Gaat dat zien

COLUMN - ¨Weet je waar we ons volgende toneelstuk op gaan voeren¨, zei Bernard Boode. ¨In de Nieuwe Passage.¨ Ik zei niets maar dacht er het mijne van: daar krijgt hij nooit toestemming voor. Dat willen die winkeliers niet. Dan moeten ze aan tienduizend regels voldoen. Maar ik had buiten de waard gerekend. Bernard Boode gaat door roeien en ruiten als hij werkelijk iets tot stand wil brengen.

Dus zaten we vrijdagavond om acht uur aan een tafeltje van de koffietent op de benedenverdieping van de Nieuwe Passage. We hadden uitzicht op de bar, op de gesloten winkels, op de lift en op de roltrappen. Hij had het geflikt en voor elkaar gekregen. De winkeliers waren enthousiast. De samenwerking geschiedde vlekkeloos en Bernard had zijn toneelthriller zo om het gebouw heen gevouwen dat het een van de hoofdrolspelers werd. Wij van het publiek speelden eigenlijk ook een rol, want we werden behandeld alsof we belangstellenden waren voor een crowdfunding.

Ik had een bijzondere reden om nieuwsgierig te zijn, want het script was van mij. Bernard Boode en zijn toneelgezelschap Knap voeren al jaren beroemde films als toneelstuk op. Een paar jaar geleden stelde ik Bernard voor om het verhaal van die stukken ook nog naar Schiedam te verplaatsen, om er een Schiedams stuk van te maken met Schiedamse toestanden en Schiedamse mensen. Zo werd Tramlijn Begeerte verplaatst van New Orleans naar de Vriendschapstraat en wilde King Lear uit het stuk van Shakespeare geen koninkrijk onder zijn dochters verdelen maar een scheepswerf aan de Merwehaven waar de nazi's een oogje op hadden. Want we hadden het stuk niet alleen verplaatst naar Schiedam, maar ook nog naar de jaren vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Nu hadden we dat gedaan met een beroemde thriller van Alfred Hitchcock, 'Strangers on a train'.

Je weet wat de acteurs gaan zeggen en ook een beetje wat ze gaan doen, maar voor het overige is het hele stuk nieuw. Schrijvers van het schrift moeten hun teksten afleveren en zich daarna niet meer met de gang van zaken bemoeien. De artistieke vormgeving is de verantwoordelijkheid van de regisseur en de spelers, die daarvoor jouw tekst gebruiken en vaak ook nog aanpassen.

En het lukte. De Nieuwe Passage had precies de juiste sfeer voor een thriller die te maken heeft met de oplossing van een moord. Het publiek weet van het begin af aan wie de dader is, maar de politie niet. Wat dan de zaak bloedspannend en soms ook absurd maakt vertel ik niet, want dan onthul ik het geheim van het stuk. Dan doe ik aan spoilers.

Het gaat over een architect die de Nieuwe Passage wil herbouwen en daar geld voor nodig heeft. En een hinderlijke echtgenote die maar geen scheiding wil toestaan. En duistere geheimen bij verschillende mensen. En een moord. En het is allemaal hartje 2019. Zelfs de klimaatproblematiek en de asielzoekers komen even voorbij.

Het lukte. Ik zag hoe het werkte. Ik merkte het spelplezier en het gebrek aan nervositeit. Het liep goed van het begin tot aan het eind. Ik kon trots zijn op de jongens en meisjes van Knap. Ze speelden weer beter dan vorig jaar en het jaar daarvoor. Wat een vaart. En wat moet het die mensen een tijd gekost hebben om die enorme lappen tekst waar ik ze mee opzadelde, uit hun hoofd te leren. En wat een prachtige draai hebben zij aan hun personages gegeven.

Vreemden in een Lift. Gaat dat zien. Er zijn nog kaarten...