Woonboten Spaanse Polder toch niet naar Schiedam

SCHIEDAM - De acht woonboten die nog op de Spaanse Polder liggen, zouden verhuizen naar Schiedam, maar dit gaat niet door. Dit liet het college van Burgemeester en Wethouders (B&W) van Rotterdam vandaag weten aan de gemeenteraad.

In de Spaanse Polder liggen woonboten. Deze zijn in het bestemmingsplan Spaanse Polder uit 2014 wegbestemd. De raad heeft opdracht gegeven tot het zoeken naar alternatieve locaties voor de woonboten. Locatie ‘De Hoop’ in Schiedam is in 2015 naar aanleiding van dat onderzoek en in samenspraak met de woonbooteigenaren aangewezen als de nieuwe ligplaats van de 23 woonboten. Op dit moment zijn er slechts acht woonboten over om te verhuizen naar De Hoop.

B&W zegt in een brief aan de raad: "Al geruime tijd zijn wij met deze woonbooteigenaren in gesprek over de toekomst van de woonboten. De eigenaren hebben aangegeven het liefst op hun huidige plek in de Spaanse Polder te willen blijven wonen en willen bovenal duidelijkheid over hun toekomst. Het college erkent dat de oplossing al te lang op zich laat wachten en wil de woonbooteigenaren (en de bedrijven in de Spaanse Polder) duidelijkheid bieden. Daarom is het college voornemens om het voor de resterende woonbooteigenaren mogelijk te maken in de Spaanse Polder te blijven wonen."

De Spaanse Polder vormt - samen met Noord-West en de ’s-Gravenlandsepolder - één van de grootste aaneengesloten bedrijventerreinen in Europa. Het gebied is ingericht voor zware bedrijvigheid waar bedrijven tot de op één na hoogste milieuclassificatie vijf zijn toegestaan. Met een oppervlakte van 322 hectare en ruim 1800 bedrijven is het gebied goed voor zo’n 24.000 banen. Het is dus een bedrijventerrein dat belangrijk is voor de economie en werkgelegenheid van Rotterdam. In samenwerking met ondernemers en betrokken vastgoedpartijen in het gebied is er een gebiedsvisie opgesteld. Deze gebiedsvisie, 'Spaanse Polder 2030/35: De groene longen van de Rotterdamse economie', is eerder dit jaar door de Bedrijvenraad Spaanse Polder aangeboden aan de gemeente. In deze visie leggen de gemeente, ondernemers en vastgoedeigenaren samen een stevige ambitie neer voor de Spaanse Polder, namelijk om het gebied tussen nu en 2035 uit te laten groeien tot het meest groene en duurzame bedrijventerrein voor zware bedrijvigheid ter wereld.

De Hoop ligt op Schiedams grondgebied, tussen de bedrijventerreinen Spaanse Polder en Noord-West. In december 2015 zijn met de gemeente Schiedam procesafspraken gemaakt tot het realiseren van de Hoop in het 'Afsprakenkader Schiedam – Rotterdam'. Na de vaststelling van het Afsprakenkader is er gestart met het ontwerpproces van de nieuwe haven. Parallel aan dit ontwerpproces, heeft de gemeente een opkoopregeling in het leven geroepen als tegemoetkoming aan de oorspronkelijke woonbootbewoners van de Spaanse Polder. Hiermee konden woonbootbewoners die niet naar de Hoop wilden verhuizen hun woonboot aan de gemeente verkopen.

Boven verwachting is het overgrote gedeelte van de woonboten inmiddels in bezit van de gemeente. B&W: "Dit betekent dat er nog maar acht woonboten verplaatst hoeven te worden naar De Hoop. Terwijl er hoge kosten gemaakt moeten worden voor de aanleg van de nieuwe haven. Bovendien blijkt de Hoop niet een verbeterde locatie voor de woonboten omdat dan een permanente woonfunctie wordt gerealiseerd, ingeklemd tussen de bedrijventerrein Spaanse Polder en Noord-West. Ook hier dan een woonfunctie die niet goed samengaat met de aanwezige bedrijvigheid. Wij zijn hierover in gesprek gegaan met de woonbooteigenaren. De woonbooteigenaren hebben aangegeven bovenal op hun huidige plek te willen blijven wonen. Daarom heeft de gemeente onderzocht of de woonboten alsnog kunnen blijven liggen in de Spaanse Polder. Hieruit is een oplossing naar voren gekomen waarbij de huidige woonbooteigenaren in de Spaanse Polder kunnen blijven wonen en waarbij rekening wordt gehouden met het belang van de Spaanse Polder voor de Rotterdamse economie en werkgelegenheid."

