Schiedam moet zelfstandig blijven

SCHIEDAM – Alleen de VVD is voor het samenvoegen van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis tot één gemeente. Daarin kan Schiedam best zijn identiteit behouden. Alle andere partijen kiezen voor het behoud van een zelfstandige gemeente Schiedam, die wel op allerlei beleidsterreinen nauw samenwerkt met de gemeenten in de omgeving.

Dat blijkt uit de antwoorden van de lijsttrekkers op de zevenentwintigste vraag in het project ‘Elke dag een vraag’.

Toelichting op de vraag:

Eind vorige eeuw behoorde Schiedam tot de G24, een verband van grote steden in Nederland. Nu zijn er 31 gemeenten met meer dan 100.000 inwoners en is Schiedam op de ranglijst gezakt. Schiedam was de op een na grootste gemeente van de Rijnmond. Sinds 1 januari 2015 is dat Nissewaard, ontstaan na de fusie van Spijkenisse en Bernisse.

Gemeenten krijgen door decentralisatie bij de hogere overheid steeds meer taken op hun bord. Dat leidt tot ambtelijke samenwerking en zelfs samenvoeging van ambtelijke apparaten. Schiedam kent met Vlaardingen en Maassluis ook een steeds verdergaande samenwerking. Het bekendste voorbeeld is Stroomopwaarts, waarin de sociale diensten en de sociale werkvoorziening van de drie gemeenten samengingen.

Er is een risico dat de gemeenteraad de invloed op zulke bovenlokale samenwerkingsverbanden ziet verminderen, zeker als de aansturende gemeenten onderling van inzichten kunnen gaan verschillen.

De hiervoor geschetste omstandigheden brengen me tot de volgende vraag.

De vraag:

Bent u voorstander van een zelfstandige gemeente Schiedam of ziet u een noodzaak om samen te gaan met Rotterdam of met Vlaardingen en Maassluis?

De antwoorden:

Marcel Bregman, Democraten ’66 (D66):

De gemeente Schiedam heeft voldoende omvang om zelfstandig te blijven. Een fusie is ook niet aan de orde, zelfs onverstandig. Samenwerking op uitvoerend gebied met bijvoorbeeld Vlaardingen en Maassluis ligt voor de hand en blijkt effectief. Wel moeten we oog houden voor de invloed die Schiedamse burgers houden op het beleid. Inmiddels loopt één derde van de begroting via de Gemeenschappelijke Regelingen met andere gemeenten. Directe betrokkenheid bij het beleid van onze eigen gemeenteraad is noodzakelijk.


Petra Zwang, Partij van de Arbeid (PvdA):

De PvdA Schiedam kiest voor een zelfstandige gemeente die voor samenwerking met buurgemeenten kiest als dat gunstig is (meer kwaliteit in beleid en uitvoering, minder kosten). Wanneer je gemeente en inwoners goed aan elkaar wil verbinden, dan moet die overheid niet verder weg worden gezet.


Hakan Kucuk, Socialistische Partij (SP):

De SP vindt dat het bestuur zo dicht mogelijk bij de burger moet worden georganiseerd. Er is geen enkele reden om als gemeente te fuseren met andere. Stroomopwaarts bewijst dat je prima op de uitvoering kunt samenwerken vanuit efficiëntie en toch als gemeente je eigen beleid kan bepalen. Daarnaast is het heel afhankelijk van de taken met welke gemeente je samenwerkingsvoordelen kan behalen, zoals ons gemeentearchief een gezamenlijk depot heeft met Delft. Er valt door gezamenlijke inkoop en organisatie nog veel qua geld en kwaliteit en uitvoering te winnen, maar wel met behoud van de lokale autonomie.


