Eenzaamheid doorbreken en armoede bestrijden

SCHIEDAM – Eenzaamheid en armoede zijn de grootste problemen in het sociale domein in Schiedam. De lijsttrekkers leggen wel verschillende accenten en noemen verschillende oplossingen, maar uit hun antwoorden van vandaag valt niet af te leiden dat wat de ene lijsttrekker aandraagt, door een andere lijsttrekker zou worden afgewezen. Het varieert van een pleidooi voor meer werkgelegenheid (hét medicijn tegen armoede) tot gratis openbaar vervoer voor minima en het behoud van Argos Mobiel. En: een fonds oprichten dat de schulden van mensen in ernstige problemen tijdelijk overneemt!

Dat blijkt uit de antwoorden van de lijsttrekkers op de eenendertigste vraag in het project ‘Elke dag een vraag’.

Toelichting op de vraag:

Veertig jaar geleden presenteerde burgemeester Reinier Scheeres de nota ‘Grootstedelijke crisisverschijnselen in Schiedam’. Onze stad scoorde hoog op de verkeerde lijstjes. Hoge werkloosheid. Laag opleidingsniveau. Veel analfabetisme. Stijgende criminaliteit. Ernstige armoedeproblematiek.

Ondanks majeure inspanningen en geïntensiveerd beleid met medewerking van hogere overheden staat nog altijd een te groot deel van de Schiedammers voor grote problemen. Ze lijden onder schuldenlast, kunnen de dagelijkse boodschappen ternauwernood of niet doen, kunnen hun kinderen niet voorzien in waar redelijkerwijs om gevraagd wordt, hebben gebrek aan perspectief, zijn beducht voor de toekomst, vermijden artsenbezoek vanwege het eigen risico in de zorg, vluchten in verslavingsgedrag of onverschilligheid enzovoorts enzovoorts.

Natuurlijk hebben niet alle Schiedammers in armoede te maken met alle hiervoor genoemde problemen en de bedoeling is uiteraard niet te stigmatiseren, maar als Schiedammers met een politieke antenne weet u ongetwijfeld dat deze problemen zich in de diverse milieus kunnen voordoen. Het werd in 1977 voor het eerst beschreven. Maar de problemen bestaan nog steeds.

De vraag:

Welk vraagstuk uit het sociale domein baart u de meeste zorgen? Welke oplossing dragen uw verkiezingsprogramma of uzelf hiervoor aan?

De antwoorden:

Marcel Bregman, Democraten ’66 (D66):

Er zijn hardnekkige verschijnselen waar te veel Schiedammers last van hebben: Armoede en te slechte gezondheid. Vooral armoede lijkt met reguliere middelen lastig te bestrijden, voornamelijk door schulden. Dat moet stoppen. De gemeente moet een nog belangrijker rol gaan spelen om schuldproblemen uit te bannen. Hier dient ook apart budget voor te worden vrijgemaakt.  Schulden van mensen blijken heel vaak ook nog eens andere problemen in stand te houden.


Petra Zwang, Partij van de Arbeid (PvdA):

Schulden zijn een groot probleem volgens de PvdA Schiedam. Het Schiedamse armoedebeleid moet gericht zijn op ondersteuning van de groepen die het hardst geraakt worden, zodat een humaan en sociaal bestaan voor iedereen verzekerd is. Alleen dan is er kans voor Schiedammers, en met name kinderen, om te stijgen op de maatschappelijke ladder. Armoede mag niet erfelijk zijn. Het Schiedams armoedebeleid moet zich dan ook extra richten op kinderen, zodat de cyclus van erfelijke armoede doorbroken wordt. Je afkomst mag niet je toekomst bepalen.

Armoede door het maken van schulden dient aangepakt te worden via een schuldhulpverleningstraject, waarbij mensen door professionals geholpen worden om inkomsten en uitgaven weer in balans te brengen. Waar mogelijk worden werkgevers of instanties als het UWV hier bij betrokken. Wachtlijsten bij de schuldhulpverlening mogen niet bestaan. De PvdA wil dat het traject voor schuldhulpverlening binnen vier weken wordt gestart om oploop van schulden te voorkomen. Het traject moet bovendien laagdrempelig zijn.


Hakan Kucuk, Socialistische Partij (SP):

De SP wil dat iedereen in Schiedam meedoet en niemand wordt buitengesloten en aan de zijlijn blijft staan. Daarom moet het bestaande armoedebeleid volledig worden doorgezet, zoals gratis OV voor minima en de Argos Mobiel, maar ook via maatwerk beschikbaar worden voor bijvoorbeeld ZZP’ers die formeel boven de armoedegrens vallen.

