Corona

COLUN - Het virus sluipt om onze stad heen en het kan niet anders of het zal bij ons in de stad binnenkomen. Misschien is dat zelfs al het geval als u dit stukje leest.

Zijn de Schiedammers bezorgd? Verleden week al werd in een winkel uitgenodigd om eerst mijn handen met schuim uit een spuitbus te reinigen. Ik bedoel: het hoefde niet, maar je kon toch merken dat de eigenares van de zaak dat prettig vond.

Toch betrap ik mij erop dat ik met tevredenheid kijk naar de manier waarop deze epidemie wordt aangepakt. Maar voor mijzelf gelden de voorzorgsmaatregelen nog niet. Het is aan anderen om het handen schudden na te laten en ze in plaats daarvan zes keer per dag gedurende twintig seconden te wassen. Ik blijf ook niet thuis. Ik mijd grote menigtes niet. Ik denk dat het allemaal wel aan mijn huisje voorbij zal gaan.

Dat is uiteraard heel onverstandig. We moeten met zijn allen niet in paniek raken. Dat deden onze voorouders ook niet meer dan honderd jaar geleden, toen de vorige epidemie de stad raakte: de Spaanse griep van 1918. Op 16 juli 1918 publiceerde de Nieuwe Schiedamsche Courant tips van de Centrale Gezondsraad. Hier zijn ze in het kort:

1. Geef frisse lucht zoveel mogelijk vrije toegang tot uw woning. Datzelfde geldt voor werkplaatsen en fabrieken alsmede andere plekken waar veel mensen bij elkaar komen.

2. Laat geen stof opwaaien. Dat irriteert neus en keel en dat is dubbel nadelig als ziektes heersen, Neem het stof met vochtige doeken op. Gebruik een stofzuig-toestel als U daar over beschikt.

3. Vermijd aanraking van personen die de ziekte reeds onder de leden hebben. Juist patiënten die nog niet of nauwelijks ziekteverschijnselen vertonen kunnen de ziekte verspreiden.

4. Stuur halfziek personeel meteen naar huis.

Van virussen had in 1918 nog niemand gehoord, zeker niet als veroorzaker van de griep. Toch waren deze organismes al ontdekt. Door een Nederlander nog wel, Marinus Beijerinck, onderzoeker in Wageningen en Delft. Men wist wel dat griep niet door bacteriën veroorzaakt werd. Daarom sprak de Gezondheidsraad over ‘smetstof’ die door zieken kennelijk werd verspreid.

Half september ging een openbare school dicht vanwege de Spaanse griep. Een week lang werden de lokalen en de gangen pijnlijk nauwkeurig schoongemaakt om deze smetstof buiten te houden. In het hele land gingen die herfst massaal scholen dicht om zo besmetting te voorkomen. Op 24 oktober ging de Schiedamse Ambachtsschool op de Sint Lidwinastraat dicht. Het Leger des Heils staakte voorlopig de speciale samenkomsten voor kinderen.

Ik krijg uit de krantenberichten niet meteen de indruk dat de Spaanse griep het leven in Schiedam totaal heeft ontregeld, zoals wel gebeurde in plaatsen als Wolvega of Ierseke, waar op een gegeven moment een kwart van de bevolking geveld was. Net als nu doodde de griep niet zélf, daar was longontsteking voor nodig. Dan was het in die tijd altijd erop of eronder, want antibiotica bestonden nog niet. En die Marinus Beyerinck, die had dubbel en dwars de Nobelprijs verdiend, maar hij kreeg hem nooit. Misschien wel omdat hij geen leuke man was. Hij ging enorm tegen zijn studenten en zijn hele omgeving te keer.

Nou ja, kalm blijven mensen en gezond weer op.