Witgoedregeling ten koste van huidige armoedebestrijding

SCHIEDAM – Serkan Kilickaya krijgt een bedankje van burgemeester en wethouders voor zijn initiatiefvoorstel van vorige maand om de gemeentelijke witgoedregeling voor Schiedammers met een laag inkomen te verduurzamen. Vervolgens krijgt hij te horen dat het te duur is.

Kilickaya, gemeenteraadslid voor Groen Links, kwam met het idee van verduurzaming als middel tegen ‘energiearmoede’. “Met een voucher kunnen Schiedammers met een laag inkomen hun energieslurpende oude witgoed vervangen door een nieuw energiezuinig apparaat. Met het voorstel worden minstens twee vliegen in één klap geslagen. De energierekening gaat omlaag, net als de CO2-uitstoot”, zei Kilickaya op maandag 1 mei.

In zijn initiatiefvoorstel schreef hij dat het gebruik van verouderde en inefficiënte apparatuur het energieverbruik van een huishouden aanzienlijk kan opjagen. Dat leidt tot belasting van de portemonnee en van het milieu. “Door te investeren in nieuwe en energiezuinige witgoedapparatuur kunnen huishoudens hun energieverbruik verminderen en zo hun energierekening verlagen.”

Het college van burgemeester en wethouders heeft naar aanleiding van dat voorstel een eerste verkenning gedaan. Er is gekeken hoe andere gemeenten het doen. Vervolgens is de bestaande praktijk in Schiedam tegen het licht gehouden. In 2022 kreeg de gemeente van het Rijk middelen om energiearmoede bij huishoudens tegen te gaan. Een brede specifieke uitkering (Spuk) maakte het mogelijk meer samenhang in het beleid te brengen. Er is immers een samenhang tussen gebrek aan sport en beweging, te weinig cultuurparticipatie, geringe gezondheid en een zwakke sociale basis. Met de Spuk-middelen heeft de gemeente Schiedam bewoners geholpen door energieklussers in te zetten, die energiebesparende maatregelen in woningen aanbrengen. “Daarnaast geven we advies op maat om de energierekening te verlagen en voeren we campagne om zo veel mogelijk bewoners in energiearmoede te bereiken”, schrijft B&W.

De energiehulp komt gemiddeld neer op 200 à 250 euro per huishouden met een laag inkomen. De regeling loopt tot eind 2024. Het college heeft gekozen voor deze aanpak, omdat deze maatregelen snel uitvoerbaar zijn, een groot aantal huishoudens bereiken en een direct effect hebben op het verlagen van het energieverbruik en daarmee de energierekening.

Na deze inleiding gaat het college in op het voorstel van Kilickaya. Het college schrijft: “Het opzetten en uitvoeren van een witgoedregeling voor energiezuinig witgoed vraagt om een gedegen voorbereiding en een behoorlijke inzet van (structurele) middelen en ambtelijke capaciteit.” Het aantal Schiedamse huishoudens dat voor een energiezuinige witgoedregeling in aanmerking zou komen komt op 5750. Zou worden gekozen voor een voucher van 500 euro per huishouden en zou de gehele doelgroep worden bereikt, dan zijn de kosten voor de gemeente 500 x 5750 = 2,87 miljoen euro. Dan gaat het alleen om het witgoed. De kosten van uitvoering zijn daar niet in meegenomen. Bij deze kosten valt te denken aan beoordeling door Stroomopwaarts, voorlichting over de apparatuurkeuze, het selecteren van leveranciers en communicatie. Het uitwerken van de regeling (als project) zou ook ambtelijke inzet, dus geld kosten. Volgens Kilickaya zou de dekking voor het eerste jaar gevonden kunnen worden in het rekeningresultaat 2022 of vanuit de reserve sociaal domein. Daarop reageert het college met de opmerking dat in de Zomernota is opgenomen wat de plannen zijn voor de besteding van de reserve sociaal domein in 2024. En dan volgt de conclusie: “Binnen het huidige armoedebeleid is geen ruimte voor een structurele dekking. Het invoeren van een witgoedregeling betekent dat andere armoederegelingen zullen stoppen.”