De gemeente blijft samenwerken met instellingen, organisaties, verenigingen die op het sociale terrein actief zijn om zo effectief mogelijk te werk te gaan bij de bestrijding van armoede. Daarbij zetten we de mens, het gezin centraal, met alle problemen die spelen op het gebied van inkomen en zorg. Daarbij verdienen de schuldhulpverlening en de nog steeds hoge armoede onder kinderen extra aandacht. Desnoods moet er geld bij om de toenemende rijksbezuinigingen op te vangen.


Onno Spek, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD):

Ondanks een aantrekkende economie en een grote vraag naar arbeidskrachten zijn er nog veel werklozen in Schiedam. Een betaalde baan of vrijwilligerswerk zorgt voor voldoening, houdt mensen van de straat en komt de samenleving ten goede. Tevens is het vinden van een baan voor nieuwkomers een goede manier om te integreren. 

De VVD wil daarom dat Schiedammers die (tijdelijk) zonder werk zitten zo snel mogelijk weer aan de slag gaan. In de tussentijd is er een vangnet: de uitkering. Dit vangnet wordt betaald door de samenleving. De VVD vindt dat de samenleving een tegenprestatie mag verwachten van degene die een bijstandsuitkering ontvangt. Daarnaast is het ook voor de werkloze beter om actief te blijven in de samenleving. Wie bijstand krijgt en de sollicitatieplicht niet naleeft of geen tegenprestatie verricht, moet worden gekort op de uitkering. Ook wil de VVD dat de opleiding van jongeren aansluit bij de arbeidsmarkt. De gemeente moet daarom werkgevers en opleiders bij elkaar brengen. Van school naar je baan, is het motto!


Catelijne de Groot, Algemeen Ouderen Verbond (AOV):

Het AOV vindt dat voor al onze kwetsbare inwoners zorg en voorzieningen beschikbaar moeten zijn. Eenzaamheid bestrijden in alle leeftijdscategorieën is een steeds belangrijker aandachtspunt, en daarnaast ook de zorg voor kinderen die niet de dupe mogen worden van hun gezinssituatie.

Schiedammers kunnen door allerlei zaken in de problemen geraken, zoals: het overlijden van een partner, een scheiding, het moeten onderhouden van kinderen, het werkloos raken, het arbeidsongeschikt worden, het te oud zijn om nog een kans op de arbeidsmarkt te krijgen of gegund te worden.

Naast de hulp van een budgetcoach zijn het voorkomen van schulden, de financiën ordenen en stappen zetten naar een stabiel inkomen belangrijk, waarbij alle voorzieningen zoals bijzondere bijstand en toeslagen een belangrijke bijdrage vormen.

Een algemeen informatiepunt (telefonisch, mail en whatsapp) waar men vragen neer kan leggen en hulp kan vragen, is heel belangrijk, naast de wijkondersteuningsteams; persoonlijk contact is belangrijk.


Patricia van Aaken, Christen-Democratisch Appèl (CDA):

Bij het opstellen van het verkiezingsprogramma heeft het CDA met vele organisaties in onze stad gesprekken gevoerd. Tijdens deze gesprekken kwamen twee belangrijke zorgpunten telkens terug.

De erkenning en herkenning van licht verstandelijk beperkten (LVB) behoeft veel verbetering. Het aantal jongeren dat onder deze groep valt, lijkt te groeien. Eén ding is wel zeker: de schuldenproblematiek onder deze groep stijgt.

Het CDA wil dat de gemeente onderzoek doet naar de knelpunten en problemen waar de groep LVB mee te maken heeft en beleid ontwikkelt om de geconstateerde knelpunten en problemen op te lossen. Dit beleid moet erin voorzien dat deze groep van jongs af aan (dus in een zo vroeg mogelijk stadium) meer structuur krijgt.

Het andere punt betreft stille armoede. Armoede betekent vooral niet meedoen.

Niet mee kunnen doen vanwege geldgebrek, en schaamte, wat vaak isolement en dus eenzaamheid tot gevolg heeft. Armoede heeft diverse oorzaken en vaak een samenloop van omstandigheden.

Het CDA wil dat de gemeente zich meer inzet om vroegtijdig armoede te signaleren. Krachten en inzichten uit de praktijk moeten gebundeld worden. Een persoons- en/of gezinsgerichte aanpak is van groot belang, waarbij er extra aandacht moet zijn voor degenen die net buiten regelingen vallen.


René Karens, Groen Links:

Schiedam voert van oudsher een gedegen sociaal beleid. We mogen trots zijn op minimaregelingen zoals gratis OV voor minima. Wij maken ons echter zorgen over twee zaken: problematische schulden en groeiende erfelijkheid van armoede.

Schulden leveren niet alleen veel stress en zorg op, problematische schulden zorgen ook voor een stapeling van problemen, zowel psychisch als lichamelijk. Dan wordt werk vinden steeds moeilijker. Dit leidt tot hoge maatschappelijke kosten. Armoede en schulden hebben daarnaast ook effect op de ontwikkelingskansen van kinderen in arme gezinnen. Armoede wordt daarmee steeds meer erfelijk.

