Helen Teunissen vindt in Christian van der Gaag opvolger met zelfde visie

SCHIEDAM – Het kwam als een donderslag bij heldere hemel: het bericht dat Helen Teunissen ‘haar’ Matrice gaat verlaten. Het bedrijf gaat over in andere handen, die van Christian van der Gaag.

Hij is de man achter Melati Uitvaartzorg in Vlaardingen. De twee bedrijven gaan samen verder onder de naam Matrice.

Weinigen wisten af van de stappen die Teunissen al een kleine twee jaar geleden zette. “Ik word 62 binnenkort, en realiseerde me toen ik net zestig was geworden dat het moment gekomen was om te gaan kijken naar de toekomst van mijn bedrijf.” Het werd een tamelijk lang en intensief proces.

Er stond geen druk op, Teunissen had geen haast en geen plannen voor dingen die ze per se in het leven nog wil gaan doen. Maar ze voelde er wel voor, zoals sporters, te stoppen op het hoogtepunt. “Ons bedrijf is gezond, er is een goede sfeer.” Teunissen realiseerde zich dat ze ‘iets goeds te verkopen had’. “En dat ik dus eisen kon stellen.”

Ze nam een specialist in de arm op het gebied van bedrijfsopvolging en -verkoop: Rick Voet, van het bedrijf Maasdael Corporate Finance in Rotterdam. Want waar te beginnen? “Mijn grootste zorg is steeds geweest die voor het team. Ik wilde een overnemer die eenzelfde visie had, waar eenzelfde cultuur heerst.”

Christian van der Gaag kende het bedrijf Matrice, uiteraard. Als nog betrekkelijk jonge uitvaartondernemer in Vlaardingen was hij ‘een concurrent’, maar tegelijk ook weer niet. Hij had respect voor de wijze waarop Teunissen haar bedrijf voerde. “Op een bijzonder betrokken manier bijzondere uitvaarten verzorgen.” Dat betekent dat een uitvaart ‘kwalitatief heel hoog’ is. En dat de mensen die deze begeleiden ‘dicht staan bij de mensen waar het om gaat’.

Teunissen is in het gesprek met drieën, afgelopen donderdag, blij dit van haar opvolger te horen. “Ik wil dat mensen heel goed terugkijken op een uitvaart. Dat als ze drie maanden later hun hond uitlaten en stilstaan bij het afscheid, denken: ik kijk er zo fijn op terug. Niet dat ze iets hebben van ‘had ik dat maar, of had ik dat maar’, nee, dat we alle punten hebben aangeraakt. Dat kan binnen een seconde, of zelfs tijdens de uitvaart nog veranderen.”

Ze haalt de woorden aan van een huisarts die ze sprak. “Jij zorgt er voor dat mensen uit mijn wachtkamer blijven”, zo stelde hij. Een goede uitvaart is een goede start van een rouwproces. Dat scheelt mensen in mijn wachtkamer, en het voorschrijven van antidepressiva. Wat dat betreft is ons werk waardevol: wij leveren een bijdrage aan het laag houden van de zorgkosten.”

Wat er gebeurde na de stap van Teunissen naar overnamespecialist Voet was dat Matrice in kaart werd gebracht, van binnen en buiten. Personeel, omzet en resultaten. “Waardoor je weet wat je verkoopt”, aldus Teunissen, die zich realiseerde dat ze eigenlijk niet kon overzien wat er allemaal komt kijken bij de overdracht van een bedrijf. “Dat is enorm: juristen, accountants, maar ook het finetunen van het proces: bij wie langsgaan, wanneer wel bellen, wanneer niet. Wanneer gas geven. Wat dat betreft is het bijna een uitvaart.”

