11 november, voor altijd heilig voor Iryna

SCHIEDAM - Iryna Khersonskaya kwam dit voorjaar vanuit Lviv naar Schiedam. Vijf jaar geleden kwam zij naar Lviv, in het westen van de Oekraïne, vanuit Cherson, in het zuiden. Cherson was de eerste grote stad in het land waar de Russen het voor het zeggen kregen, maar was in de afgelopen dagen ook de stad waar de Oekraïense strijdkrachten hopen een beslissende slag in de strijd te hebben geslagen. Voor Iryna was de bevrijding van 'haar stad' een belangrijke ervaring, ook omdat haar moeder nog altijd in de stad woont. Zij geeft een impressie van wat er dezer dagen door haar heen gaat.

"Mijn liefste Cherson, verwoest, beroofd, verkracht maar nooit ontdaan van jouw Oekraïense karakter en nooit overweldigd!

De stad was acht maanden onder de bezetting van de ‘orks’ - ik heb geen andere naam voor wie naar ons kwamen en een welvarende, blije stad veranderden in een vuile, lege, grijze, terneergeslagen plaats. Die probeerden om ons leven stop te zetten; ze haalden alles weg, zetten de stad achter slot en grendel, ze wilden dat Cherson zou smeken om gered te worden. 

Maar de mensen van Cherson geloofden altijd in de mannen van de ZSU, de Oekraïense strijdkrachten. Ook al werden iedere dag in de stad mensen bestolen, geslagen, gevangen gezet in donkere koude kelders en soms zelfs gemarteld. Inwoners van Cherson werden gedood en verdronken in de Dnjepr. Mensen overleefden zonder medicijnen, zonder verwarming en zonder internet. Ze geloofden steeds dat het Oekraiense leger zou komen om hen en de stad te bevrijden.

De mensen in Cherson zaten vast in de stad zonder mogelijkheid om te ontsnappen, of uit te drukken wat zij geloofden en wat zij wilden. Alle ziekenhuizen werden geplunderd, geen enkel stuk medische apparatuur bleef achter in welk van de ziekenhuizen van de stad dan ook. Lege schappen in de supermarkt en levensmiddelenwinkel of in de zaak voor diervoeding. Zonder licht, zonder verwarming en water, eieren en melk kostten een fortuin. Alle monumenten in de stad werden van hun sokkels gehaald, de 150 meter hoge tv-toren werd opgeblazen en viel als een kolos in het hart van de stad. Mensen moesten naar de parken om daar ’s nachts met hun telefoon in de lucht te staan om een signaal op te vangen. Om maar een teken van leven te kunnen geven aan familie of vrienden.

En toen werd duidelijk dat de Russen snel Cherson-stad zouden gaan verlaten. En het gebeurde: met hun materieel vol met gestolen apparatuur en eigendommen uit verlaten Oekraïense huizen, gingen ze ervandoor. De ZSU reed de stad binnen. Dus vanaf nu is 11 november de dag om te vieren. Een dag die voor altijd heilig is voor ons die geboren zijn in Cherson. 11 november 2022, de dag dat Cherson werd bevrijd van de Russische ‘orks’ en hun bezettingsmacht. Nu en voor altijd is Cherson weer terug in de Oekraïne. Glorie aan de Oekraïne."

Op de foto's zijn onder meer het operahuis van de stad, het verwoeste luchthavengebouw, president Zelensky op bezoek en de onklaar gemaakte tv-toren te zien. Ook toont een foto hoe inwoners met hun telefoons op zoek zijn naar een beetje verbinding.