Stembusuitslag: de ene Schiedamse wijk is de andere niet

SCHIEDAM – Wat is de meeste ‘rode’ wijk van Schiedam, of juist de minst rode? Waar in de stad deden tijdens de verkiezingen PVV en Forum en JA21 de beste zaken? Hoe wijkt de stem van oudste stadgenoten af van die van jongere? De definitieve uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen zoals die door de gemeente is vastgesteld geeft antwoord op al deze vragen, en meer.

De VVD? Ja, de VVD deed het in alle Schiedamse wijken goed. Met name in het noordelijk deel van de stad, waar de partij van de premier de grootste was in Groenoord, Kethel, Woudhoek en overduidelijk in Spaland/Sveaparken, waar de liberalen ruim 28 procent van de stemmen wisten te trekken, tegen bijna negentien procent over heel Schiedam. Op zich geen verwonderlijke conclusie: de VVD doet het vanouds goed bij huiseigenaren en mensen in buitenwijken in het algemeen.

Is het dan verbazingwekkend dat de PvdA het in Spaland/Sveaparken slecht deed? De idealen waar deze partij voor staat lijken van geen belang meer de mensen die het materieel goed lijken te hebben, carrière maken en gezinnen hebben. De PvdA is in de meest noordelijke wijk van Schiedam de achtste partij in grootte, een plekje na de SP. In Woudhoek kwam de PvdA op plek vijf, SP op vier.

Om die vraag over hoe ‘rood’ Schiedam – nog – is ook maar gelijk te beantwoorden: nou, niet. PvdA en Socialistische Partij halen samen niet meer dan twaalf procent van de zetels, met de SP als de iets grotere. De stembureaus die de meeste van hun stemmen trokken stonden in Groenoord. Dat is ook een grote wijk, ook al werden er in west nog wat meer stemmen uitgebracht – en minder op SP en PvdA. Groenoord is dus ‘rooier’ dan west, maar samen haalden de twee partijen er nog geen veertien procent van de zetels.

Was ooit de SP de ‘tegenpartij’, vandaag de dag zoeken de mensen die willen laten weten het niet eens te zijn met veel/ de belangrijkste besluiten/voornemens van de regerende partijen hun heil vooral bij de partijen ‘op rechts’: PVV, Forum voor Democratie en nu ook bij JA21. Daarbij deed de partij van ‘Geert’ het in Schiedam het best, met ruim veertien procent trok ze na de VVD de meeste stemmen. Opmerkelijk was het succes van de PVV in zuid, waar het meer dan een kwart van de stemmers aan zich wist te binden. In oost haalde de PVV zo’n zeventien procent, in Groenoord lukte dat bijna. FvD haalde in Schiedam zo’n beetje een stem op iedere zestien kiezers en deed het relatief goed in west, met bijna zeven procent, in Spaland/Sveaparken pakte het aandeel van FvD nog wat groter uit.

Overigens deed de partij van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga in Schiedam niet zo veel voor FvD onder, met 3,5 procent van de stemmen, met relatief meer steun in Spaland/Sveaparken (ruim vijf procent).

Nieuwland is hier nog niet genoemd. Daar stond, ook niet meer geheel toevallig, vooral Denk bij de kiezers in een goed blaadje. Van iedere drie stemmen ging er in de centrale wijk één naar Denk, met het duo Azarkan/ Tuzu als trekkers. Daarmee was de partij in Nieuwland afgetekend de grootste, overigens voor de VVD als tweede en D66 als derde. In oost werd Denk de tweede partij.

Het stemgedrag in oost laat zich lezen als een soort zigzag tussen uitersten. De PVV daar dus de grootste, Denk tweede, D66 derde, VVD vierde, Forum vijfde, SP zesde.

De binnenstad kent in veel steden een uitgesproken Groen Links/D66-profiel, en Schiedam wijkt maar een beetje af. D66 werd hier inderdaad de grootste. Maar de voorsprong op de VVD was maar nipt, en de derde stek van de PVV hier strookt niet met het beeld in andere binnensteden. Waarbij gezegd dat het stadhuis/theater mogelijk stemmers uit andere wijken trok, omdat ze hier toch moesten zijn. Dat geldt natuurlijk voor alle uitslagen hier genoemd: iedere Schiedammer was vrij te gaan stemmen waar hij of zij wilde, dus er zijn mensen geweest die niet in eigen wijk hun stem uitbrachten.

Tot dusver viel de naam van het CDA hier nog niet. De christen-democraten, van oudsher centraal in het politieke landschap, werden in Schiedam de achtste partij, met ongeveer 5,5 procent van de stemmen. Alleen in Spaland/ Sveaparken (vijfde) en Kethel (vierde) hoorde het CDA bij de vijf partijen die de meeste stemmen trokken.

Het best deed het CDA het nog bij de briefstemmers, waar het appèl na de VVD de grootste was; dat onderschrijft de landelijke analyse dat het CDA vooral oudere stemmers telt. Ruim tien procent van de Schiedammers bracht zijn stem per brief uit. Waarvan er – naast tien blanco stemmen – overigens maar zeven ongeldig waren.

Onder de briefstemmers was dus de VVD de grootste, voor het CDA en de PvdA. Kijk, hier toont zich de trouw van de oudere kiezer, opgevoed met dit trio als partijen die in Nederland de dienst uitmaakten. De PVV is bij de zeventigplussers de vierde partij, de SP vijfde, D66 zesde, de Partij voor de Dieren zevende. Geen nieuwe fratsen dus, voor de ouderen. 50-Plus werd onder hen de achtste partij.

En de nieuwkomers? Bij1 trok in Schiedam 487 stemmen, waarvan de meeste in de binnenstad. JA21 haalde er 1401 binnen, Volt kwam tot 793 stemmen en BBB wist toch nog 67 Schiedammers te verleiden op de partij te stemmen. Code Oranje, nog niet zo lang geleden met een Schiedamse lijsttrekker tijdens de Provinciale Statenverkiezingen, kreeg 238 stemmen. Dat waren er minder dan Nida, dat 451 kreeg het rode rondje onder zijn naam kreeg, en meer dan de SGP.

Het drive-in stembureau in de Van Heekstraat mag best een succes genoemd worden, met 1173 geldige stemmen die er werden uitgebracht, in drie dagen tijd. In het mobiele stembureau, dat over drie dagen op verschillende plekken in de stad stond, met name bij verpleeg- en verzorgingshuizen, werden 1088 geldige stemmen uitgebracht. Al met al werden 5015 van de in totaal 39.902 geldige stemmen op maandag en dinsdag uitgebracht.

Het stembureau waar – op één dag – de meeste stemmen werden uitgebracht was opmerkelijk genoeg de tent bij het Julianapark, waar voor het eerst werd gestemd.