Contact tussen gemeente en Schiedammers moet beter

SCHIEDAM – Alle politieke partijen vinden dat de Schiedammers beter bij plannen en besluitvorming moeten worden betrokken. De lijsttrekkers dragen wel verschillende mogelijkheden aan. Sommigen vinden dat niet de bewoners zo zeer moeten participeren, maar dat de gemeente moet participeren en beter moet weten wat er leeft in de stad.

Ook wordt door enkelen gepleit voor meer inzet van 'sociale media' en bijvoorbeeld een Whatsapp-applicatie in elke buurt.

Dat beeld komt naar voren uit de antwoorden van de lijsttrekkers op de tweede vraag in het project ‘Elke dag een vraag’. De vraag werd ingeleid met de volgende toelichting.

Toelichting bij de vraag:

In december 2013 stelde het gemeentebestuur de Toolkit Participatie vast. Een leidraad voor ambtenaren en bestuur om bij belangrijke projecten en plannen een optimale participatie van de Schiedammers na te streven.

De indruk bestaat dat in de afgelopen raadsperiode niet altijd volgens deze toolkit met de bevolking en het bedrijfsleven is gecommuniceerd.

Geregeld hebben we gemerkt dat bewonersgroepen, betrokken individuen en ondernemers zich niet gehoord voelden of klaagden over gebrek aan inspraak en het kunnen meedenken. Soms was er zelfs frustratie. Dan werd het beeld versterkt dat de gemeente haar eigen weg gaat..

De vraag:

Vindt u de burgerparticipatie naar behoren gestimuleerd en vindt u het zo voldoende, of ziet u mogelijkheden – en welke – om de burgers op wijkniveau en stedelijk beter bij beleidszaken en -uitvoering te betrekken?

De antwoorden:

Marcel Bregman, Democraten ’66 (D66):

Duidelijk is dat er nog een boel te leren valt. In veel gevallen gaat het goed (denk aan de Schrijversbuurt en de Kastelenbuurt), maar in een aantal gevallen zien we dat, ondanks veel goede wil, een standaard-participatieproces ook nog tot teleurstellingen leidt. D66 denkt dat iedereen van te voren moet weten waar zijn of haar inbreng wordt verwacht en wie uiteindelijk het goed beargumenteerde besluit neemt. Maak duidelijk waar de belangen botsen tussen algemeen belang en die van omwonenden!

Waar inbreng wordt gegeven, moet de gemeente dat vooral serieus nemen. 

Ook zijn wij voorstander van nieuwe manieren van participeren, die meer maatwerk bieden. Het standaard-wijkoverleg moet een andere, modernere invulling krijgen, zodat bewoners meer zeggenschap krijgen over het leefbaar en schoon houden van hun buurt.


Petra Zwang, Partij van de Arbeid (PvdA):

Burgerparticipatie betekent voor de PvdA vooral ‘samen doen’, gemeente en bewoners over en weer. Schiedam telt vele vrijwilligers, die werken aan een sociaal Schiedam. Neem de BuurTvrouw die initiatieven neemt waaraan vrijwilligers, bewoners, ambtenaren en politiek mogen meedoen! Denk aan de G1000 waar vele Schiedammers hun ideeën voor de stad presenteren en waar ambtenaren en politici mogen aanschuiven.

Omgekeerd zijn er ook momenten waarop de gemeente aan omwonenden vraagt om mee te denken en mee te doen. Bijvoorbeeld over de herinrichting van een gebied. In veel gevallen gaat dat goed en is iedereen tevreden. Maar het gaat niet altijd goed en dan is er altijd nog de gemeenteraad. Ook voor burgerparticipatie geldt: het kan altijd beter! Daar blijft de PvdA zich voor inzetten.