De zoektocht was in eerste instantie in Zuid-Holland. Omdat het enerzijds wel voor de hand lag dat vooral bedrijven in de directie omgeving van Schiedam interesse zouden tonen, maar omdat het idee ook heerste dat de spoeling in de regio betrekkelijk dun was. Van de 2100 uitvaartbedrijven in Nederland zijn er 1900 eenmansbedrijven. “Je moet ook iemand hebben die de financiële middelen heeft. Hoe krijg je iets zo groot verkocht?” Er kwamen veel reacties toen Matrice in de markt werd gezet, in eerste instantie ‘geanonimiseerd’.

Een maand of negen geleden kwam Melati Uitvaartzorg, het bedrijf van Van der Gaag, in beeld. Hij, een relatief kleine ondernemer, beschikt over een daadkrachtige zakenpartner. Die maakte bijvoorbeeld de realisatie mogelijk van het uitvaartcentrum in Vlaardingen dat Van der Gaag vorig jaar in gebruik nam. En die partner bleek ook te porren voor een investering in groei.

“We zijn een intensief traject ingegaan”, aldus Teunissen. Sinds januari werd het overnameproces slechts nog gevoerd met Melati.

Van der Gaag over het verloop: “De bedrijvenmakelaar benaderde dus ook ons om te kijken of er interesse was. Dan krijg je eerst een anoniem profiel en gaat het om ‘een middelgrootte uitvaartonderneming in de regio’.” Toen Van der Gaag liet blijken verder te willen praten, kreeg hij ‘een soort teaser, een A4-tje met een aantal dingetjes erop’. “Dan wordt de spoeling voor wie het zou kunnen zijn al dunner.” Toen bleek dat het om Matrice ging was dat ‘een leuke verrassing’. “Ik kende Helen niet persoonlijk, maar zij was met haar bedrijf wel een van mijn inspiratiebronnen. Hoe zij in haar eentje vanuit het niets het bedrijf heeft opgebouwd in een bepaalde cultuur. Als je zelf aan het begin staat, kan dat een inspiratie zijn.”

De gesprekken verder zodoende voortgezet, in een volgende fase vooral tussen de investeerder en en bemiddelaar Voet. “In het contact dat er was merkte ik dat er een klik was”, aldus Teunissen. Dat was voor haar zeer belangrijk. “Het ging erom: vertrouw ik Christian, heb ik daar rust over. Zonder die rust had ik het bedrijf niet verkocht.”

Zodoende groeide bij haar het besef dat ze Matrice – en met name de ongeveert twintig medewerkers – bij Van der Gaag in goede handen kon laten. En bij de potentiële eigenaar het benul dat hij een grote stap in zijn uitvaartzorgwerk kon zetten met het verwerven van Matrice. “Het bedrijf heeft in 25 jaar een ongelofelijke plek in het Schiedamse opgebouwd”, aldus Van der Gaag. “Ook in Vlaardingen.” Die positie zal nog verder versterkt worden. “Matrice zal nog meer verankert raken in het Vlaardingse. Want de stadsgrens, dat is nog wel een dingetje hoor, in de beleving van veel mensen.”

Hoe doe je dat eigenlijk, een positie opbouwen als uitvaartonderneming? Hoe komen nabestaanden tot de keuze aan wie zij het afscheid van hun dierbare geliefden toevertrouwen? Vaak is dat op basis van eerdere ervaringen, van horen zeggen en ook van het beeld dat er van een uitvaartondernemer is, aldus Van der Gaag. “In Vlaardingen ben ik een klein persoonlijkheidje. Mensen kennen mij, ik heb een groot netwerk. Mensen kiezen voor het bedrijf omdat ze mij kennen.” Hij opende vorig jaar in Holy zijn eigen uitvaartcentrum, omdat het helpt om een afscheid consequent naar het idee van de nabestaanden te organiseren. “Maar het blijft lastig om een x-aantal uitvaarten te verwerven.” Een aantal dat nodig is om ‘uit’ te kunnen, de exploitatie van het centrum rendabel te krijgen. Van geen ‘klanten’ voor het eigen uitvaartcentrum naar dat gewenste aantal, dat is in korte tijd ‘lastig op te bouwen’.

