Lombok is dichtbij

COLUMN - De wereld is kleiner dan je denkt. Daar heb ik de afgelopen dagen weer een treffend voorbeeld van gekregen. De hele week zien we al beelden over de aardbeving op Lombok. Het was niet het belangrijkste nieuws van de week. Dit navelstaarderige land had het veel drukker met het warme weer en de droogte. Dan blijft er maar weinig tijd en aandacht over voor een verwoest eiland aan de andere kant van de wereld. Ook al beginnen Nederlandse toeristen het de laatste jaren te ontdekken.

Je ziet de verwoeste steden en dorpen. Je krijgt een meewarig gevoel bij het zien van zoveel ellende. Waar heeft Lombok dat aan verdiend? Je moet de Schiedammers niet de kost geven die nog nooit van het eiland hebben gehoord. Geen wonder. Lombok was voor het laatst in het nieuws, toen in 1896 een Nederlands koloniaal leger het eiland veroverde. De latere premier Colijn was als officier van de partij. Hij stond een sigaar te roken, terwijl woeste soldaten vrouwen en kinderen over de kling joegen. Het was niet te voorkomen, zo schreef hij aan zijn vrouw. Er was niets tegen te doen. Nadat hun mannen gesneuveld waren, stortten de vrouwen zich op de koloniale soldaten. Ze hadden wellicht best op een andere manier bedwongen kunnen worden maar zo ging het nu eenmaal. De brieven doken een jaar of twintig geleden pas op en wierpen een ander licht op de premier. Daarna verzonk Lombok weer in de vergetelheid, althans wat Nederland betreft. De buit was overigens rijk. In het Amsterdamse Tropenmuseum liggen nog steeds de Lombok-schatten, kunstwerken van een onvoorstelbare waarde.

Zielig zo’n aardbeving. En toen zei Marianne Ames tegen mij: “Als je toch bezig bent, kun je dan de pagina van mijn dochter liken. Die zit op Lombok. Marianne Ames ken ik wel. Zij werkt bij de gemeente. Zij zit bij mij in het comité Open Monumentendagen. Zij is de spil in de redactie van het historisch tijdschrift Scyedam. Zij is medeorganisator van de Nacht van de Geschiedenis in Schiedam. Met Marianne heb ik veel te maken. Haar partner Marco ken ik ook goed.

Het komt zo, Nina Beijen, de 24-jarige dochter van Marianne, heeft haar hart volstrekt verlorenaan Indonesië. Daarom heeft zij zich metterwoon op het prachtige Lombok gevestigd om daar vakantiereizen te organiseren. Haar bedrijf heet Go Indo. En zo ongeveer heet ook de facebookpagina die Nina gebruikt om hulp in te zamelen voor het getroffen eiland. Na de eerste beving nam zij niet zoals zoveel nieuwkomers op Lombok onmiddellijk de benen, maar bleef nu juist.

Er zijn grote verwoestingen aangericht op het eiland. Er liggen nog steeds mensen onder het puin. Er is gebrek aan alles, vaak water op de eerste plaats want de grond is er kurkdroog. De officiële hulp komt maar traag op gang. De lombokezen zijn op zichzelf aangewezen. En Nina is een van hen. Ze doet wat ze kan. Ze is tenslotte geen Schiedamse meer. Dit verwoeste eiland is nu meer dan ooit haar thuis.

En zo komt die ramp ineens dichtbij. Heel dichtbij. Als er stadgenoten bij betrokken zijn, is het tenslotte net of de slachtoffers niet aan de andere kant van de wereld, maar om de hoek zijn gevallen. Lombok is dichtbij.