Hakan Kucuk, Socialistische Partij (SP):

We hebben de afgelopen vier jaar vooruitgang geboekt op het betrekken en mee laten denken van Schiedammers. Inwoners weten de gemeente en de raad steeds meer te vinden. De stad is flink aangepakt en meestal in goede harmonie. Het blijft echter lastig om iedereen altijd goed te betrekken. Dit vraagt erom dat wij ons blijven inzetten voor het verder ontwikkelen van de mogelijkheden voor burgerinspraak. Zowel op wijk- als stadsniveau. Daarom moet er nog meer geïnvesteerd worden in (digitale) raadplegingen en informatievoorziening.


Onno Spek, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD):

Succesvolle burgerparticipatie begint bij een gemeente die tijdig en in begrijpelijke taal communiceert met haar inwoners. Meestal verloopt dat naar behoren, maar soms schiet de gemeente daarin tekort. Van deze fouten moet geleerd worden. De gemeente is er immers voor de Schiedammers, niet andersom!


Catelijne de Groot, Algemeen Ouderenverbond (AOV):

Nee, het AOV vindt dit niet voldoende. Niet iedereen heeft kennis van de spelregels behorende bij de Toolkit Participatie (participeren betekent niet alleen meepraten, maar ook meedenken en meedoen).

De Visienota Open Overheid biedt meer mogelijkheden om burgers beter te betrekken bij beleid – projecten en uitvoering. Zie ook het AOV-verkiezingsprogramma onder Communicatie en Burgerparticipatie. Het AOV vindt de communicatie één van de belangrijkste onderdelen. ,,Burgers moeten meer inspraak krijgen over zaken die hen direct in hun woonomgeving treffen. Het AOV is voor vóórspraak en samen ontwikkelen… Liever voorspraak dan bezwaarprocedures.’’

Wijk- en buurtoverleg zijn belangrijk, nieuwe regiegroepen… korte lijnen zijn noodzakelijk. Een goede communicatie is hierbij essentieel en hier is nog wel een wereld te winnen!

Ook in goed overleg met bewoners en/of ondernemers plannen maken wil in de praktijk nog wel eens anders uitpakken. Bespreek de zorgen en verschillen die er zijn.


Patricia van Aaken, CDA:

Burgerparticipatie kan nog beter worden ingevuld! Belangrijk is dat de (participerende) gemeente meer aansluiting zoekt bij wat er leeft in de stad, meer ruimte biedt aan de inwoners en ondersteunt waar het nodig is. CDA Schiedam vraagt aandacht voor deze rol waarbij de gemeente transparant, duidelijk en eerlijk moet zijn over de (on)mogelijkheden.

Verbeteringen:

- Een nieuw gemeentelijk participatieplan (geen visie), waarin duidelijk staat op welke terreinen participatie kan plaatsvinden, hoeveel ruimte er is voor de Schiedammers, wat die ruimte inhoudt en hoever je als gemeente wilt gaan met nieuwe invullingen van de lokale democratie.

- Betere communicatie: het vroeg in een proces informeren van alle betrokkenen én hen gedurende het proces op de hoogte houden in heldere, begrijpelijke taal.

- Voor goede samenwerking tussen Schiedammers en gemeente is een duidelijke taakverdeling noodzakelijk. Zeg als gemeente wanneer je wel of niet iets met een plan gaat doen.


René Karens, Groen Links:

Groen Links wil dat de gemeente open staat voor goede ideeën van Schiedammers. Dat de gemeente luistert voordat ze keuzes maakt. Dat betekent meer dan een Stadserf waar bewoners horen wat er wordt behandeld in de gemeenteraad. Meer dan nog eens uitleggen waarom keuzes zijn gemaakt op een informatieavond. En ook meer dan een G1000 plannen te laten bedenken waarvoor eigenlijk geen ruimte is. En: uit de weg gaan als bewoners een goed idee hebben! Anders krijg je frustraties en teleurstellingen zoals recente voorbeelden laten zien, denk aan de Westfrankelandsedijk zien. Dat moet anders.