Vandaar ook de keuze voor het samengaan met Matrice. Dat blijft, ook gezien de opgebouwde positie, de naam van de fusieonderneming. Matrice nieuwe stijl heeft veel meer schaal om zowel in Schiedam als Vlaardingen een eigen uitvaartcentrum te kunnen dragen.

Voor Van der Gaag verandert er veel: hij was tot dusver een kleine zelfstandige, die bij gelegenheid zzp-ers inhuurde. Nu gaat hij leiding geven aan een team van twintig mensen. Twintig dames.

En dat is natuurlijk nog wel een van de meest opmerkelijke feiten rond de overname: Matrice stond bekend als een bedrijf waar slechts vrouwen werkten. Teunissen maakte haar bedrijf daar groot mee. “Het is misschien zoals ik stelde in het AD-interview bij gelegenheid van internationale vrouwendag: de betovering wordt verbroken”, aldus Teunissen. Daar sprak ze niet over een overname, maar wel over de mogelijkheid dat ook mannen bij Matrice zouden werken. De oplettende lezer van dat artikel had in maart wellicht al kunnen bevroeden dat er veranderingen op til waren.

“Toen ik voor mezelf dit bedrijf begon, moest ik me onderscheiden. De uitvaartwereld was een mannelijke wereld, met veel ‘van-vader-op-zoonbedrijven’. Ik kwam uit de kinderoncologie en realiseerde me dat als ik te maken zou krijgen met een uitvaart, ik een soort verpleegkundige of verloskundige zou zoeken, qua type. Daarom ben ik begonnen met vrouwen, hbo-denkende, goed afstemmende vrouwen. Dat is tien, vijftien jaar mijn doel geweest en deed het goed in de markt.” Matrice betekent ook letterlijk baarmoeder. Dat was de sfeer die Teunissen voor zich zag voor haar bedrijf: een veilige, beschermende omgeving voor wie even ‘klein’ was van verdriet.

“Zo hebben we ons onderscheiden in de uitvaartwereld. Ik heb daarover nooit getwijfeld. In de laatste pakweg vijf jaar is het voor mij geen issue meer, man of vrouw. Toen we met Christian in gesprek raakten, dacht ik pas na een week: goh, het is een vent.”

Wel een bijzondere vent, aldus Teunissen. “Een voelende vent. Ik heb Christian voor de koop niet zo vaak ontmoet, drie, vier keer. Maar het waren fijne gesprekken. Ik kreeg daardoor het vertrouwen: hij kan goed zijn voor mijn team. Hij kan goed de cultuur bewaken. Daardoor was het gevoelsmatig vrij snel beklonken.”

Maar bij een overname komt zo veel kijken. “Veel juridische zaken. Het moet zo zorgvuldig, is zo intens. Ik heb veel geleerd, woorden en termen die ik niet eens kende. Stappen gezet. Alleen al het in kaart brengen van het bedrijf. Dat klinkt simpel, maar ik geloof dat Rick me wel tien keer geïnterviewd heeft.”

Voor Van der Gaag hielp dat vele werk. “Je weet dat er een positief beeld naar buiten wordt gebracht, als een bedrijf wordt aangeboden. Maar al snel werd me duidelijk dat het geen overdreven beeld was. Het klopte, het zat goed in elkaar. Als aspirant-koper kreeg ik steeds meer vertrouwen. Je ziet dat het er netjes uitziet, dat de cijfers kloppen. Er is veel geld mee gemoeid, dus het is belangrijk dat je het idee krijgt: dit is solide.” Daarna wordt ook het overleg, de gesprekken ‘veel fijner’.

Beide partijen willen niet bekendmaken hoeveel geld er met de overname is gemoeid.