Onno Spek, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD):

De VVD staat voor het slim en zuinig omgaan met gemeenschappelijk geld. Een gemeente met meer dan 100.000 inwoners heeft meer slagkracht en kan veel kosten besparen door gewoon efficiënter te werken. Schiedam, Vlaardingen en Maassluis hebben allemaal een zwembad, een theater, een bibliotheek. Alle drie de gemeenten hebben ook nog een gemeenteraad, wethouders en een hele ambtelijke organisatie. Tevens hebben ze te maken met dezelfde problematiek en liggen ze aan elkaars grenzen. Daarom zijn we voorstander van samenvoeging. Dat kan volgens ons met behoud van de eigen Schiedamse identiteit. Kijk maar naar Hoek van Holland, dat onderdeel is van Rotterdam maar gewoon haar eigen identiteit heeft.


Catelijne de Groot, Algemeen Ouderen Verbond (AOV):

Ja, het AOV is er voorstander van dat Schiedam zelfstandig blijft. Voor samenwerking ziet het AOV absoluut geen noodzaak om samen te gaan met genoemde steden als Rotterdam, Vlaardingen en Maassluis. Samenwerking op gebied van het sociaal domein, aanbestedingen, Metropoolregio en Veiligheidsregio is prima, maar Schiedam blijft Schiedam.


Patricia van Aaken, Christen-Democratisch Appèl (CDA):

Gemeenten krijgen steeds meer taken te vervullen. Soms kan een gemeente die niet alleen aan, omdat het ingewikkelde zaken zijn (jeugdzorg) of omdat ze gemeentegrenzen overschrijden (arbeidsmarktvragen). Soms kiezen gemeenten voor samenwerking met andere gemeenten, omdat het dan goedkoper kan. Volgens het CDA Schiedam is samenwerking dan ook een goede optie om als gemeente kwaliteit te kunnen leveren. Het uitgangspunt moet hierbij steeds zijn dat de samenwerking niet leidt tot een grootschalige en afstandelijke organisatie. We streven naar een betrokken gemeente die haar inwoners kent, waar de gemeenteraad bereikbaar is en een afspiegeling blijft van de lokale bevolking.

Het CDA is voorstander van (dienstgerichte) samenwerkingsverbanden als de democratische legitimiteit voldoende gewaarborgd is. Gemeenteraden – en daarmee inwoners van gemeenten – moeten een daadwerkelijke stem hebben bij regionale samenwerking.

De nieuwe nota Verbonden Partijen zal de nieuwe raad en college moeten helpen daar een stevigere rol in te pakken. 


René Karens, Groen Links:

Groen Links ziet absoluut geen reden om Schiedam geen zelfstandige gemeente te laten zijn. Dat zou alleen vanuit mogelijke efficiency-overwegingen logisch zijn, en die blijken bij herindelingen vrijwel altijd tegen te vallen. Daarnaast speelt ook de lokale identiteit en herkenbaarheid van het bestuur mee: Schiedammers worden bestuurd door door henzelf gekozen Schiedammers.

Samenwerkingsovereenkomsten zoals Stroomopwaarts kunnen nuttig zijn om op specifieke onderwerpen krachten te bundelen. Dan is belangrijk dat de democratische controle goed georganiseerd is – en dat de gekozen volksvertegenwoordigers nog invloed hebben op het werk van de samenwerkingsverbanden.


Frans Hamerslag, Progressief Schiedam (PS):

Schiedam kan heel goed een zelfstandige stad blijven. Van een fusie met een andere gemeente hoeft dan ook geen sprake te zijn. Dat wil echter niet zeggen dat Schiedam niet moet samenwerken met andere gemeenten. Met Vlaardingen en Maassluis doen we dat met Stroomopwaarts. Op het gebied van veiligheid en ondermijning doet Schiedam dat heel goed met Rotterdam. Daar waar mogelijk en/of noodzakelijk is samenwerken goed, maar wel op basis van de autonomie van Schiedam.


