Zo moeilijk is het niet om koningin te zijn, vindt Máxima

COLUMN – Schiedam was ook nog even te zien, maandagavond in het interview met Máxima op tv. De Margriethal, met de koningin op kousenvoetjes tussen de jongeren van Yets Foundation. Dat is alweer dik tweeënhalf jaar geleden.

Wat vond u ervan, van het gesprek? Tussen twee mensen die aan elkaar gewaagd leken. Matthijs van Nieuwkerk die welbespraakt en charmant, goed voorbereid en slim Máxima tot sappige uitspraken wilde verleiden, en de koningin die hem even welbespraakt – en de taal niet tot in de puntjes beheersen kan natuurlijk ook heel charmant zijn – antwoord gaf waar ze wilde en op de vlakte bleef als ze dat nodig vond. Gaande het dikke uur werd het steeds minder een spel en steeds meer een echte ontmoeting tussen twee mensen, had ik het idee. Ik heb ervan genoten.

Het is natuurlijk nogal wat: als koningin gewoon het hemd van het lijf gevraagd worden. En er zal best van te voren het een en ander zijn afgesproken over wat wel en niet kon, maar ik geef het je te doen, als iemand vraagt naar jouw liefde, naar jouw verdriet en inzet in het leven. Heeft u daarop zo welbespraakt, bijzonder en tegelijk heel gewoon, antwoord?

Ik had de video aangezet en heb het vanmiddag even teruggekeken. Wat mij betreft slaagde Máxima met vlag en wimpel. Een paar antwoorden maakten indruk op me. Bijvoorbeeld toen Matthijs vroeg wat de overwegingen van Máxima waren geweest toen de verliefdheid geen kort leven beschoren bleek en langzaamaan daagde dat zij misschien wel koningin van Nederland zou worden. En wat dat allemaal zou betekenen? “Is dat het leven wat ik wil”, zo verplaatste Van Nieuwkerk zich in de schoenen van de koningin… Nou, toch niet helemaal, zij zag het anders. “Ik was voorbij de keuze”, zei Máxima. “Als je eenmaal echt verliefd bent en je wilt met die persoon iets delen, dat doe je met alles wat je hebt.”

Zo is het. Wie nog mocht denken dat Willem-Alexander een ‘golddigger’ aan de haak had geslagen – en is ons dat niet allemaal ooit door het hoofd geschoten? – dan heb je hier het antwoord.

Dat werd bevestigd toen Máxima vertelde dat ze dacht dat ze nooit aan de man zou komen. Kan je het je voorstellen? “Ik had helemaal door dat ik hoogstwaarschijnlijk niet zou trouwen. Ik vond het heel moeilijk dat ik een persoon zou ontmoeten die net zo verliefd zou zijn op mij als ik op hem”, vertelde ze over de tijd voor de WA leerde kennen. “Ik vond het ingewikkeld. (..) Dat betekende dat ik veel moest investeren in mijn werk en mijn passies, waar daar moet ik mijn voldoening uit halen. Niet van de verwachting: huisje-boompje-beestje, een man ontmoeten, kinderen krijgen.”

En toen was het april 1999. In Sevilla was Máxima op een feest, een ook Willem-Alexander was er. Máxima maakte foto’s, ook van de kroonprins. “En hij kijkt me heel slecht aan.” Willem dacht waarschijnlijk dat Máxima snode plannen had, foto’s verkopen of zo. Máxima kon net zo vuil terugkijken. “Ik had geen begrip daarvoor. Wie denkt hij wel wie hij is? Als ik foto’s wil maken, maak ik gewoon foto’s”, vertelt Máxima in het interview. Zie je het voor je? “Dat was geen goede start...”

Ze vertelde ook dat als ze Willem niet had ontmoet, dat ze dan zou hebben geprobeerd de wereld te veranderen op economisch vlak. “Ik besloot op mijn veertiende om economie te studeren omdat ik de wereld echt economisch beter wilde maken.” Het was in Argentinië droef, met superinflatie en zo. In de bankwereld van New York wilde ze er werk van maken dat arme landen als het hare op de markt kapitaal konden aantrekken, voor ontwikkeling en banen. “Maar het ging te langzaam”, en daarom verdiepte Máxima zich in microkredieten om dat sindsdien niet meer los te laten. Zodoende hoefde ze ook niet bij haar man, of bij wie dan ook, te ‘bevechten’ dat ze sinds haar huwelijk veel meer doet dan de mooie rol spelen van echtgenote van de vorst: handen schudden en veel glimlachen.