Groen Links wil daarom een effectievere aanpak van schulden. Dit kan door het voorkomen van escalatie door betalingsproblemen eerder te signaleren en door het opzetten van een fonds om schulden tijdelijk over te nemen. De schuldhulpverlening moet voor meer doelgroepen (bijvoorbeeld huizenbezitters) toegankelijk zijn. Begeleiding op maat is nodig, ook van kinderen uit risicogroepen op de basisschool.


Frans Hamerslag, Progressief Schiedam (PS):

Het sociaal domein kent vele uitdagingen. Voor het bewerkstelligen van de duurzame samenleving dient er balans te zijn tussen de vele beleidsonderdelen. De grootste disbalans is op dit moment te vinden in de jeugdzorg. Hier moet de gemeente echt meer regie nemen om een kind niet tussen wal en schip te laten vallen. Bureaucratie mag niet leidend zijn, maar de zorg voor het kind.


Robert Berns, Christen Unie - Staatkundig Gereformeerde Partij (CU-SGP):

Op de goede lijstjes staat Schiedam eveneens genoemd. Deze gemeente heeft het ruimste aanbod aan sociale voorzieningen, weet een grote groep sociaal te verheffen, heeft een alfabetiseringsprogramma, dalend werkloosheidspercentage, het gemiddelde opleidingsniveau stijgt met de jaren en er is steeds minder vroegtijdige schoolverlating, voorkomt de meeste huisuitzettingen als het veroorzaakt wordt door stijgende schuldenlasten, heeft (tuinen voor) de Voedselbank, vele vrijwilligers. De criminaliteit wordt teruggedrongen en daalt over de meeste categorieën.
Inderdaad is er in Schiedam hier en daar nog schrijnende armoede alsof het geërfd is van vorige generaties. Eens te meer reden om hoop te bieden, onder andere met de vouchers. Wegvluchten in onverschilligheid of verslavingsgedrag aan alcohol, hash/weed, tabak, heroïne, eenzaamheid en porno is bij meer sociale cohesie te voorkomen of te bestrijden. Toename van het aantal echtscheidingen vermindert die cohesie. Aanleidingen voor vluchtgedrag, zoals koffieshops, drugshandel en moderne vormen van slavernij moet de overheid waar mogelijk wegnemen.


Andreas Rose, Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS):

Allereerst moet de instroom van steeds meer armoedeproblematiek gestopt worden. Het is lastig dweilen met de kraan open. Dit kan door meer evenwicht in de woningvoorraad. Verder is meer werkgelegenheid in de stad natuurlijk belangrijk. Werk is het beste medicijn tegen veel armoedeproblemen. Onze grootste zorg zijn kinderen. Juist zij zijn kwetsbaar en een goede start is essentieel. Belangrijk is dat ze niet met een taalachterstand beginnen, waar ze hun hele verdere leven last van hebben. Er mag zeker niet beknibbeld worden op jeugdzorg.


Mahmut Erdem, Denk:

Thema's leefbaarheid en sociale samenhang uit het sociale domein baren bij ons de meeste zorgen. Een op de vier Schiedammers heeft afgelopen jaar discriminatie ervaren. Daarnaast hebben we in Schiedam te maken met een dalende trend in sociale cohesie. Als Denk willen we de sociale cohesie versterken en dat kunnen we niet alleen doen. Initiatieven moeten leiden tot beleid. Hieronder wil ik oplossingen aandragen:

Het inzetten van ambassadeurs die zich bezighouden met wederzijdse acceptatie en de Wij-samenleving. Invloedrijke en bekende Schiedammers worden gevraagd om als ambassadeurs op te treden en zich in te zetten voor sociale cohesie in de stad.
De gemeente Schiedam stimuleert en faciliteert dialoogplatforms, waar Schiedammers bijeenkomen en in gesprek gaan over verschillende onderwerpen.
Het aanbestedingsbeleid moet worden ingesteld op het belonen van bedrijven die werk maken van bestrijding van discriminatie en van een representatief personeelsbestand.
Samenwerkingspartners die discrimineren worden uitgesloten van samenwerking.


René Janssen, Sociaal Liberaal Verbond (SLV):

Schiedam scoort nog steeds in verkeerde lijstjes. De recent gepresenteerde ‘Staat van de Stad’ laat een achteruitgang zien. Het hele sociaal domein baart het SLV zorgen. Werkloosheid, laag opleidingsniveau, hoogste percentage laaggeletterdheid van Nederland, individualisering en alleenzaamheid zijn slechts onderwerpen daarvan. Verbetering van sociale samenhang moet voortdurend worden aangepakt.