Schiedammers erbij betrekken moet een tweede natuur zijn. Ambtenaren moeten vaker naar buiten om te luisteren en te praten voordat plannen op papier worden gezet. Dan begrijp je beter wat er speelt. Dan kan beleid gemaakt worden dat aansluit op de behoefte in de stad. En dan neem je de Schiedammer serieus!


Frans Hamerslag, Progressief Schiedam (PS):

PS vindt van niet. Burgerparticipatie wordt verkeerd ingezet. Het zou eigenlijk omgekeerd moeten zijn. Het gemeentebestuur zou moeten participeren met de Schiedammers in plaats van andersom. Bij te veel dossiers blijkt dat de gemeente en de Schiedammers elkaar niet zo goed begrijpen. Denk hierbij aan de Singelschool, de bomenkap aan de Westfrankelandsedijk en de situatie op de Havendijk. Hier valt nog veel winst te boeken door echt met Schiedammers over het onderwerp in gesprek te gaan, in plaats van slechts informatie te geven aan Schiedammers.


Robert Berns, Christen Unie - Staatkundig Gereformeerde Partij (CU-SGP):

Burgerparticipatie kent allerlei vormen. Dat je dan in de onderlinge afstemming tussen bestuurders, burgers en bedrijven de wederzijdse verwachtingen zo helder mogelijk moet houden, spreekt voor zich. De praktijk is echter weerbarstiger dan onze idealen. Waar gewerkt wordt, vallen spaanders. Daar kunnen we even gefrustreerd door zijn. Maar frustratie is het leergeld dat we met elkaar bereid zijn te investeren. Dan moeten we wel goed naar die frustraties luisteren. De gemeenteraad heeft een commissie gevraagd diverse participatieprocessen voor ons te onderzoeken, zodat we weten waarom het goed of fout ging.

Communicatie vanuit de gemeente met burgers en tussen raad, ambtenaren en wethouders kan nog wel beter. Het Stadserf kan intensiever door burgers gebruikt worden. Burgers weten zich niet altijd gehoord. Men beseft te weinig dat allerlei regels vastliggen, die de wethouder heeft te volgen. Wethouders zouden eerder met de raad moeten afstemmen of zij hiervan in dit geval mogen afwijken.


Andreas Rose, Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS):

Burgerparticipatie? Natuurlijk, maar dan moet je de bewoners wel betrekken voor je begint met plannen maken. Nu zien we dat de gemeente eigenlijk haar plan al klaar heeft en de klankbordgroepen vooral gebruikt om te laten zien hoe goed de inspraak wel verloopt. De inspraak, die bewoners in feite nog hebben, is heel beperkt en dat werkt frustrerend.

De Kloosterplaats waar nog steeds niemand blij mee is, de verkeersafsluiting Nieuwe Damlaan/Mgr. Nolenslaan, en de Westfrankelandsedijk/Havendijk zijn recente voorbeelden hoe het niet moet.

Gebruik de ervaring en kennis van de buurt en consulteer ze vanaf dag één. Wel willen we stellen dat ook met goed functionerende burgerparticipatie nooit iedereen honderd procent tevreden is. Participatie betekent samen compromissen sluiten.

De gemeente moet meer gebruik maken van sociale media om met bewoners te communiceren als er wat in de wijk gaat gebeuren. Een Whatsapp-applicatie voor elke buurt lijkt ons een goed idee.


Mahmut Erdem, Denk:

