Provincie waarschuwt Schiedam: sneller huisvesting statushouders

SCHIEDAM – Het provinciebestuur van Zuid-Holland dreigt de gemeente Schiedam met juridische interventie om de aan Schiedam ‘gekoppelde’ statushouders sneller te huisvesten. Als Schiedam niet aan zijn taakstelling voldoet, kan de provincie de regie overnemen. Het gemeentebestuur van Schiedam wil dat voorkomen, maar weet niet zeker of ondanks extra inspanningen de taakstelling gehaald kan worden.  

Dat blijkt uit een brief die het college van burgemeester en wethouders vandaag heeft gestuurd aan de gemeenteraad. Schiedam heeft elk jaar een wettelijke taakstelling voor het huisvesten van statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning). Deze taakstelling wordt door de rijksoverheid vastgesteld aan de hand van het inwonertal van de gemeente. De provincies voeren het wettelijke toezicht uit. Het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) koppelt statushouders aan gemeenten. Het COA houdt hierbij rekening met de integratiekansen van de statushouders.

“Voor de huisvesting van statushouders werken wij, op basis van de prestatieafspraken, samen met Woonplus als verhuurder van de benodigde woningen”, schrijft het college van B & W. En dan volgt een ontboezeming: “De huisvesting van statushouders is in de afgelopen periode gestagneerd. De provincie heeft de gemeente in juli aangeschreven over de voortgang.”  

Er tekent zich de situatie af dat Schiedam het verwijt krijgt van taakverwaarlozing met de huisvesting van statushouders. De provincie kan ingrijpen op basis van een interventieladder. Treetje één is dat de provincie signaleert, treetje twee is dat de provincie meer wil weten. Schiedam staat nu op de derde trede en die houdt in dat er afspraken moeten worden gemaakt over acties met een termijnstelling. In die fase voeren Schiedam, de provincie en het COA nauw overleg, maar als het niet leidt tot snellere huisvesting van de aan Schiedam gekoppelde statushouders, dan ‘klimt’ Schiedam op naar de vierde tree op de interventieladder en dat houdt in dat de provincie aankondigt juridische maatregelen te treffen met vervolgens de mogelijkheid om de bevoegdheid van de gemeente Schiedam over te nemen.  

Het college van B & W geeft aan dat deze situatie is ontstaan doordat er in de afgelopen periode huishoudens gekoppeld zijn aan Schiedam die lastig plaatsbaar zijn. Aan de gemeenteraad: “U moet dan denken aan eenpersoonshuishoudens onder 55 jaar en huishoudens vanaf zes personen. Doordat deze huishoudens niet voldoende snel gehuisvest kunnen worden, zijn er vanuit het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) geen nieuwe huishoudens gekoppeld. Hierdoor zijn er ook geen statushouders gekoppeld aan Schiedam voor wie wel op een redelijke termijn huisvesting gevonden had kunnen worden. Dit heeft geleid tot een achterstand.”  

In overleg met de provincie en het COA is in de afgelopen maanden een plan van aanpak gemaakt om alsnog voldoende statushouders te huisvesten. Dat plan bevat privacygevoelige informatie die het college niet met de gemeenteraad kan delen (vanwege de wet AVG), maar het college noemt wel de afgesproken acties.  

Schiedam vraagt het COA zo mogelijk twee- tot vijf persoonshuishoudens te koppelen. Het COA houdt bij koppeling van alleenstaande statushouders rekening met het aantal verwachte nareizigers (één tot vier nareizigers). Schiedam benadert andere partijen dan Woonplus voor huisvesting. Op langere termijn maakt Schiedam afspraken met partijen die nieuwbouw realiseren om een deel van de statushouders te huisvesten. Schiedam onderzoekt woningdeling voor alleenstaande statushouders (kamergewijze bewoning).  

Schiedam onderzocht kamerbewoning op tijdelijke basis voor alleenstaande statushouders die om gezinshereniging hebben gevraagd. Het COA bekijkt of omkoppeling van twee- tot vijfpersoonshuishoudens vanuit andere gemeenten incidenteel mogelijk is. Schiedam onderzoekt of inschrijven op hervestigers een mogelijkheid is. Hierbij gaat het om huishoudens die rechtstreeks vanuit het buitenland op uitnodiging naar Nederland komen. Hier kunnen gemeenten zich vrijwillig voor aanmelden. Dit geeft de mogelijkheid om een huishouden te kiezen waarvoor een passende woning beschikbaar is. 
Schiedam onderzoekt ook tijdelijke huisvestingsvormen, wel onder het voorbehoud dat dat minder wenselijk is, omdat de huisvestingsbehoefte van deze groep niet tijdelijk is.  

Het overleg met de provincie en het COA heeft ertoe geleid dat er alsnog voldoende statushouders aan Schiedam gekoppeld zijn. Het is dus bekend welke personen Schiedam dit jaar moet huisvesten. Hiervan is circa twee derde lid van een klein gezin, wat een kansrijke huisvesting vergroot. “Op dit moment moet voor 67 personen nog huisvesting gevonden worden”, schrijft het college. “Op grond van de omvang van het huishouden zoeken we hiervoor circa twintig woningen. Er wordt in overleg met Woonplus hard aan gewerkt om deze groep te huisvesten en een verdere stijging op de provinciale interventieladder te voorkomen. We doen een maximale inspanning om zo veel mogelijk van de achterstand voor het einde van het jaar in te lopen.”  

Maar of Schiedam alle gekoppelde statushouders kan huisvesten, hangt mede samen met de woningen die daadwerkelijk beschikbaar komen. De inspanning zal als eerste gericht zijn op het nog dit jaar kunnen koppelen van statushouders aan een woning. Daadwerkelijke huisvesting zal in een deel van de gevallen volgend jaar plaatsvinden. Maar het risico blijft dat we een trede stijgen, erkent het college.