Bovendien moet Schiedam inzetten op verjonging. Verjonging, door studenten en young professionals. Verjonging brengt nieuwe ondernemers naar de stad, verstevigt bestaande ondernemers en biedt brede kansen voor de stad.

Daarnaast hamert het SLV op Sociale Cohesie in de wijken, op straat en het verstevigen van de ‘Grassroots’ in de samenleving. Bij verenigingen, clubs, organisaties, bedrijven, kerken en moskeeën ligt de kracht van de samenleving. Daar moet de gemeente haar slag slaan om tezamen met de verjonging van de stad, Schiedam verder vooruit te brengen. Daar hoeven niet eerst jaren van beleidsnota’s aan vooraf te gaan. Aan het werk, is het SLV-devies.


Maarten Reuderink, Ouderenpartij Schiedam:

De Ouderenpartij Schiedam is van mening dat de grote voorraad goedkope woningen in Schiedam een (overigens heel begrijpelijke) aanzuigende werking heeft op de rest van de regio. Alleen door de instroom in Schiedam echt(!) te reguleren (volledige invoering Rotterdamwet) is het mogelijk om voldoende draagvlak voor maatschappelijke voorzieningen overeind te houden. Voor ons is dus het grootste probleem de relatieve armoede in Schiedam, die moeilijk oplosbaar is door de instroom uit Rotterdam.

Daarnaast willen we uiteraard eenzaamheid onder ouderen doorbreken door het voor hen letterlijk mogelijk te maken om mobiel te blijven.

Constatering Kor Kegel:

Armoede betekent vaak niet meedoen, uit schaamte en/of door geldgebrek en schulden. Dus is armoede een oorzaak van vereenzaming. Armoede mag niet erfelijk zijn, zegt de PvdA, die vindt dat het Schiedams armoedebeleid zich extra moet richten op kinderen. Je afkomst mag niet je toekomst bepalen.

D66 wil schuldproblemen uitbannen. Wachtlijsten bij de schuldhulpverlening mogen niet bestaan. Werkgevers moeten hier ook bij betrokken worden, vindt de PvdA. De SP is voor volledige voortzetting van het Schiedamse armoedebeleid, desnoods met extra geld van de gemeente om de rijksbezuinigingen op te vangen. Gratis openbaar vervoer voor minima en de Argos Mobiel moeten blijven bestaan.

Groen Links komt met het idee een schuldenfonds in te stellen. Dit fonds zou tijdelijk de schulden kunnen overnemen van mensen met betalingsachterstanden. Maar ook wil Groen Links schuldhulp verleend zien aan huizenbezitters die de hypotheek niet meer kunnen betalen.

De VVD en LOS vinden werk het beste medicijn tegen armoede.

De VVD verlangt een tegenprestatie van mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. Ook wil de VVD dat de opleiding van jongeren aansluit bij de arbeidsmarkt. De gemeente moet daarom werkgevers en opleiders bij elkaar brengen. Van school naar je baan, is het motto!

Voor het AOV zijn eenzaamheid en armoede de grootste sociale problemen. Een budgetcoach kan verdere schulden voorkomen. Ook een informatiepunt en persoonlijk contact is belangrijk.

De Ouderenpartij wil eenzaamheid onder ouderen doorbreken door het voor hen letterlijk mogelijk te maken om mobiel te blijven.

Het CDA wil aandacht voor licht verstandelijk beperkten, die in aantal toenemen en ook met schuldenproblematiek geconfronteerd worden.

Het CDA wil dat de gemeente zich meer inzet om vroegtijdig armoede te signaleren. Krachten en inzichten uit de praktijk moeten gebundeld worden. Een persoons- en/of gezinsgerichte aanpak is van groot belang, waarbij er extra aandacht moet zijn voor degenen die net buiten regelingen vallen. 

PS ziet in de jeugdzorg de grootste disbalans. LOS vindt dat kinderen geen taalachterstand mogen oplopen, waar ze hun verdere leven last van hebben.

De CU-SGP wil armoede bestrijden met vouchers en alle aanleidingen tot vluchtgedrag wegnemen.

LOS en de Ouderenpartij vinden armoede moeilijk op te lossen, zolang Schiedam te maken heeft met instroom van armoede uit Rotterdam.

Denk wil de sociale cohesie op verschillende manieren versterken. Door ambassadeurs van de wij-samenleving in te zetten. Door de dialoog aan te gaan. Door bij aanbesteding die bedrijven te belonen die discriminatie tegengaan.

Het SLV is bezorgd over het hele sociale domein: werkloosheid, laag opleidingsniveau, hoogste percentage laaggeletterdheid van Nederland, individualisering en alleenzaamheid. Oplossingen liggen in sociale cohesie en verjonging van de samenleving, die goed is voor ondernemers.