'Denk heeft geen enkele raadservaring'

SCHIEDAM – In zijn eindverslag van de gesprekken met de politieke partijen geeft verkenner Hein van Asseldonk duidelijk aan waarom hij adviseert Denk niet uit te nodigen voor de coalitieonderhandelingen.
“De eerste overweging is dat Denk nog geen enkele raadservaring heeft en daardoor niet kan worden beoordeeld op een bijdrage aan bestuurlijke stabiliteit en continuïteit, door iedereen belangrijk geacht”, schrijft Van Asseldonk. Denk is weliswaar de grootste winnaar van de Schiedamse raadsverkiezingen van woensdag 21 maart – van niets op vier zetels – maar omdat geen van de vier nieuwkomers ervaring in het stadsbestuur heeft, vrezen andere partijen voor instabiliteit als Denk zou deelnemen aan de coalitie en een wethouder zou leveren in het nieuwe college van B & W.  

Van Asseldonk heeft nog een andere overweging. “Geen der partijen heeft andere partijen in de raad uitgesloten van samenwerking. Ik vond dat een prettige en vertrouwenwekkende constatering. Wel zijn duidelijke voorkeuren kenbaar gemaakt ten aanzien van coalitiepartners en zijn ook onwaarschijnlijke combinaties binnen het stadsbestuur benoemd. Maar niet in uitsluitende zin.”
Echter: “In verschillende gesprekken zijn zorgen geuit ten aanzien van opvattingen die binnen Denk zouden bestaan inzake fundamentele beginselen van de Nederlandse rechtstaat en die ook voor Schiedam essentieel geacht worden. Genoemd zijn de gelijke rechten van man en vrouw, de gelijkwaardigheid van religies en de opvattingen met betrekking tot homoseksuelen en transgenders”, aldus Hein van Asseldonk. Maar hij heeft ook met vertegenwoordigers van Denk gesproken en voegt eraan toe dat hij op deze punten “geen enkele zorg” kan ontlenen. 
Toch ziet hij de zorgen bij de andere partijen als een risico voor de onderlinge verhoudingen in een nieuwe coalitie. Hij schrijft: “Het komt mij verstandig voor dat Denk in de komende periode door zijn functioneren in de raad duidelijk maakt dat er voor die zorgen geen enkele grond is. Ook kan dan gewerkt worden aan een meer uitgesproken politiek profiel, dat nu door verschillende gesprekspartners niet heel duidelijk werd gevonden.”  

Hein van Asseldonk, voormalig afdelingsvoorzitter van de VVD-Schiedam, deed zijn verkenning op verzoek van lijstaanvoerder Onno Spek. In twee dagen tijd sprak Van Asseldonk met delegaties van alle dertien partijen in de nieuwe gemeenteraad. Hij kreeg onder andere te horen welke wethouderskandidaten de partijen hebben.  

Nagenoeg unaniem bepleitten alle fracties een voortzetting van de bestuursstijl die het stadbestuur in de voorbije raadsperiode heeft gekenmerkt, omdat dat een keuze was om met elkaar voor álle Schiedammers te opereren. “De stabiele, daadkrachtige en verbindende werkwijze van raad en college, gebaseerd op onderling vertrouwen, heeft een weldadige invloed gehad op het herstel van vertrouwen in de stad, zeker gelet op de turbulente, enigszins verziekte en ongemakkelijke bestuurlijke situatie die enkele jaren daarvoor had bestaan. Alle gesprekspartners zijn van mening dat het herstel van het vertrouwen van de Schiedammers nog niet voltooid is en dat het dus gewenst is om ook in de komende raadsperiode een soortgelijke bestuursstijl na te streven. Wel werd een enkele keer opgemerkt dat het functioneren van de raad soms als wat tam is ervaren, waarbij werd gepleit voor iets meer levendigheid, dualiteit en debat”, aldus Van Asseldonk. 
“Met regelmaat is benadrukt dat de teamgeest in het college van B & W een van de cruciale succesfactoren in de afgelopen bestuursperiode is geweest. Er is dan ook vaak gepleit voor grondige aandacht voor dat aspect bij de vorming van een nieuwe coalitie en een nieuw college.”

Op grond van die constatering beveelt Van Asseldonk aan om de wethouderskandidaten in een vroeg stadium bij de onderhandelingen te betrekken. Dat bevordert volgens hem de teamgeest, commitment en stabiliteit. 
Van Asseldonk geeft daarbij in overweging dat bij de voordracht van de wethouderskandidaten nadrukkelijk door de beoogde coalitiepartners wordt besproken welk effect de voordracht heeft op de stabiliteit van de desbetreffende raadsfractie. Met andere woorden, als een fractie haar sterkste kandidaat ‘verliest’ aan het college van B & W, blijft er dan in de fractie genoeg slagkracht over?
Deze zorg heeft Van Asseldonk er overigens ook toe gebracht om niet met Denk en de OuderenPartij tot coalitievorming te komen.  

“Ik heb gezocht naar een coalitie die is samengesteld uit grotere fracties, winnaars en fracties waarvan op grond van ervaring mag worden verwacht dat zij kunnen bijdragen aan stabiliteit. Daarom adviseer ik onderhandelingen te beginnen met VVD, AOV, D66, GroenLinks/Progressief Schiedam en CDA.”
“Mijn advies om het CDA ondanks het zetelverlies te betrekken in de onderhandelingen komt voort uit de overweging dat het in mijn ogen wijs is om enige continuïteit in de samenstelling van het stadbestuur te bevorderen. Ook speelde een rol dat het CDA relatief het geringste verlies heeft geleden.” Namelijk minder dan de PvdA en de SP.
Van Asseldonk: “Ik ben ervan overtuigd dat er een coalitie gevormd zal kunnen worden die kan werken met een stevig draagvlak in de gemeenteraad en die in voldoende mate recht doet aan de verkiezingsuitslag.”