Denk betwijfelt sterk of politie niet discrimineert

SCHIEDAM – Etnisch profileren is een vorm van discriminatie, zegt Amnesty International. Het is daarom in strijd met de mensenrechten. Wanneer de politie iemand zonder goede of geldige reden controleert, fouilleert of aanhoudt (mede) vanwege zijn huidkleur of herkomst, dan is er sprake van etnisch profileren. 
Amnesty heeft eerder onderzoek gedaan naar etnisch profileren. Hieruit kwam naar voren dat de politie criteria en overwegingen gebruikt omtrent ‘ras’, huidskleur, etniciteit, nationaliteit, taal en religie bij de opsporing en rechtshandhaving, “terwijl daarvoor geen objectieve rechtvaardiging bestaat.” 
Amnestu stelde vast dat etnisch profileren vooral voorkomt bij verkeerscontroles, preventief fouilleren, controles op illegaal verblijf en identiteitscontroles.

In oktober lieten burgemeester en wethouders van Schiedam weten dat de politie in Schiedam geen ‘gebruik’ maakt van etnisch profileren. Maar de gemeenteraadsfractie van Denk zegt nu twee maanden later sterke bedenkingen te hebben bij dat standpunt van het college. De fractie is aan het denken gezet door de tv-documentaire ‘Verdacht’ op maandag 10 december op NPO 2. “In die documentaire doen Nederlanders verslag van hun soms bizarre en onthutsende ervaringen met de Nederlandse politie”, zegt het Schiedamse gemeenteraadslid Dogukan Ergin. “De uitzending heeft veel stof doen opwaaien. De kijkcijfers stonden de volgende dag al op meer dan 300.000 kijkers en heeft de maatschappelijke discussie omtrent etnisch profileren binnen de politie aangewakkerd.”  

Het Denk-raadslid ziet er aanleiding in om schriftelijke vragen te stellen aan het college van B & W van Schiedam. Hij is uiteraard benieuwd of het college de tv-documentaire heeft gezien en of het in Schiedam signalen heeft opgeleverd dat etnisch profileren toch bij de Schiedamse politie voorkomt. Maar Dogukan Ergin vraagt zich nu ook af waar het college zich op baseerde, toen het in oktober zei dat het in Schiedam niet voorkomt.  

De toenmalige korpschef van de Nationale Politie, Erik Akerboom, zei in 2016 onomwonden dat die vorm van discriminatie helaas voorkomt binnen zijn korps. Dogukan Ergin legt die ruiterlijke erkenning van de korpschef naast de verklaring van het Schiedamse college van B & W. “Hoe verklaart het college de discrepantie tussen de uitspraken van Akerboom en de praktijk (volgens het college) in Schiedam?” 
Het schijnt hem toe dat het college het eerdere standpunt moet overwegen en op zijn minst moet erkennen dat ook in Schiedam burgers door politiemensen worden gediscrimineerd. En mocht dat inderdaad zo zijn, dan wil hij weten welke concrete actiepunten het college op de agenda zet om het bespreekbaar te maken binnen het Schiedamse politiekorps.  

Etnisch profileren is geen nieuw fenomeen, zei Amnesty International al eerder. “En het is ook niet een typisch Nederlands verschijnsel.” Amnesty ziet verschillende verklaringen. Migratie en etnische minderheden worden in het politieke en maatschappelijke debat op een generaliserende manier in verband gebracht met criminaliteit en (on)veiligheid. De Nederlandse politie heeft extra bevoegdheden gekregen, bijvoorbeeld voor identiteitscontroles en preventief fouilleren. De politie verzamelt steeds meer informatie, onder andere bij verkeers- en identiteitscontroles. Dat gebeurt ook bij mensen die geen verdachte zijn, maar wel als risico worden beschouwd. Als iemand ‘in het systeem zit’, vergroot dat de kans op politieaandacht. 
Volgens Amnesty worden de maatregelen gelegitimeerd, omdat ervan uitgegaan wordt dat ze een positief effect hebben op de veiligheidsgevoelens van anderen. Maar volgens Amnesty is dat verband helemaal niet zo duidelijk.