'Wegblijven politie leidde tot intimiderend wangedrag'

SCHIEDAM – Op de ochtend van Nieuwjaarsdag moesten bewoners van de Parkweg constateren dat de zware vuurwerkklappen van de voorgaande dagen niet zonder gevolg waren gebleven. Bij de hoofdingang van hun flat bleken de meeste brievenbussen systematisch opgeblazen te zijn. Aan de buitenkant waren de kleppen eraf geknald en aan de binnenkant waren de metalen kasten ontzet. 

Een dubbele glazen ruit boven de brievenbussen was kapot geëxplodeerd. Op de vloerbedekking in de hal lag afgebrand vuurwerk dat kennelijk door de brievenbussen heen of door de kapotte ruit naar binnen was gegooid. De vloerbedekking vertoonde schroeivlekken. Brand – denk aan de ramp in een Arnhemse flat – was niet ondenkbaar geweest. De schade loopt in de duizenden euro’s en de bewoners hebben werkelijk fysiek risico gelopen. Hoe heeft het zo ver kunnen komen?  

Een van de bewoners heeft zich ingespannen om de gemeenteraad van Schiedam daar een indringend beeld van te geven. De situatie zit de bewoner hoog. Hij maakt de gemeente een verwijt, want niet eerder escaleerde de ‘vuurwerkperiode’ als rond deze jaarwisseling. De bewoner – hij is jurist – spreekt van een betreurenswaardige beleidskeuze.  

De essentie van zijn klacht is dat de politie zich de dagen voorafgaand aan de jaarwisseling in dit deel van Nieuwland niet of nauwelijks liet zien, waardoor de vuurwerk en rotjes afknallende jeugd steeds meer bravoure kreeg en zich ronduit intimiderend ging gedragen. De jurist en zijn partner hadden kleinkinderen te logeren en normaal onderbreken ze de dag dan met een wandelingetje door de wijk, maar de sfeer in de woonomgeving was te sinister. “Ik vind het nogal een dieptepunt dat ik u moet melden dat ik mij overdag onveilig voelde op straat in mijn eigen buurt”, schrijft de bewoner aan de gemeenteraad.  

Hij zet zijn brief in de context van eerdere beleving. “Terugkijkend op de recente jaarwisseling kunnen wij gelukkig vaststellen dat Schiedam naar het zich laat aanzien ontsnapt is aan werkelijk ernstige incidenten in de oudejaarsnacht. Toch zie ik geen reden voor een al te zonnige evaluatie: ik heb persoonlijk wel degelijk aanzienlijke problemen bespeurd en ondervonden en dat is de reden dat ik mij tot u wend om een grondige evaluatie aan te moedigen.”

“Wij hebben inmiddels al enige jaren ervaring met de regelgeving rondom vuurwerk zoals die ook de afgelopen jaarwisseling van kracht was (het vuurwerkbesluit). De regel dat vuurwerk pas vanaf zes uur op oudejaarsdag mag worden afgestoken is nooit erg letterlijk nageleefd. Maar in de afgelopen jaren heb ik steeds met genoegen gezien dat het afsteken van vuurwerk overdag op 30 en 31 december met zekere behoedzaamheid plaatsvond en dat de groepjes jongeren die zich daarmee bezighielden zich steeds schielijk terugtrokken wanneer er een politieauto in beeld kwam. Eveneens tot mijn genoegen lieten politieauto's zich altijd met niet al te lange tussenpozen zien, wat escalatie van vuurwerkoverlast steeds min of meer in de kiem smoorde en wat ook zijn uitwerking had op de betrokken jongeren.”  

Echter, dit jaar was alles anders. De bewoner veronderstelt dat het komt doordat de landelijke politiek er zeer nadrukkelijk voor koos om geen algeheel vuurwerkverbod af te kondigen. Citaat uit de brief aan de Schiedamse raad: “Dit heeft terecht veel aandacht in de nieuwsmedia gekregen, omdat de regering met dit besluit pleidooien van de politie en van oogartsen en ook nog eens het gevoelen van een kleine meerderheid van de burgerij naast zich neerlegde. Al met al kan dit nauwelijks iemand zijn ontgaan en het zal vast en zeker de geïnteresseerde ‘belanghebbenden’ (de liefhebbers van vuurwerk) niet zijn ontgaan. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat er dit jaar records zijn gebroken bij de verkoop van consumentenvuurwerk.”

“Nederland was één grote pyrotechnische speeltuin. En dat hebben wij geweten, ook hier in Schiedam. Misschien vooral hier in Schiedam, want het is mij heel duidelijk opgevallen dat de patrouilles van de politie die in voorgaande jaren steeds geruststellend en ook zichtbaar rustgevend voorbij trokken, dit jaar in mijn buurt in Schiedam niet te bekennen waren. De deëscalatie door de voorbijrijdende politieauto ontbrak ten enen male en het effect was beklemmend. De groepjes jongeren liepen in onze buurt zelfbewust en onverstoorbaar hun ding te doen, namelijk onophoudelijk zwaar vuurwerk afsteken. Het was ronduit intimiderend om aan te zien.”  

De bewoner van de Parkweg constateerde dat de omgeving heftig werd geconfronteerd met een al eerder ingezette trend, namelijk dat het (knal)vuurwerk steeds zwaarder wordt. “Wij hebben twee dagen lang zonder onderbreking een vreselijk lawaai om ons heen gehad”, schrijft hij de gemeenteraadsleden. “Het staat u natuurlijk vrij om te veronderstellen dat ik een aansteller ben, maar ik was het deze keer helemaal zat. Dat heb ik nooit eerder gehad. Ik was het lawaai helemaal zat, maar ik was ook de onderhuidse dreiging van die groepjes jongeren helemaal zat. Wij hadden deze jaarwisseling drie kleinkinderen in huis in de leeftijd van twee tot zes jaar. Bij zulke gelegenheden gaan wij er altijd even uit want een hele dag in huis is niets voor kinderen. Maar deze keer hebben wij het buiten heel kort gehouden want er bekroop buiten een aanzienlijk gevoel van onveiligheid. De kinderen waren sowieso bang bij iedere zware knal. En ik was een beetje bang voor een confrontatie met de vuurwerkgooiers (je komt maar al te gemakkelijk in een situatie waarin je er wat van moet zeggen).”  

Hoewel hij schuld legt bij de regering, ziet hij ook een bestuurlijke fout op lokaal niveau. “Wat mij direct trof was het absoluut ontbreken van iedere vorm van handhaving. En dat moet berusten op een lokaal besluit. Daarbij kan ik dan weer ruimhartig nuanceren. De burgemeester kan natuurlijk ook niet om zijn driehoeksoverleg heen. En de politie zal in de driehoek niet erg toeschietelijk zijn geweest voor wat betreft handhaving, aangezien de politie door die zelfde regering wegens een soort bezuinigingsneurose kennelijk bestemd is om zonder een laatste genade-infuus te versterven. De landelijke wal keert dus het schip van de lokale politiek, maar hoe u daar ook tegenaan kijkt, het is hier lokaal echt niet goed gegaan en ik wil u dat graag duidelijk maken opdat uw raad in de toekomst betere voorwaarden kan scheppen. Ik heb hier in die twee dagen geen enkele politieauto gezien, terwijl dat op alle andere dagen van het jaar niet of nauwelijks voorkomt. Het laat zich raden dat jongeren in groepjes steeds driester worden als hun natuurlijke vijand ineens helemaal wegvalt.“