Een opdracht aan zichzelf

SCHIEDAM – “Ik doe waar ik voor geboren ben.” Niet zo gek dus, dat Fenneke Hordijk haar tekeningen bij de Psalmen toont in de tentoonstelling Back to Human bij Open Art Exchange.

Fenneke Hordijk ontdekte het kunstenaarsschap 'pas' op latere leeftijd. Op haar 48ste was ze docent Nederlands op een Pabo, en coördinator. Op een leeftijd dat bij velen de vraag sterker dan ooit op komt: is dit het? “Ik had altijd al willen tekenen, vanaf met vierde.” Doe het dan, zo klonk het in volle kracht in haar dromen en gedachten.

Een drempel werd overkomen door het horen van de Amerikaan Lloyd Haft op Poetry International. “Prachtig”. Op 30 augustus 2003, haar verjaardag, kocht ze zijn bundel De Psalmen, naar het bijbelse Psalmenboek. Het werd een ontdekkingstocht.

Hordijk besloot de Psalmen te gaan tekenen. Steevast om half tien 's avonds ging de cd met Händel op, werd het zijdevloeipapier tevoorschijn gehaald en ging de Rotterdamse met kroontjespen en in eerste instantie ecolineverf aan het werk. “Ik las de Psalm, begon met tekenen, las de Psalm nog eens en schreef deze dan bij de tekening.” Ze besloot te gaan werken op een groter vel waarop meer tekeningen mogelijk waren. “De eerste avond deed ik er drie, ik dacht: dat schiet lekker op.” Maar gaandeweg veranderde haar stijl en ook haar productietempo. “Over de laatste tekeningen deed ik wel een week.”

Wat haar gaande hield – het boek telde ruim honderdvijftig Psalmen – was de rol. Het zijdepapier. De eerste anderhalve meter was ingeruild voor een rol van een meter of vijftien. “Zonder die rol was ik gestopt.” Het was het ritueel dat haar gaande hield. Iedere avond, twee uurtjes tekenen. Drieënhalf jaar lang. Het boek is nog niet uit. Hordijk maakte 134 tekeningen, toen begon ze aan de Kunstacademie. “Toen lukte het niet meer om verder te tekenen.”

De twee rollen plus een klein beginnetje aan tekeningen zag ze sindsdien amper meer. Gisteren en vandaag ontrolt ze het werk in Open Art Exchange op de Hoogstraat, in het voormalige Costerpand. Allleen al de handeling van het ontrollen is een indrukwekkend iets. Hordijk tekende – ze ging later over op acrylinkt – in blauw en magenta, grijs en zwart en wit. Gaandeweg vond ze een handschrift en ontdekte ze zichzelf. “Je drijft op een soort rivier.” Ze betrok de actualiteit in haar tekeningen – 'er was in Turkije een vader die drie van zijn vier kinderen had verloren aan de Vogelgriep en vertelt: één kind leeft er nog'; dat werd dan een tekening.

Joke Bakker van Open Art Exchange wilde het werk van Hordijk per se laten zien tijdens Back to Human. “Uniek en nooit te zien. Het hoort in een museum. Het is een soort kroniek van mens-zijn geworden.” Back to Human wil laten zien 'wat je tot mens maakt'. “Wat voor maatschappij maken we als mensen.” Want 'we bestaan in de interactie met anderen'. “We zouden elke dag erover moeten nadenken: hoe wil ik zijn, welke invloed wil ik doen gelden om mij heen.”

Zo ziet Hordijk haar werk nu ook: “Als een opdracht naar mezelf. Ik doe nu waar ik voor geboren ben.”

Vandaag om vier uur opent Fenneke Hordijk opnieuw de rollen met 134 tekeningen bij de Psalmen.