'Het duurzame denken begint te landen'- maar: nog veel te doen

SCHIEDAM – Het duurzame denken begint te landen in Schiedam, stelde burgemeester Cor Lamers gisteravond. Maar dat betekent nog niet dat een bijeenkomst voor de Dag van de Duurzaamheid, zoals die in De Erker waarop Lamers sprak, veel Schiedammers op de been brengt.

Het blijft een beetje een bijeenkomst van bestuurders en beleidsmakers en mensen met een echte duurzame ambitie, zoals de meeste van de sprekers en workshopleiders vanavond: van stichting Klimaatgesprekken of stichting Tussentuin, Marel Educatie, Irado en Energiek Schiedam.

Het gaat er toch altijd over hoe je het gesprek aangaat, zo stelde Merel Segers die in De Erker een workshop ‘klimaatgesprekken’ hield. Ze doelde vooral op hoe je met de buren of de collega het gesprek aangaat over duurzaamheid ‘zonder opgeheven vingertje’, maar het kan ook opgaan voor een bijeenkomst op de Dag van de Duurzaamheid: wil je dat mensen in actie komen, dan gaat het erom echt contact te leggen en een gemeenschappelijke basis, van interesse of belang aan te boren. “Zeg anderen maar gewoon waar je je zorgen over maakt”, zo leerde wethouder Jeroen Ooijevaar in de workshop van Segers. De moraalridder uithangen, dat is nergens voor nodig. En werkt niet.

Ron van den Ende sprak namens de G1000 samen met de Vrienden van Zwembad Zuid over de weg naar realisatie van een multifunctionele sportaccommodatie. Dat lijkt betrekkelijk weinig met duurzaamheid te maken te hebben. Maar in gesprek bleek dat maar liefst negen van de zeventien Global Goals van de VN een relatie hebben met de plannen in zuid.

Want duurzaamheid blijkt steeds minder een zaak van milieu of energie, van mensen met een groen hart of mensen die niet-materialistisch willen zijn, maar van nuchter stilstaan bij de stand van zaken in de wereld. “We worden ons steeds meer bewust van de risico’s”, aldus burgemeester Lamers. “Als we niets doen, dan lopen we vanzelf vast.”

Die wetenschap nodigt uit tot actie. “Er is een enorme druk om de transitie vorm te geven”, aldus Lamers. En er gebeurt al veel. “Ieder nieuw huis dat in Schiedam gebouwd wordt is zonder gas. Wie kon vijf jaar geleden vermoeden dat het zo snel zou gaan?” De opdrachten waarvoor Schiedam zich gesteld ziet, kunnen volgens Lamers ‘moeilijk en kostbaar zijn’. “Maar als je het goed doet dan hoeft dat niet zo te zijn.”

En het is natuurlijk ook inspirerend. Stelt je eens voor, zo nodigde de burgemeester uit, hoe Schiedam eruit ziet in 2030 als de zeventien Global Goals behaald zijn. Die doelstellingen vormden de rode draad van de avond. Maar ook van veel besluitvorming wereldwijd. “Ze vormen de agenda voor de toekomst van de Verenigde Naties”, aldus Lamers. “Elders in Europa wordt al enorm veel werk gemaakt van de Global Goals. Dat leidt daar tot een nieuwe manier van denken. De nieuwe Europese Commissie die nu aan gaat treden, heeft het sluiten en de realisering van de Green Deal tot allerhoogste prioriteit gemaakt”, zo weet hij vanwege zijn werk voor de milieucommissie van het Comité van de Regio’s van de EU. Frans Timmermans wordt hoofdportefeuillehouder.

De Green Deal van Brussel is niet die van Schiedam. Die werd gisteravond getekend tussen de gemeente en Primo, de koepel van openbare scholen. Zie //// Het is volgens Lamers een voorbeeld van hoe ‘het duurzame denken begint te landen’. En duurzaamheid gaat verder dan energie en milieu. Zie de Global Goals, waarin armoede als eerste genoemd staat. “Een heel actueel thema in Schiedam”, aldus de burgemeester. “Ook in het welvarende Nederland moeten we werken aan Global Goal-nummer 1. Er zijn kinderen die dagelijks zonder ontbijt naar school gaan, omdat er in hun gezinnen geen ruimte, geen budget, geen mogelijkheden voor zijn.”

Lamers stelde dat in Schiedam deze college- en raadsperiode Global Goal-nummer 7, de beschikbaarheid van duurzame en betaalbare energie zwaar zal meewegen. “Daar moeten we, daar gaan we een enorme slinger aan geven.” Kijk naar de Green Deal met Primo. “Ik ga er vanuit dat de mensen van Primo ook de andere schoolbesturen op sleeptouw nemen.” Dat levert letterlijk energie op die doorgegeven wordt de wijken in, aldus Lamers.

Schiedam wordt daar niet warm of koud van. Net zo min als van de Global Goals die het gemeentebestuur sinds twee jaar in zijn begrotingssystematiek heeft verwerkt. “Schiedam wordt warm van dit soort avonden”, aldus de burgemeester.

Maar dat viel dus nog wel te bezien. De animo of de gelegenheid van veel Schiedammers om aan te sluiten op de Dag van de Duurzaamheid was beperkt. Zo verzorgde Marel Educatie een workshop ‘duurzame educatie’ zonder dat er een docent of leraar – waarop gemikt werd – aanwezig was. Wel ontspan zich in die workshop een levendig gesprek over de uitdagingen van onderwijs in de komende jaren. Leidende gedachte: in 2054 is de chirurg een robot. Zorg dan maar eens dat je de jongeren van de toekomst opleidt tot mensen die die maatschappij vorm kunnen geven. Zorg maar eens dat je duurzaam het talent van ieder aan kunt boren en inzetten.

Energiek Schiedam wilde mensen enthousiast maken zich te laten scholen tot energiecoach, maar ook daar ontbraken te mensen die zich wilden laten informeren. Op de avond werd wel de afspraak gemaakt om binnenkort in De Erker te starten met het scholen van energiecoaches – want die kunnen bijdragen aan minder energieverbruik en dus duurzamer – want goedkoper – wonen in de buurt.

Het zijn dit soort stapjes die we moeten maken, zo sloot wethouder Ooijevaar (net als de andere wethouders ‘van duurzaamheid, want zo belangrijk vinden we het, en duurzaamheid gaat over meer dan milieu of energie’) de avond af. Stapjes en stappen op een lange reis, waarmee ieder eraan bij kan dragen dat Schiedam op een hoger plan komt te staan. “Met een beter klimaat en een betere leefomgeving.”