Bijzondere bijstand moet armoedeval voorkomen

SCHIEDAM – De armoedeval is eigenlijk diep triest. Zodra iemand met een uitkering gaat werken, kan het zijn dat hij minder geld overhoudt. Met een uitkering hebben ze nog wel recht op bepaalde vrijstellingen en aanvullende regelingen, maar hebben ze een baan, dan vervallen die bitter noodzakelijke extra’s. 
Per saldo houden ze dan minder in hun portemonnee over. “Dat is natuurlijk gek, want werken moet wel lonen”, zegt Desiree Curfs desgevraagd. Zij is directeur van Stroomopwaarts, de organisatie die in Schiedam, Vlaardingen en Maassluis mensen zonder werk probeert te re-integreren en een zo goed mogelijk perspectief te geven. De armoedeval is zo ernstig dat mensen al meteen na hun eerste salaris in de problemen kunnen raken.  

Burgemeester en wethouders laten weten in de eerste helft van 2019 met een voorstel te komen om de armoedeval te voorkomen. Het is zeer waarschijnlijk dat er bijzondere bijstand nodig is en dat het gemeentebestuur daar extra geld voor moet uittrekken, maar eerst laat Stimulansz er de armoedevalberekenaar op los. Dat is een tool die inzichtelijk maakt wat de oorzaken zijn. Deze kunnen zowel met wetgeving te maken hebben als met lokale regelgeving. 
De in Utrecht gevestigde stichting Stimulansz werkt voor veel overheden in Nederland en het college van B & W van Schiedam hoopt dat Stroomopwaarts de tool kan kopen en tegelijk kan inzetten voor Vlaardingen en Maassluis. 
Als de oorzaken exact duidelijk zijn, kan het gemeentebestuur beleidskeuzen maken en de financiële effecten van mogelijke oplossingen doorberekenen, schrijft het college aan de gemeenteraad.

Op dinsdag 13 november nam de raad unaniem een motie aan, ingediend door CDA, VVD, D66, AOV, GroenLinks, Ouderenpartij Schiedam en fractie-Post, waarin werd opgeroepen om mensen die bij Stroomopwaarts uitstromen, duurzaam in de arbeidsmarkt te houden. Progressief Schiedam ondertekende de motie ook en bij de stemming bleken alle fracties in de gemeenteraad groot voorstander. Eensgezindheid dus om de armoedeval ongedaan te maken. Maar hoe? De motie vroeg het college om dat uit te zoeken. En het college laat nu weten wat de voortgang is.  

“Werken moet financieel aantrekkelijker worden”, zegt Desiree Curfs desgevraagd. Een middel is om mensen te adviseren welke regelingen er zijn als ze eenmaal werk hebben – want de onbekendheid daarmee is onder de doelgroep groot.  

Veel cliënten met een bijstandsuitkering krijgen bij het opnieuw betreden van de arbeidsmarkt te maken met schulden uit het verleden. Na hun eerste salaris komen ze meteen in financiële problemen. Omdat het gemeentebestuur als beleid heeft om het aantal Schiedammers dat in het eigen onderhoud kan voorzien te vergroten, vindt de gemeenteraad een visie nodig op duurzame uitstroming van cliënten van Stroomopwaarts. Dat is vooral ook nodig omdat de arbeidsmarkt verandert en er een structureel tekort is in het Sociaal Domein.

De gemeenteraad wil een regeling bijzondere bijstand, waarbij het voor cliënten van Stroomopwaarts aantrekkelijk wordt gemaakt om toe te treden tot de arbeidsmarkt. Om de armoedeval te voorkomen en bijvoorbeeld de situatie bij loonbeslag te verlichten is ondersteuning nodig, materieel én immaterieel, vindt de gemeenteraad. Dus zeker als er situaties zijn met schuldsanering, moet die ondersteuning blijven bestaan na toetreding tot de arbeidsmarkt. Want het zou dwaas zijn als schuldregelingen komen te vervallen als iemand werk vindt!  

Het college zegt de begeleiding en de nazorg van cliënten van Stroomopwaarts belangrijk te vinden. Stroomopwaarts zal daarom (nog) meer aandacht besteden aan begeleiding en nazorg, zowel na een schuldhulpverleningstraject als bij de uitstroom naar werk. De cliënten krijgen advies hoe ze regelingen en toeslagen het best kunnen aanpassen.