De roze olifant in de gemeenteraad

INGEZONDEN – “Je bent Nederlander met alle lusten en lasten. Tot de lasten behoort de erfenis van de slavernij. Nederland dient de erfenis van de slavernij te aanvaarden.”

Ik schop niet tegen andermans huis, ik wil de roze olifant in het huis van ons allen benoemen, daar waar anderen het nalaten. Wij hebben deze hoofdstukken uit onze vaderlandse geschiedenis te lang weggemoffeld. We weten dat een aanzienlijk deel van onze welvaart besmeurd is met bloed, zweet en tranen van duizenden tot slaaf gemaakten die als persoonlijk bezit hebben gediend van Nederlandse handelaren en uiteraard van het kolonialisme.

Het pijnlijke aan geschiedenis is dat we het niet meer kunnen terugdraaien. We kunnen er wel bij stilstaan. Daarbij zetten we geen punt achter al het leed, maar kunnen we het wel een plek geven en hopen dat het nooit meer gebeurt.

Van een gedeeld verleden naar een gezamenlijke toekomst, dat was de insteek van Denk vorige week dinsdag. Denk Schiedam besloot om een tweetal moties in te dienen. De ene motie ging over spijtbetuiging en de andere over het bundelen van beschikbare historische feiten en een (aanvullend) onderzoek naar het slavernijverleden. Je zou zeggen dat het gesprek op een gezonde manier voortgezet kan worden als er ook feiten op tafel liggen.

Niet dus. Hoe durfde Denk dit onderwerp aan te kaarten! Een aantal raadsfracties stonden in de rij om gelegenheidsargumenten aan te voeren. Collega Reuderink van de Ouderenpartij Schiedam (OPS) verwoordde de houding van de tegenstanders uitmuntend: “Wie zich in de materie verdiept weet dat er veel aan de hand is. Iedereen draait zich hier in honderdduizend bochten en het gaat alleen maar over hoe Denk Keti Koti naar zich toe trekt.” Een poging van collega Lepidis (CDA) om gelegenheidsargumenten aan te voeren mislukte. Lepidis noemde dat er feitelijk taalkundige fouten in de motie verweven zaten en erkende een minuut later dat hij zich onvoldoende had voorbereid en dat er daardoor een misverstand is ontstaan bij het CDA. Dan heb ik het nog niet eens over het feit dat burgemeester Cor Lamers eerder op de avond had erkend dat Schiedam wel degelijk een slavernijverleden heeft. Spijt en berouw zou dan op zijn plek zijn geweest. Zeker nadat onze burgemeester - namens het college - een krans heeft gelegd bij de Keti Koti-herdenking in Rotterdam.

Het was me een avond. De emoties liepen hoog op. Er zijn onsmakelijke uitspraken gedaan richting de raadsleden van Denk Schiedam. Uiteindelijk hebben wij besloten om in het belang van het onderwerp en de gevoeligheid binnen de raad, de motie over een onderzoek naar het slavernijverleden van Schiedam aan te houden en in september het gesprek voort te zetten. We hebben wel een motie ingediend waarin we uitspreken dat de raad medeleven en berouw toont voor het slavernijverleden. De motie heeft het net niet gehaald. Vijftien raadsleden waren wel in staat om medeleven en berouw te tonen en de rest niet. Opmerkelijk genoeg is de houding van D66. Daar waar D66 het verschil kon maken, kozen zij ervoor om tegen onze motie te stemmen.

De gemeenteraad is gezakt. Een kans om eindelijk een start te maken om te komen tot een schoon geweten is niet benut. Schiedam heeft een vinger in de pap in het slavernijverleden. Hoe flink? Dat weten we eigenlijk niet. Wel zijn er een aantal aanwijzingen. Er is een plantage in Suriname genaamd Spieringshoek, er is in de buurt van Jakarta een eiland genaamd Schiedam en hoogleraar Van den Bersselaar (ook van oorsprong een Schiedammer) heeft onderzoek gedaan naar de jeneverexport naar Ghana. We hebben iets op onze kerfstok en dat is nooit onderzocht, althans: er is niet eens een snelhechter aan informatie verzameld hierover.

Wat mij ook opvalt is dat ik mij blijkbaar eerst moet verantwoorden voor wat elders in de wereld gebeurt. Ik moet eerst uitleg geven over mijn dubbele paspoort, over wat de Ottomanen hebben gedaan en over wat er allemaal wel niet fout gaat in het Midden-Oosten. Kennelijk mag ik dan pas iets vinden van het slavernijverleden van Schiedam. Dit allemaal onder het toeziend oog van onze burgemeester. Onze burgervader die boven alle partijen dient te staan koos ervoor om Denk veelvuldig te belemmeren met interruptie en uitleg, maar hij gaf vrij spel aan Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS) om uit de bocht te vliegen. Ik kreeg niet eens de gelegenheid om een verhelderende vraag te stellen. Tot ergernis van collega René Karens, de fractievoorzitter van Groen Links Schiedam, die zich geroepen voelde om daar iets van te zeggen. Klaarblijkelijk ben ik volgens LOS niet Schiedams genoeg en heb ik nog veel te verantwoorden. Dat heb ik zeker, want als Schiedammer schaam ik mij dat er nauwelijks aandacht is voor het slavernijverleden, terwijl duizenden stadsgenoten hiermee in hun maag zitten.

Dogukan Ergin is raadslid in Schiedam namens Denk