Hoe, een moderne zelfstandige vrouw, die haar eigen boontjes kan doppen?

Heerlijk nuchter ook als Máxima spreekt over ‘de magic’ van het koningschap. “Als koningin Maxima komt, komen we allemaal, we kammen ons haar, we doen ons beste pak aan en we hebben zin om mee te doen”, vulde Van Nieuwkerk voor haar in. Dat is het, dat is onze macht, reageerde Máxima. Dat staat nergens zwart op wit. “Maar omdat wij komen, komen mensen samen bijeen en lossen dingen op – en praten soms voor de eerste keer met elkaar. Daar komt veel energie uit.”

“Ik moet goed voorbereid zijn.” En dat weten de mensen weer waar ze langs gaat, dat ze goed is voorbereid. “Ik probeer dat de andere kant ook weet dat we het over echte zaken gaan hebben. Het grappige is: voor dat ik kom, gebeuren de meeste dingen. We gaan niet de koningin vertellen dat we niets gedaan hebben.” Zo krijg je dus dingen gedaan, en dat heeft niet veel te maken met ceremonieel of onderdanigheid.

Ja, en dan is ze ook nog moeder, Máxima. Met drie bijzondere meiden. Amalia ziet ze niet als de toekomstige koningin. “Ik zie haar nog steeds als mijn kleine baby. Een meisje dat het heel goed doet, heel verantwoordelijk is. Ze beseft haar toekomst, maar gaat ook heel goed daarmee om. Ze neemt haar tijd. Ze is een heerlijk mens.”

Denkt u ook wel eens: arm kind, zo vroeg Van Nieuwkerk. Nou, nee! “Ik denk dat ze het ook wel heel goed aankan. Ze zal haar eigen manier vinden om dit in te vullen. Het is zeker geen makkelijk leven. Het leven van onze kinderen staat in de spotlight. Dat brengt zijn uitdagingen. Maar ook enorm veel leuke en mooie dingen. Je krijgt de kans om iets te betekenen voor een ander. Je krijgt de kans om iets te veranderen. En ik ben er zeker van dat zij daarin haar manier en haar passies zal weten te ontwikkelen. Het is een meisje met heel veel talenten. Daar twijfel ik echt niet aan, dat zij dat zal aankunnen.”

Pedagogisch ook, de koningin en koning. “Hoe doen we met mijn man? Door hen vrijheid te geven, zodat ze echt fouten kunnen maken, van fouten leer je. Dus hen die ruimte gunnen om toch wel sterke dames te worden, maar tegelijk een bepaalde veiligheid, dat die fouten niet zo groot zijn dat ze dat niet terug kunnen brengen. Die balans is zo belangrijk.” Alexa is nieuwsgierig, als haar moeder, en wil nieuwe dingen ontdekken. Daarom ook haar vertrek naar Wales, waar ze na de zomer gaat studeren aan het United World College of The Atlantic.

Arianne heeft veel talenten, stelde Máxima. “En daar gaat het uiteindelijk om. Dat wat dan ook je talenten zijn, dat je het wel echt ontwikkelt. Dat je het ten dienste van anderen kan stellen. Dat je daar hard aan werkt, wat ze ook willen worden.” Dat is wat ze haar dochters gunt. En dat hen op een dag gevraagd zal worden: ‘hoe is het om met een ambitieuze man getrouwd te zijn?’. Hun moeder krijgt die vraag niet, hun vader wel. Dus het is nog niet gespeeld, die emancipatie.

“Er is nog werk aan de winkel”, zei Máxima daarover. “Daarom werk ik nog steeds. Dat vrouwen hoger kunnen komen. Maar als je dat niet wilt: prima. Maar dat je de keuzevrijheid hebt, in wat je ook wilt doen, dat je daar veel vreugde om kan hebben.”

En dan is Máxima ook nog geliefde van de koning. “Wat betekent uw man voor u?”, vroeg Matthijs.

“Hij is mijn anker”, antwoordde Máxima. “Hij houdt me scherp en hij duwt me en prikkelt om echt mijn werk te doen, maar tegelijk houdt hij me vast. Die combinatie vind ik fantastisch!”

Wat getekend: Máxima Zorreguieta, Van Amsberg, toch? Geweldig, wat een vrouw!