Nieuwe stembureaus zorgen voor hogere opkomst

SCHIEDAM – De hogere opkomst in Schiedam tijdens de gemeenteraadsverkiezing is mede veroorzaakt door de nieuwe stembureaus in de stad. Dat stelde burgemeester Cor Lamers vanmorgen bij de officiële bekendmaking van de verkiezingsresultaten.

De opkomst in Schiedam bedroeg uiteindelijk 45,9 procent. Er werden door de 61.574 stemgerechtigden 28.266 stemmen uitgebracht, waarvan 150 blanco en 175 ongeldig. Zodoende werden er 27.941 geldige stemmen uitgebracht.

Lamers zei tevreden te zijn dat Schiedam niet langer de gemeente is met landelijk de laagste opkomst – die positie is nu voorbehouden aan Helmond. “Maar eigenlijk is er helemaal geen reden voor blijdschap als de opkomst onder de vijftig procent blijft.” Hij schrijft die relatief lage opkomst toe aan de inborst van de gemiddelde Schiedammer, die 'kritisch' is.

Maar de drie nieuwe stembureaus hielpen Schiedam aan een hogere opkomst, dat staat volgens Lamers wel vast. Die in het Stedelijk Museum Schiedam (455 mensen kozen voor daar stemmen en een deel van hen ook voor kunst kijken) en de portacabin op het Kamilleveld trokken veel stemmers. Ook het mobiele stembureau deed een duit in het zakje. Dat werd aan het eind van de middag naar Schiedam-Noord gereden, waar stembureau Krona te maken had met een opkomst van uiteindelijk ruim 109 procent.

Ook de vroege opening van het stembureau op het station droeg bij aan meer stemmen. Dat was in plaats van half acht al om zes uur open. “Voor half acht waren hier al 75 stemmen uitgebracht”, aldus Lamers, waardoor ook de bij andere verkiezingen optredende druk vanaf half acht werd vermeden. In de loop van de dag brachten daar 1344 mensen hun stem uit, waarmee dat het grootste stembureau in de stad werd, voor dat in wijkcentrum Dreesplein en De Erker.

In het algemeen zijn de verkiezingen volgens de burgemeester in Schiedam goed verlopen. Lamers bracht de complimenten over aan de vrijwilligers die de stembusgang mogelijk maakten: 350 leden van de stembureaus en een kleine honderd stemmentellers. “Plus zo'n honderd medewerkers op het stadskantoor die het proces ondersteunden.”

Lamers was ook uitgebreid over enkele opvallende afwijkingen van de normale gang van zaken tijdens de stembusgang. Zo nam in het bureau op het Pro Nova College een lid van het stembureau tijdens het tellen een foto van een verkeerd ingevuld biljet en deelde dit op sociale media. “Dat is ongepast”, aldus Lamers, “ik keur het af.” Het ging om een biljet waar een kiezer in plaats van een bolletje voor een naam, alle bolletjes van een lijst (Denk, red.) had roodgemaakt. Dat biljet is ongeldig, en meer ruchtbaarheid had daar volgens Lamers niet aan gegeven moeten worden. “Dit is een incident, dat had niet mogen gebeuren.” De medewerker van het stembureau is hierop aangesproken.

Een andere ongeregeldheid was dat de bezorging van de kandidatenlijsten te wensen overliet. Opmerkelijk, want de bezorging van de stempassen gebeurde vlekkeloos – en beide werden door hetzelfde bedrijf (Sandd, red.) bezorgd. De gang van zaken wordt volgens Lamers geëvalueerd.

Verder deden zich woensdag hier en daar ongeregeldheden voor bij de inzet van volmachten. Zo correspondeerden volmachten en identiteitsbewijzen nogal eens niet. Volgens Lamers kwam dat ook omdat 'veel kiezers stemden die dat nog nooit eerder deden'.

Het stembureau in basisschool De Vlinder werd gaande de verkiezingsdag verplaatst. “Hij was niet ingericht op de plaats waar we hem hadden gewenst, in de tocht, half onder een trap.”

Verder was er voor sommige mensen wat onduidelijkheid over het feit dat ze wel konden stemmen voor de gemeenteraad (dat is toegestaan aan alle ingezetenen van de Europese Unie plus mensen die van buiten de unie komen maar tenminste vijf jaar in Nederland staan ingeschreven), maar niet voor het referendum (waarvoor de Nederlandse nationaliteit verplicht was).

De opkomst voor het referendum was 47 procent – omdat daar minder kiesgerechtigden waren. Van de 55.725 mensen die een voor of tegen mochten uitbrengen, deden 26.204 dat. Daarvan waren der 92 ongeldig en maar liefst 849 blanco. Dat zorgde voor 25.263 uitgebrachte stemmen. Daarvan was 54,78 procent tegen en 41,97 procent voor.

De definitieve verwerking van alle stemmen leverder volgens Lamers een verschil op van 31 stuks, ten opzichte van het voorlopig resultaat dat woensdag even na half twaalf door hem werd gepresenteerd op de verkiezingsavond in het theater. Zo werden er in De Erker tien stemmen meer uitgebracht dan in eerste instantie geteld, in de Dorpskerk negen meer. Maar in wijkcentrum Oost werden weer acht stemmen minder uitgebracht dan in de sneltelling.

ps. Een fout in de een laatste alinea is hersteld: 41,97 procent van de stemmers in het referendum was voor.