Snoepkunst: hemels en hels

SCHIEDAM - Schiedam krijgt zijn tentoonstelling over suiker, die Sticky Business. Museumdirecteur Deirdre Carasso van het stedelijk kondigde de expositie vorig jaar al aan. Niet met schilderijen van Warhol of een chocoladekunststukje van de Bonte Koe, maar met concepten en emoties. “Snoep staat voor genot, maar ook voor schaamte en overgewicht, voor wilskracht en uithoudingsvermogen.”

'Sticky Business - De verleiding van suiker in de kunst' gaat het heten. Hemels of hels, moet het voor de bezoekers worden. De een gebruikt suiker om belangrijke gebeurtenissen te vieren; anderen zien 'het witte gif' als dé grote vijand voor de volksgezondheid.

'Eetontwerper' en gastconservator Marije Vogelzang nodigde voor de tentoonstelling bijna twintig (internationale) kunstenaars uit. Zij werpen een nieuw licht op suiker, snoep en hun maatschappelijke betekenis. "Verlustig je aan een metersgroot snoeplandschap van Pip & Pop, laat je aan het denken zetten door de colamachine van Helmut Smits of lik aan de vrouwenbeelden van Joseph Marr", stelt het museum voor.

Vogelzang is hoofd van de afdeling Food Non Food aan de Design Academy Eindhoven. "Wat opvalt is dat de kunstenaars niet vóór of tegen suiker zijn", stelt zij. De afgelopen jaren ontwikkelde Vogelzang zich tot internationaal eetontwerper, een titel die ze zelf bedacht voor werk dat nergens ter wereld werd gedaan. Voor Sticky Business viel haar keuze op kunstenaars die zich door voedsel laten inspireren. Met een zwerm suikerpistooltjes is Vogelzangs eigen werk ook te zien in het Stedelijk Museum Schiedam.

Het getoonde werk is soms luchtig, zoals van Bompas & Parr. Het Britse duo filmde de nieuwe party-trend: sploshing, een opmerkelijk tijdverdrijf waarbij mensen naakt in een taart gaan zitten. Anderen staan stil bij grote onderwerpen die aan suiker kleven: corruptie, slavernij en eetverslaving. De kunstenaars van Industrial Candy Design nemen het wetenschappelijk onderzoek naar de beleving van snoep onder de loep. Hoe dik moet de chocolade van een Magnum zijn?

Likken aan kunst, zo belooft het museum. Dat kan met het  werk van de Australiër Joseph Marr. Zijn vrouwenbeelden smaken naar cola, fanta, drop en framboos. En op verschillende plekken ruikt het naar snoep, chocolade en bijenwas. Sommige kunstwerken transformeren in de loop van de tentoonstelling. Uit het werk van de Zwitser Jonas Etter druppelt gebrande suiker op de grond, waardoor het langzaam vergaat. De stalagmieten van bijenwas van Driessen & Verstappen (NL) groeien juist dankzij een druppelmachine aan het plafond.

Zo komt er vanaf 16 september een keur aan internationale kunstenaars langs in Schiedam. De Brit Roland Hicks laat het ongemak zien. Hij schildert kauwgom onder je schoen - vandaar: 'sticky business'. De politieke kant daarvan komt aan bod bij Helmut Smits, die water uit cola destilleert. Daarmee wijst de Rotterdamse kunstenaar op het bizarre feit dat er op sommige plekken ter wereld meer cola dan water voorhanden is. De installatie zal tijdens de tentoonstelling op aangegeven tijdstippen werken.

Tijdens de tentoonstelling kom je ook van alles te weten over suiker en snoep in verschillende culturen. Het coladrinken in sommige Mexicaanse kerken, terwijl in Nederlandse werd gezworen bij een pepermuntje. In Amerika verscheen ooit snoep in de vorm van een heroïnespuit, in de jaren zestig allicht. En zijn er nog chocolade sigaretten te koop in de supermarkt of snoepwinkel?

In één van de museumzalen volgen tijdens de tentoonstelling (tot 18 februari volgend jaar) studenten van de Design Academy Eindhoven workshops en maken ze werk met suiker. Na de tentoonstelling kunnen bezoekers in de voormalige kapel van het museum te biecht gaan. Wat is je verhouding tot voedsel? Heb je iets op je lever dat je wilt delen?