Robert Berns, Christen Unie - Staatkundig Gereformeerde Partij (CU-SGP):

Als het ideale bevolkingsaantal 100.000 of meer is, dan hoeft Schiedam met de huidige ontwikkelingen minder dan twee decennia te wachten. Het rijk wil om efficiëntieredenen almaar grotere gemeenten. In 1275 kreeg Nieuwedamme (Schiedam) stadsrechten, binnenkort 750 jaar geleden. Moet deze Hollandse stad haar bestaansrecht blijven bewijzen? Schiedam heeft een ideale omvang en Schiedammers zitten er niet op te wachten om Rotterdam of Vlaardingen erbij te krijgen en omgekeerd evenmin.
Groter betekent voor alle burgers ‘op grotere afstand’. Waarom zouden Schiedamse problemen in de anonimiteit van Rotterdamse deelgemeenten ondersneeuwen?
Het Schiedamse beleid en een minimale omvang van de gemeentelijke bedrijfsvoering stellen grenzen aan het samengaan met Vlaardingen en Maassluis. Neemt niet weg dat er meerdere regelingen zijn, waarin Schiedam succesvol optrekt met al onze buurgemeenten om het lokale en regionale belang beter vorm te geven.
Controle hierop blijkt noodzakelijk, omdat lokale belangen in de uitvoeringspraktijk bepalend blijven (zie regionale huisvestingsproblemen).


Andreas Rose, Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS):

LOS is voorstander van het zelfstandig blijven van de gemeente Schiedam.  Wel zou het kunnen om hier en daar te schuiven met de stadsgrenzen. Als we kijken naar delen van Delfshaven, dan zouden die eigenlijk een logisch geheel vormen met Schiedam. We hebben het dan over het de wijk oostelijk van de Hogenbanweg tot aan de Tjalklaan. Als Rotterdam hierover wil praten en er komt ook geld beschikbaar uit Den Haag voor herontwikkeling, dan zeggen wij geen nee.

Als het om stadspromotie gaat, zouden we ons wel kunnen profileren als deel van Rotterdam.


Mahmut Erdem, Denk:

Schiedam is een bijzondere stad met karakter en in 2025 bestaat Schiedam 750 jaar. Komende jaren dient de gemeente meer te investeren op het imago van Schiedam en het neerzetten van het gastvrije karakter van de stad. Denk is voorstander van het zelfstandig blijven van de gemeente Schiedam. Maar het betekent niet dat er geen ambtelijke samenwerkingen of samenvoegingen moet plaatsvinden. Zo verminder je de kwetsbaarheid bij de taakuitvoering en verhoog je de kwaliteit. Wel belangrijk is dat in iedere gemeente de loketten voor burgerzaken en zorgvoorzieningen open blijven. Grootschalig organiseren dus, maar de dienstverlening en uitvoering blijven waar nodig en gewenst, kleinschalig en op maat gesneden.


René Janssen, Sociaal Liberaal Verbond (SLV):

Voor een gemeentelijke herindeling moet een duidelijk omschreven doel tot verbetering zijn, beter dan de gemeentes nu afzonderlijk voor hun inwoners kunnen bereiken. Het doel moet dan aanmerkelijk beter zijn dan in eeuwen gegroeide verbanden. Die beoogde verbetering heeft het SLV nog nooit gezien en horen wij ook niet van voorstanders van fusie.


Maarten Reuderink, Ouderenpartij Schiedam:

Een stad van de omvang van Schiedam kan best zelfstandig blijven. Bestuur moet op herkenbare afstand zitten. Dat betekent niet dat er voor zaken, die zich daarvoor lenen, niet kan worden samengewerkt. Democratische controle hoeft daar niet onder te lijden.

Constatering Kor Kegel:

De antwoorden van vandaag zijn gemakkelijk samen te vatten. Twaalf van de dertien partijen die aan de raadsverkiezingen deelnemen, zijn voor behoud van Schiedam als een zelfstandige gemeente. Alleen de VVD ziet redenen om Schiedam, Vlaardingen en Maassluis te laten samengaan in een grote gemeente die dan ongeveer 183.000 inwoners zou tellen.

Wel zien de partijen redenen voor ambtelijke samenwerking op allerlei beleidsterreinen, maar dat kunnen per beleidsterrein andere gemeenten zijn. De partijen leggen verschillende accenten waarom Schiedam een aparte gemeente moet blijven.