Er komt alsnog een kaart met monumentale bomen

SCHIEDAM – In 2011 deed het college van burgemeester en wethouders de toezegging dat er een bomenmonumentenlijst zou komen. Niet alleen historische gebouwen in Schiedam verdienden bescherming. Er was ook behoedzaamheid geboden wat betreft de vaak bijzondere bomen in het stedelijke landschap.

Het verdient een nadere analyse van de bestuurlijke en ambtelijke verwikkelingen waarom die bomenmonumentenlijst er nooit gekomen is, maar het nu zittende college van B&W heeft een duidelijk voornemen. Er ligt een Uitvoeringsprogramma Groen. In de planning staat dat er begin 2023 wordt begonnen met het opstellen van een groenverordening en daar zal een ‘groene kaart’ aan gekoppeld worden met daarop alle belangrijke groene gebieden, alle belangrijke lanen en groenstructuren en alle monumentale bomen in Schiedam.

In de groenverordening zal beschreven staan hoe de gemeente Schiedam omgaat met het behouden, kappen en compenseren van groen. De verordening moet ook duidelijk maken hoe bepaald wordt of een boom monumentaal is of niet. Dat geldt zowel voor openbare bomen als voor particuliere bomen. Ook bijzondere en oude bomen in privétuinen worden in een gemeentelijk inspectieplan opgenomen.

Of de groenverordening en de daarbij behorende groene kaart met monumentale bomen op tijd komt om de bedreigde sequoiadendron giganteum in de tuin van Warande 190-192 te redden, is zeer de vraag. De Bomenridders Schiedam willen het rooien van deze indrukwekkende boom voorkomen en hebben daartoe Utopie Advocaten uit Den Haag ingeschakeld. Namens de stichting wendde mr. Marco van Duijn zich tot de Schiedamse gemeenteraad (zie het eerdere artikel op Schiedam24). 

Maar aan de Warande 190-92 wil AGE Vastgoed uit Heiloo een bouwplan voor zeven koopwoningen realiseren. De boom staat precies in het midden van de beoogde ontwikkeling, laat projectmanager Job van Gemert weten. Hij had bij de planvorming niet doorgekregen dat het om een bijzondere boom ging die behouden zou moeten worden. Burgemeester en wethouders van Schiedam hebben meegewerkt aan het bouwplan door af te wijken van het bestemmingsplan voor Schiedam-West. Het bouwplan overschrijdt het bouwvlak en ook wordt de maximaal toegelaten bouwhoogte met 45 centimeter overschreden. De aanbouw aan de achterzijde is een meter dieper dan het bestemmingsplan toelaat. Mede omdat AGE Vastgoed gemotiveerd heeft aangetoond dat het bouwplan voldoet aan relevante gemeentelijke beleidskaders en een bijdrage levert aan het realiseren van regionale woningmarktafspraken, heeft het college van B&W gebruikgemaakt van de bevoegdheid om af te wijken van het bestemmingsplan.

De afwijkingen van het bestemmingsplan hebben overigens geen effect op de bedreigde boom. Ook al zou het bestemmingsplan niet aangepast zijn, dan staat de boom in het bouwvlak.

De reusachtige sequoiadendron giganteum heeft in de besluitvorming geen rol gespeeld. Utopie Advocaten werpt nu op dat de seqouia zeldzaam is en van grote dendrologische waarde. “De boom is kerngezond en zijn grootte neemt jaarlijks sterk toe. Op de locatie is hij door grootte en hoogte sterk beeldbepalend, hij steekt ruimschoots boven de huizen en de omringende bomen uit”, schrijft mr. Marco van Duijn.

Dat de Bomenridders bij hem zijn uitgekomen om hun belangen te behartigen, is niet vreemd. “Mijn kantoor is gespecialiseerd in natuurbeschermingsrecht en wij staan een groot aantal stichtingen en verenigingen bij. Via dat netwerk kwam men bij mij. Ik doe binnen het natuurbeschermingsrecht veel bomenrecht en daarnaast dierenrecht”, zegt hij.

Zijn bijzondere interesse gaat uit naar de verhouding tussen burger, recht en openbaar bestuur, vooral waar de problematiek in relatie staat tot verenigingsrecht, natuurbeschermingsrecht en dierenrechten. “Burgers zijn in een bestuurlijke omgeving zeer afhankelijk van deskundige en betrokken rechtsbijstand.”

Hij ziet dat de bijzondere seqouia moet wijken voor het bouwplan van AGE Vastgoed en weet dat er op het perceel al veel gekapt is. Een handhavingsprocedure door de gemeente heeft geleid tot de conclusie dat het geen kapvergunningsplichtige activiteit was. Volgens Van Gemert wijkt de boom niet specifiek voor het plan van AGE Vastgoed, maar staat de boom midden in een bouwvlak waarvan al vastgesteld was dat daar gebouwd mag worden.

Volgens Van Duijn is de desbetreffende boom in de Warande de oudste, dikste en hoogste in Schiedam en Vlaardingen. Het woord ‘giganteum’ wijst op de grote stamdiameter en boomhoogte die een exemplaar van deze soort kan bereiken. In de steden is maar beperkt plaats voor bomen van deze soort.

Huib Sneep heeft de boom ooit geplant, toen de sequoia zeven jaar jong was. Sneep staat nu bekend als dé Schiedamse boomdeskundige en dat komt doordat hij al op jeugdige leeftijd gefascineerd was door bomen en hun ontwikkeling. “De tuin waar ik de boom plantte behoorde bij mijn ouderlijk huis aan de Nieuwe Haven”, zegt hij. De achtertuin liep destijds helemaal door tot aan de Warande. Daardoor is de sequoia vanaf de Warande goed zichtbaar. “Ik heb de boom vijftig jaar in zijn groei gevolgd”, zegt Sneep. “Hij is hoog en dik. De sequoiadendron kan extreem oud worden, tot tweeduizend jaar. Met zijn vijftig jaar is hij nog niet eens een puber.”

De diameter van de boom is nu al meer dan een meter. De boom is wintergroen en vormt een goede schuilplaats voor uilen, die zich liefst in gebieden vestigen met wintergroene bomen.

Sneep betreurt dat het gemeentebestuur nooit gevolg heeft gegeven aan de toezegging van B&W in 2011 dat er een bomenmonumentenlijst zou komen. Dan was bescherming van de boom meegenomen in de besluitvorming over het bouwplan van AGE Vastgoed en had het bouwplan er wellicht op aangepast kunnen worden.

PS. De kop van dit artikel is na eerste plaatsing gewijzigd.