Let op De Kroon

COLUMN - Belangrijk nieuws voor liefhebbers van historisch Schiedam: Er is een grote kans dat het voormalige hotel De Kroon op de Koemarkt vlak voor de brug een nieuwe bestemming krijgt. De meubelzaak die er gevestigd was, ging onlangs failliet. Het is natuurlijk vooral triest voor de eigenaar, die struikelde over een schuld van 276.000 euro. De fiscus is de belangrijkste schuldeiser. Laten wij hopen dat dit niet de voorbode is van vergelijkbare ellende bij de overige winkeliers in de binnenstad. 

Wat dat betreft laat ik het hierbij. Belangrijker is een tweede constatering: het is nooit goed als een iconisch pand leeg staat. 

De nieuwbouw van hotel De Kroon was een belangrijk onderdeel van de eerste grote saneringsoperatie die Schiedam meemaakte in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Daaraan danken wij ook het oude gedeelte van de Passage, het gebouw Singelwijck, beter bekend als de Hemaflat en de Havbank. De Rotterdamsedijk, de Gerrit Verboonstraat, de Koemarkt, de Oranjestraat en een stuk van de Broersvest werden omgevormd tot brede straten, geschikt voor het steeds toenemende autoverkeer. 

Hotel De Kroon moest een bijdrage leveren aan het nieuwe, het moderne aanzien van Schiedam. Een telg uit de gerenommeerde Schiedamse horecafamilie Van der Most opende de nieuwe zaak op woensdag 17 augustus 1927 nadat ze een ouder pand had verlaten en voor afbraak verkocht.

Het was een prachtige zaak, waar de architect – de bekende A. Stahlie – trots op kon zijn. Het restaurant op de begane grond mat 170 vierkante meter. Er bleef genoeg ruimte over voor twee biljarts en een grote leestafel met alle plaatselijke en landelijke dagbladen. Kunstsmeedwerk en glas in lood droegen bij aan de sfeer, speciaal voor het hotel ontworpen lampen zorgden dat het voor lezers en spelers niet té donker werd.

De kelder was bedoeld voor een kegelbaan en een zaaltje dat aan bedrijven en verenigingen voor vergaderingen kon worden verhuurd. Op de bovenverdieping bevonden zich twee woningen en een aantal hotelkamers. 

Het hele restaurant stond vol bloemstukken van Schiedammers die eigenaar A. van der Most het beste wensten. Hij had van zijn kant een reusachtig buffet ingericht voor de genodigden, maar voor zij mochten toetasten moesten zij eerst welsprekendheid doorstaan. Meneer Van der Most verklaarde dat in zijn nieuwe zaak aanwezig was wat in de oude ontbrak: namelijk warmte, comfort en gezelligheid. Daarna dankte hij de bedrijven die zijn prachtige zaak daadwerkelijk tot stand hadden gebracht. Uiteraard prees hij ook het gemeentebestuur. Waarna hij uiteraard uitgebreid zelf in het zonnetje werd gezet. 

Het Hotel Café Restaurant heeft het tot 1963 uitgehouden. Daarna kreeg de ruimte allerlei bestemmingen die meestal met verkoop te maken hadden. Lange tijd huisde er een filiaal van Hans van Heelsbergens textielwinkels.

Ook ik kreeg met De Kroon te maken. De Schiedamse regisseur Bernard Boode mocht het gebruiken voor zijn versie van het beroemde toneelstuk Tramlijn Begeerte. Ik had voor een aan de Schiedamse omstandigheden aangepaste versie van het script gezorgd. Ook speelde ik zelf een klein rolletje. De uitvoering vond plaats in de kelder waar ooit de kegelballen hadden gerold. 

Daarom weet ik: je kunt van De Kroon nog steeds iets moois maken met eerbiediging van de oude glorie.

Maar je kunt dat prachtige gebouw van Stahlie ook definitief verkloten.

We zullen zien wat het wordt. We moeten de ontwikkelingen rond De Kroon in ieder geval goed in de gaten houden. 

PS van de redactie. 'De Kroon' werd ook een 'hubfunctie toegedicht in de plannenmakerij voor de toekomst van de Koemarkt die speelde in 2016.