Topsporters mogen nooit meer iets verkeerds doen

OPINIE – Er is nooit een straat genoemd naar de Kethelse huisarts Ruurd van der Veer, maar hij zou dat ook niet gewild hebben. Een voorganger van hem werd wel vernoemd. De Dr. Sauerstraat is genoemd naar Gabriel Sauer (1871-1938), die meer dan veertig jaar huisarts in Kethel en Spaland was, vanaf 1896 tot zijn dood. Met succes pleitte dr. Sauer voor aansluiting van Kethel op het waterleidingnet.
Gabriel Sauer werd opgevolgd door Piet van der Kuy, die eveneens tot zijn overlijden praktijk hield. Zijn eer bleef beperkt tot vernoeming in een schoolnaam.  De Dokter Van der Kuyschool was een van de zes scholen op het Bachplein.
In 1970 vestigde Ruurd van der Veer zich aan het Noordeinde. Hij werd de huisarts van Kethel en het woonwagenkamp aan de Schiekade, maar hij kreeg ook stedelijke bekendheid als gemeenteraadslid voor de PvdA. Dat was hij van 1974 tot 1980. Op dinsdag 6 maart 1990 overleed Ruurd van der Veer op 62-jarige leeftijd.  

Hij had als PvdA-raadslid een strikt persoonlijke opvatting over straatnamen, een opvatting die toch tientallen jaren in de stad Schiedam een ongeschreven regel bleef. Ruurd van der Veer was er fel op tegen dat straten naar personen worden genoemd. Hoe beroemd politici, schilders, schrijvers, componisten, wetenschappers en industriëlen ook geweest zijn, we hebben vaak een beperkt beeld van hun denken en doen en hoe ze in het leven stonden. Bij historisch onderzoek zou best eens naar voren kunnen komen dat een aantal van die beroemdheden in het dagelijks leven onuitstaanbare figuren waren, corrupt, egocentrisch, wat al dies meer, en dan zit je met straatnamen die je liefst zou willen afschaffen.
Ruurd van der Veer wist toen nog niet dat er veertig jaar later inderdaad overal in het land discussies zouden komen over straatnamen, genoemd naar Jan Pieterszn. Coen, Jo van Heutsz, Witte de With en Michiel de Ruyter die naast hun ‘heldendaden’ toch ook veroveraars en imperialisten waren met veel doden op hun geweten.
Overigens zeggen zulke straatnamen iets over de tijdgeest en ze kleuren de vaderlandse geschiedenis in.  

De opvatting van Ruurd van der Veer heeft ertoe geleid dat Woudhoek een Botenbuurt heeft, een Ambachtenbuurt en een Kastelenbuurt en dat Spaland woonbuurten heeft als De Velden en De Akkers.
Alleen met de straatnamen in de Feministenbuurt en de Geuzenbuurt week de straatnamencommissie toch eventjes af van de doctrine-Van der Veer. De Kethelse huisarts heeft dat zelf niet kunnen meemaken.  

Was Ruurd van der Veer fel tegen het noemen van straten naar personen, nog feller was hij tegen het noemen van straten naar nog levende personen. Hij wist wel dat voor leden van het Koninklijk Huis een uitzondering wordt gemaakt en dat verklaart in Schiedam onder andere de Julianalaan, het Prinses Beatrixpark en het sportpark Willem-Alexander.
We kennen in Schiedam maar één afwijkende straatnaam en dat is in Sveaparken de Abbaborg, genoemd naar de toen niet meer actieve (dus overleden) Zweedse popgroep Abba. De leden van Abba leven nog wel en de gemeente Schiedam heeft ze in 2000 gevraagd om toestemming tot de vernoeming.  

Bij de transformatie van de Slachthuisbuurt verdwenen de naar dierenartsen genoemde straatnamen. De Commissie Naamgeving Openbare Ruimte verkoos een aantal Schiedamse distillateurs postuum te vernoemen in de straten van de vernieuwde woonbuurt. Bij Oranjeburg in Schiedam-West koos de commissie voor aansluiting bij de straatnaamgeving in het Nassaukwartier. Opnieuw overleden personen, hier gelinkt aan het Koninklijk Huis.  

Maar nu komt er een nieuwe woonbuurt in het sportpark Harga. En daar zien we de definitieve breuk met de doctrine-Van der Veer. De straten in Harga-Midden worden alle genoemd naar nog levende personen, zelfs naar hartstikke fitte en energieke topsporters. Straten worden genoemd naar Ireen Wüst, Marianne Vos, Stephan van den Berg, Epke Zonderland, Pieter van den Hoogenband, Sven Kramer en Inge de Bruijn (naar wie ook een brug wordt genoemd) en twee paden in Harga-Midden worden genoemd naar Ellen van Langen en de Schiedamse bokster Nouchka Fontijn.  

Dat is de tijdgeest. Jonge nog levende sportkampioenen krijgen een straat naar zich genoemd. Maar dat vraagt nogal wat, zowel van de gemeente Schiedam als van de geëerde topsporters. Het vraagt van de topsporters dat ze de rest van hun leven op het rechte pad blijven. Het vraagt van ze een voorbeeldig en rechtschapen leven te lijden, zonder misdrijf of wangedrag. Het vraagt van de gemeente Schiedam een rechtlijnigheid wanneer een van de sportkampioenen toch een scheve schaats zou rijden, namelijk om dan de desbetreffende straatnaam keihard te handhaven, net zoals de straten die in allerlei steden naar Coen, Van Heutsz, De With en De Ruyter genoemd zijn, hun namen behouden.  

Het is dat Ruurd van der Veer gecremeerd is, anders zou hij zich omdraaien in zijn graf. Noem toch de nieuwe straten in Schiedam naar planten en bomen, dieren, eilanden of historische locaties, kies voor de eeuwige onschuld – dan hebben we al dat gedoe niet, zei hij.
Men zou een voorbeeld hebben aan het Sportdorp op IJsselmonde waar straten zijn met namen als Wielrenstraat, Veldloopstraat en Elfstedenstraat.  

Er is trouwens nog een ander argument tegen de gekozen straatnaamgeving voor Harga-Midden. Over dertig jaar herinnert niemand zich Ireen Wüst, Epke Zonderland of Marianne Vos. Maar dan weten veel mensen nog wie Anton Geesink, Ard Schenk, Kees Verkerk, Coen Moulijn, Johan Cruyff en Anky van Grunsven waren. En zij krijgen geen straatnaam in Schiedam.
Het gemeentebestuur doet zich graag voor als hip, trendy en modieus. Inspelend op de tijdgeest. Zo zie je maar dat de traditionele partijen ook niet vies zijn van populisme. 
 

Met dank aan Wim Rook, auteur van Het Nieuwe Straatnamenboek (2009).