De oplossing is erop gericht dat de acht woonbooteigenaren die er nu nog wonen, kunnen blijven in de Spaanse Polder. "Dit geldt alleen voor deze acht woonbooteigenaren; zodra een woonbooteigenaar vertrekt komt de ligplaats te vervallen, waarmee de woonfunctie van tijdelijke aard is. Per haven wordt één woonark na verkoop aan de gemeente bewoond gehouden op basis van een antikraakcontract, zolang tenminste één woonark bewoond wordt door één van de huidige eigenaren van de woonarken. Hiermee wordt tegemoetgekomen aan de zorg van de bewoners en wordt voorkomen dat er op gegeven moment nog slechts één woonark ligt in de Spaanse Polder. Deze oplossing wordt gegarandeerd voor de huidige woonarkeigenaren, totdat de laatste eigenaar vrijwillig is vertrokken. De huidige woonbooteigenaren kunnen dus blijven wonen in de Spaanse Polder, terwijl er tegelijkertijd zicht is op beëindiging van deze woonfunctie passend bij de visie van de gemeente en de Bedrijvenraad voor de Spaanse Polder. De kosten voor De Hoop komen hiermee te vervallen."

Voor de woonbooteigenaren blijft de aankoopregeling van kracht. Zij kunnen er op elk moment voor kiezen hun woonboot aan de gemeente te verkopen. "Zij krijgen hier een marktconform aanbod voor, uitgaande van de aankoop van de woonboot en de ligplaats. Tot slot is de gemeente ook bereid om woonbooteigenaren te helpen zoeken naar een alternatieve locatie in Rotterdam." Op 27 oktober is dit collegebesluit besproken met de bewoners van de acht woonboten. "De bewoners hebben nog veel vragen over dit besluit. Er is toegezegd om, in aanvulling op bovenstaande, op een rijtje te zetten wat er voor hen verandert door het postzegelbestemmingsplan ten opzichte van de huidige situatie, alsook de plussen en minnen van beide situaties. Daarnaast krijgen de bewoners een overzicht van de stappen die onderdeel zijn van de procedure van een postzegelbestemmingsplan en wanneer en op welke wijze zij input kunt geven. Als laatste, wordt er op korte termijn met alle bewoners een gesprek gepland over het vervolg, welke keuzes er voorliggen en wat de gemeente daarin voor ieder van hen kan betekenen."

De gemeente stelt een postzegelbestemmingsplan op waarin de woonboten worden opgenomen. Het postzegelbestemmingsplan wordt met alle betrokken stakeholders (zowel bewoners als omliggende bedrijven) afgestemd. Op het moment dat het postzegelbestemmingsplan onherroepelijk is wordt aan de raad voorgesteld om locatie De Hoop te laten vervallen.

De realisatie van de locatie De Hoop voor 23 woonboten is opgenomen in de grondexploitatie Spaanse Polder nr. 5303. "De aanleg van De Hoop is kostbaar en heeft een negatief effect heeft op het financiële eindresultaat van de grondexploitatie. Inpassing van de woonboten op hun huidige plek betekent dat De Hoop niet aangelegd hoeft te worden en heeft dus een positief effect op het resultaat van de grondexploitatie. Met de gekozen oplossing neemt de gemeente de rol van vastgoedbeheerder voor de antikraak te verhuren woonarken op zich, dit brengt inzet en (beheer)kosten met zich mee."

In het huidige bestemmingsplan Spaanse Polder vallen de woonboten onder het overgangsrecht. De woonbooteigenaren wonen op dit moment dus legaal in de Spaanse Polder. Echter, zodra een nieuw bestemmingsplan van kracht wordt (op enig moment binnen de komende tien jaar) vervalt het overgangsrecht en is er geen sprake meer van een legale situatie. Het overgangsrecht kan niet nogmaals in een nieuw bestemmingsplan opgenomen worden. "Door een postzegelbestemmingsplan vast te stellen voorkomen wij een illegale situatie. Partijen kunnen tegen het bestemmingsplan in beroep gaan. Op voorhand wordt daarbij gewezen op het risico dat de Raad van State bij een eventueel beroep van omliggende bedrijven uit kan spreken dat woonfuncties binnen de Spaanse Polder niet aanvaardbaar zijn. De Raad van State zal dan namelijk een afweging moeten maken tussen het belang van de woonarkbewoners om planologische zekerheid te krijgen en het belang van omliggende bedrijven om hun bedrijfsactiviteiten uit te kunnen oefenen zonder dat de woonfunctie tot beperkingen kan leiden. Dat risico is ook gedeeld met de juridisch adviseur van de woonarkbewoners, maar vormt voor zowel de gemeente als de bewoners geen reden om niet te starten met een bestemmingsplanherziening. In het bestemmingsplan wordt opgenomen dat de woonfunctie van de woonboten tijdelijk is. Er wordt opgenomen dat zodra het gebruik eindigt, ook de woonfunctie vervalt. De ligplaats die wordt afgegeven is daarnaast niet overdraagbaar. Op termijn zullen de woonboten dus uit de Spaanse Polder verdwijnen."