Op vrijdag 16 april passeerde de koop bij de notaris. Melati neemt Matrice over. Van der Gaag is voor vijftig procent eigenaar van Melati, de andere helft is in handen van zijn financier. Teunissen: “Op zaterdag daarna zaten we bij elkaar, in Vlaardingen, met champagne en bloemen en hebben we veel besproken. Op maandag hebben we het personeel ingelicht.” “Op zondag heb ik een sms-je naar het personeel gestuurd, dat we maandag zouden verzamelen omdat ik iets belangrijks te vertellen had. Toen ik vertelde dat om de verkoop van Matrice zou gaan bleek dat een pak van het hart, want of ik was ziek, of er was iets met het bedrijf. Gelukkig was het het tweede”, aldus Teunissen. “Maar er waren toch tranen. Wat ga jij dan doen? Ik ga weg, zei ik.”

“Christian stond hier op een hoekje buiten te wachten en die is na enige tijd naar binnen gekomen. Ik vond het spannend, wat doe ik ze aan?” Er zijn bij Matrice medewerksters die al bijna vanaf het begin bij het bedrijf betrokken zijn. “Ik denk dat meer dan de helft al zeker tien jaar bij ons werkt. Maar in het gesprek zagen we al snel dat we het ook goed hadden gedaan. Christian kon op alles antwoorden. Hoe ga je dat betalen, vroeg een van de medewerkers. Zo hebben we kennisgemaakt.”

Van der Gaag was natuurlijk ook heel benieuwd naar de kennismaking en de reacties van zijn nieuwe collega’s. “Dan krijg je ineens te horen dat je een klein kaal mannetje als directeur krijgt.” Hij denkt het er toch redelijk goed vanaf gebracht te hebben.

Dat Helen Teunissen de stap zou zetten om te vertrekken bij Matrice was eigenlijk direct wel duidelijk, voor beiden. “Ja, ik vrees dat ik toch de neiging zou hebben op de stoel van de eigenaar te gaan zitten. Het ‘twee kapiteinsverhaal’.” “Het bedrijf waar zij zo mee verweven is… dat zou niet verstandig zijn als Helen nog een jaar hier rond blijft lopen. De kans is dan bijvoorbeeld groot dat mensen continu naar Helen gaat met dingen, en vragen.” Terwijl Van der Gaag als nieuwe ‘baas’ nu juist graag een band met het personeel opbouwt en zijn stempel op het bedrijf wil zetten. “Ze zullen het met mij moeten doen. Ik wil de mensen graag spreken de komende tijd, denk bijvoorbeeld met ieder een kort wandelingetje te maken hier in het park en hun wensen en ambities te leren kennen.”

De rol van Teunissen was de laatste jaren bij Matrice al meer die van creatief brein, coach van de medewerkers, planner van de toekomst. “De aansturing van de organisatie in het praktische – iemand wil morgen vrij – lag al bij anderen.”

Veel zal er ook niet veranderen. Matrice werkt met ‘zelfsturende teams’. “Taken worden onderling verdeeld”, aldus Van der Gaag. “Het toeval wil dat om privéredenen de teammanager al had besloten om Matrice te gaan verlaten, maar ook dan werkt men toch op dezelfde manier verder.” Voor hemzelf zal het zeker ook aanpassen worden. “Ik liep hier gisteren. In Vlaardingen ben ik nog steeds een kleine ondernemer die bij elk aspect van het werk betrokken is. Even kijken naar de techniek, een asbak opruimen, aandacht voor de tuin. Maar ik bedacht me hier van de week: er is een dienst bezig. Dat liep. En ik had er niets aan gedaan. Dat is een nieuwe ervaring voor mij.”

En wat Helen Teunissen gaat doen? “Ik heb echt nog geen idee. Eerst even uitrusten, want het was een inspannende tijd. Daarna zien we wel.” Mensen doen haar al tips en voorstellen aan de hand. “Ontzettend leuk. Het is echt zo: als er een deur dichtgaat, gaan er heel veel andere open.”