Afscheid van ex-Gusto-bankwerker Freek van Haasteren

IN MEMORIAM - Een man die de glorietijd en de neergang van de Schiedamse scheepsbouw meemaakte, is vorige week woensdag overleden. Freek van Haasteren werd 101 jaar.

Hij was van net na de oorlog, de Eerste Wereldoorlog, 1920. Op jonge leeftijd verloor hij zijn ouders, en met zeventien jaar begint hij een opleiding als bankwerker bij de werf Gusto. De grote crisis van de jaren dertig loopt dan net zo'n beetje op zijn eind.

"Freek nam naar Werf Gusto, zoals hij dat noemde alleen zijn ‘twee handen’ mee en zijn geestdrift", zo beschrijft Dirk Allewelt, die Van Haasteren interviewde in zijn streven de nagedachtenis van dé Gusto vast te leggen en levend te houden. "Hij heeft daar alles in de praktijk geleerd. Hij begon in de grote hal van de Machinebouw en werkte grotendeels in die beginperiode binnen." Veel werk ging zitten in onderdelen van de mijnenvegers uit de Jan van Amstel-klasse. En daarna ook oorlogstuig, zoals luchtdoelgeschut.

“Ja, de oorlog was geen pretje op de werf", vertelde Van Haasteren aan Allewelt. "We zijn een aantal keren flink gebombardeerd. De jachtvliegtuigen kwamen heel laag over.” Hij heeft met eigen ogen gezien dat een vliegtuig de vlaggenmast van een schip op de helling afstootte. “Onze eigen 150 ton drijvende kraan is toen weggesleept richting Duitsland. Hij is niet ver gekomen, want hij werd gebombardeerd op de Noordzee en is toen gezonken.”

Na de oorlog was een van zijn eerste klussen, het maken van onderdelen voor de beide bergingsvaartuigen ‘Castor’ en ‘Pollux’ voor Egypte. In 1948 werkte Van Haasteren aan de drie grote tinbaggermolens voor Billiton. Daarna werkte hij een tijd in Limburg. Gusto Mijnbouw werkte aan meerdere projecten in de particuliere mijn Willem-Sophia. Grote projecten van Gusto Staalbouw in die vijftiger en zestiger jaren, zoals de Volkeraksluizen, de Haringvlietsluizen, de Van Brienenoordbrug en de brug over de St. Annabaai, waren ook projecten waaraan Van Haasteren werkte.

In 1962  wordt hij feestelijk ontvangen door Guus Smulders in de ‘Grote Vergaderzaal’ van het kantoor op de werf en wordt hij evenals een aantal andere jubilarissen bedankt voor de 25 dienstjaren op dat moment. In datzelfde jaar bestond de Gusto honderd jaar. Dik vijftien jaar later was het echter over en uit. "De hellingen lagen vol", herinnerde Van Haasteren zich. "Nog in 1977 ben ik naar Tsjecho-Slowakije geweest, omdat Werf Gusto een geheel nieuwe  Skoda kotter-boormachine had aangeschaft. Ik ben daar toen naar toegegaan omdat we alle ins- en outs van de machine moesten weten." 

Niet alleen hij, maar ook zijn dochter Marja verloor bij het sluiten van de Gusto in 1978 het werk - waar zij zeven jaar eerder begonnen was. Van Haasteren had nog twee dochters, en een zoon. En vijf kleinkinderen. En acht achterkleinkinderen. Hij woonde jarenlang in De Gorzen, en sinds enige jaren in Schiewaegh.

Gisteren werd in besloten kring afscheid genomen van de tot vorige week oudste ex-Gusto-medewerker.

Het hele interview van Dirk Allewelt met Van Haasteren is hier te lezen.

Zie ook dit artikel, geschreven toen Freek van Haasteren honderd jaar werd.