Monitor Leefbaarheid en Veiligheid: 'Zorgelijk beeld'

SCHIEDAM - De Monitor Leefbaarheid en Veiligheid 2022, een tweejaarlijks onderzoek van het Kenniscentrum dat de ontwikkeling van de leefbaarheid, veiligheid en welzijn in de stad volgt, laat 'een zorgelijk beeld' zien. Zo is te lezen in het rapport.

Het veldwerk voor deze monitor heeft plaatsgevonden in de winter van 2021/2022 waarna de resultaten zijn geanalyseerd, volgens de gemeente. In de monitor staat onder meer: "De resultaten van de monitor Leefbaarheid en Veiligheid van 2022 schetsen een zorgelijk beeld. Het veiligheidsgevoel van Schiedammers is ten opzichte van 2019 verder afgenomen, net als de sociale cohesie. Ook de fysieke en mentale gezondheid van Schiedammers zijn verslechterd, terwijl de eenzaamheid is toegenomen. Deze ontwikkelingen overschaduwen de paar punten waarop een verbetering zichtbaar is, zoals het aandeel Schiedammers dat de eigen buurt (zeer) prettig vindt om in te wonen. Het jaar 2021 stond, net als het jaar daarvoor, grotendeels in het teken van de Coronapandemie. De daadwerkelijke impact van die pandemie laat zich moeilijk meten, maar lijkt aanzienlijk; een groot deel van de Schiedammers geeft aan dat zijn of haar leven als geheel slechter is geworden. De impact van Corona was het grootst op de fysieke en mentale gezondheid van inwoners, maar ook op hun relaties met vrienden of kennissen en de balans tussen in- en ontspanning. De lasten van de pandemie zijn bovendien niet evenredig verdeeld. Vooral jongeren tot 35 jaar, Schiedammers met een laag inkomen en inwoners met een laag opleidingsniveau hebben meer én frequenter nadelige gevolgen ondervonden van de pandemie."

Verder is te lezen: "Al met al is het niet verwonderlijk dat de resultaten van deze monitor sterk gekleurd zijn door zaken die direct of indirect uit de Coronapandemie voortvloeien; van het feit dat veel Schiedammers besmet raakten met het Coronavirus, tot het feit dat sociale contacten tijdens de lockdowns beperkt mogelijk waren en sommige dienstverlening niet of alleen in aangepaste vorm kon plaatsvinden. In hoeverre het hier gaat om tijdelijke effecten, is (nog) niet duidelijk. Wel is het onwaarschijnlijk dat álle resultaten van deze monitor aan de Coronapandemie kunnen worden toegeschreven. Veel ontwikkelingen passen namelijk in een bredere historische trend. De resultaten van dit onderzoek moeten in dat licht worden bezien."

Een andere conclusie, volgens de monitor: "Ten opzichte van 2019 zijn Schiedammers positiever over hun directe woonomgeving; het aandeel inwoners dat de eigen buurt (zeer) prettig vindt om in te wonen, is licht toegenomen. De tevredenheid met vrijwel alle voorzieningen is juist sterk gedaald. Met name de parkeergelegenheid en straatverlichting worden beduidend slechter beoordeeld dan twee jaar geleden. Dit is vervelend, omdat de parkeerdruk in grote delen van Schiedam al hoog was. Hoe tevreden Schiedammers over de voorzieningen in hun directe woonomgeving zijn, verschilt wel sterk per wijk. Centrum en Oost zijn over het algemeen minder tevreden, inwoners van de wijken Kethel, Woudhoek en Spaland/Sveaparken juist meer. Uit de reacties op stellingen over de buurtbewoners blijkt dat de sociale cohesie licht is gedaald ten opzichte van 2019. Die daling past in een historische trend waarbij de sociale cohesie van Schiedam geleidelijk afneemt. Desondanks voelt een ruime meerderheid van alle Schiedammers zich wel (mede)verantwoordelijk voor de leefbaarheid in hun buurt. Dit verantwoordelijkheidsgevoel is het sterkst onder woningeigenaren en hoger opgeleiden en het minst sterk onder huurders, jongeren tot 35 jaar oud en inwoners met een laag inkomen."

Veiligheid komt ook aan bod. "Een meerderheid van alle Schiedammers voelt zich soms tot vaak onveilig, vaker dan in andere gemeenten. Bovendien voelen ze zich steeds onveiliger; het percentage dat zich onveilig voelt, is ten opzichte van eerdere metingen opnieuw gestegen. Onderzoek wijst uit dat er sprake is van een neerwaartse spiraal, die ervoor zorgt dat inwoners zich steeds onveiliger gaan voelen. Hierin is een centrale rol weggelegd voor zogenaamde ‘signal places’; plekken die als onveilig worden ervaren en waar een signaalwerking van uitgaat. Deze plekken concentreren zich vooral in de wijken Nieuwland en Oost. Overlast kan gevoelens van onveiligheid versterken, waardoor het zorgelijk is dat de ervaren mate van overlast is toegenomen. Dat geldt in het bijzonder voor overlast door het verkeerd aanbieden van huisvuil, of rommel op straat."

De fysieke en mentale gezondheid was ook een onderwerp van de monitor. "Het deel van de Schiedammers dat zijn gezondheid als (zeer) goed omschrijft, is de afgelopen twee jaar sterk gedaald. Dit terwijl de ervaren gezondheid van Schiedammers toch al iets slechter was dan die van de gemiddelde Nederlander. Ook ervaren veel meer Schiedammers beperkingen in hun dagelijkse leven door een slechte lichamelijke conditie, mentale problemen of geldproblemen. De mate waarin dit het geval is, verschilt sterk per bevolkingsgroep. Zo geven Schiedammers met een laag inkomen hun gezondheid over het algemeen een (veel) lager cijfer en voelen met name jongeren tot 35 jaar zich het vaakst belemmerd door mentale problemen. Ook Schiedammers die zelf, of wiens ouders in het buitenland zijn geboren, ervaren meer belemmeringen. De mate waarin Schiedammers contact hebben met vrienden of familie, is ten opzichte van 2019 licht gedaald. Het is dan ook niet verrassend dat inwoners zich vaker eenzaam voelen; het afgelopen jaar voelde bijna één op de zeven Schiedammers zich eenzaam. Dat geldt in het bijzonder voor jongeren tot 35 jaar die zelf, of wiens ouders in het buitenland zijn geboren. Schiedammers zijn ook (iets) minder vaak actief als vrijwilliger, maar het aandeel mantelzorgers is nagenoeg gelijk. Iets minder dan een kwart van alle inwoners voelde zich de afgelopen twee jaar wel eens gediscrimineerd en dan in het bijzonder vanwege hun ras of huidskleur. Dit is evenveel als in 2017."

De samenwerking tussen gemeente en inwoners vraagt om aandacht, zo is verder te lezen in de monitor. "Een behoorlijk deel van de Schiedammers is kritisch over de wijze waarop de gemeente naar hen luistert, met hen samenwerkt en hen betrekt bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in wijken en buurten. Dat een nog groter deel aangeeft dat ze meer betrokken willen worden bij wat er in Schiedam gebeurt, suggereert dat er ruimte is om inwoners meer en vaker te laten participeren. Schiedammers tot 35 jaar en inwoners die zelf, of wiens ouders in het buitenland zijn geboren, verdienen daarbij
bijzondere aandacht; zij geven vaker dan andere Schiedammers aan dat ze betrokken willen worden."