Een gemeente kan alleen goed functioneren, als er draagvlak is onder de inwoners en als de gemeente naar haar inwoners luistert.  Afgelopen periode hebben we helaas regelmatig klachten binnengekregen over dit onderwerp. De Toolkit Participatie bevat elementen die de betrokkenheid van de burger zou kunnen bevorderen. Maar afgelopen periode is er niet altijd goed gebruik van gemaakt.
Denk Schiedam staat voor een laagdrempelig gemeentebestuur met voldoende inspraakmogelijkheden voor haar inwoners. Denk maakt zich hard voor de inzet van moderne technologie om de wensen van inwoners mee te nemen in de beeld- en besluitvorming. Daarom zijn wij voorstander van live-stream uitzenden van raadsvergaderingen, commissievergaderingen en Stadserf-bijeenkomsten op sociale media. Ook zijn wij voorstander van het organiseren van Stadserf-bijeenkomsten in verschillende wijken van de stad en niet op het stadskantoor. Zo gaat de gemeente letterlijk naar haar burgers toe en niet andersom. Door samen te zijn ontstaat er een maatschappelijk cohesie en draagvlak onder de inwoners. 


René Janssen, Sociaal Liberaal Verbond (SLV):

Wij vinden de burgerparticipatie nog onvoldoende gestimuleerd. De Schiedammer wil echt wel meedoen, maar blijkt nog steeds regelmatig een obstakel in de gemeente aan te treffen. Vervelender voor de Schiedammer is echter dat de overheidsparticipatie bijzonder slecht verloopt. De afgelopen vier jaar is stelselmatig gebleken dat inspraakmomenten en het horen van de burger onvoldoende plaatsvinden. Natuurlijk kan de Schiedammer niet altijd zijn of haar zin krijgen, maar leg uit waarom iets niet kan of waarom bepaalde wensen wel kunnen worden ingewilligd. Een verbetering van de communicatie door de gemeente is dan ook dringend nodig. De gemeente heeft genoeg mogelijkheden om tot oproepen voor aanwezigheid van Schiedammers op bijeenkomsten te komen, van de krant en internet tot lokale omroepen en huis-aan-huisverspreiding, kortom een directere en persoonsgerichte benadering.


Maarten Reuderink, Ouderenpartij Schiedam:

Participatie is belangrijk voor draagvlak. Het betrekken van de bewonersverenigingen in de betrokken wijken zal helpen om besluiten nemen, die daadwerkelijk draagvlak in de wijk hebben. Een kritische evaluatie van de WijkOndersteuningsTeams (WOT’s) lijkt wel aan de orde, want naast de officiële halleluja-verhalen zijn er in de stad ook kritische geluiden te horen.

Constatering Kor Kegel:

De lijsttrekkers herkennen dat er vaak teleurstellingen en frustraties zijn na inspraak. Als de Schiedammers inbreng leveren, moet de gemeente dat serieuzer nemen. De gemeente moet leren van haar fouten en tekortkomingen.

Ze moet ook gefrustreerde Schiedammers beter begrijpen, zegt CU-SGP.

Het AOV wil meer dan inspraak, namelijk vóórspraak om al mee te denken voordat er plannen worden gemaakt.

Het CDA vindt dat de gemeente beter moet inspelen op wat er leeft in de stad en de inwoners en ondernemers meer ruimte moet bieden en moet ondersteunen. De gemeente moet open staan voor goede ideeën, vindt Groen Links. "Schiedammers erbij betrekken moet een tweede natuur van de gemeente zijn.’’ Daarom moeten ambtenaren vaker naar buiten om naar de Schiedammers te luisteren – vóórdat ze plannen gaan maken. In de woorden van Progressief Schiedam: de gemeente moet participeren in de samenleving, niet andersom. Denk: de gemeente moet naar de burgers, niet andersom.

Communicatie is geen eenrichtingverkeer. De gemeente moet niet alleen informeren, maar het gesprek aangaan. LOS: "Gebruik de ervaring en kennis van de buurt en consulteer ze vanaf dag één.’’ Raadpleeg de bewonersverenigingen beter, zegt de Ouderenpartij. Het wijkoverleg is belangrijk, vindt AOV.

Met inzet van digitale raadplegingen en informatievoorzieningen via de pers, maar ook via de sociale media, zeggen LOS, SP en Denk.

Samenvattend: te vaak blijkt dat gemeente en burgerij elkaar niet goed begrijpen. Er is een wereld te winnen. Het kan altijd beter!