het gebouw.

Dat heeft geen monumentenstatus. “Maar het gebouw is wel beeldbepalend voor de Warande”, aldus Simons. Het ligt voor de hand om te kijken of er een andere kerkgemeenschap gebruik wil maken van het gebouw, met name een van de vele migrantenkerken die de afgelopen jaren in de Rotterdamse regio zijn ontstaan. “De andere optie is verkoop aan een projectontwikkelaar en sloop.”