Polka: eten als bij oma, voor de harde werker in ploegendienst

SCHIEDAM – Nog voor de champagneglazen leeg zijn, zijn ze er al: de eerste betalende klanten van afhaalrestaurant Polka. De drie zussen die het restaurant gaan runnen gaan ervan uit dat het de eersten zijn van velen.

Sinds vandaag kan ieder met trek in een goed gestapte pot, terecht op de Broersveld. Op nummer 121b, de winkel waar enige jaren de Vintage Boutique zat met tweedehands kleding. Een typisch Schiedam pijpenlaatje, dat na veel inspanningen van de hele familie is omgewerkt van een wat vervallen en groezelige ruimte, tot een strak restaurant, een beetje huiskamerachtig.

Dit is ook de opzet van de drie zussen die Polka gaan uitbaten. “We hebben gekozen voor een vriendelijke uitstraling.” Een beetje alsof je bij oma gaat eten, die sfeer moet het vele wit en ook hout in de zaak overbrengen. Plus de gezellige, sommigen zeggen wat oubollige decoraties. Maar die hebben een functie: zo hangt de plattegrond van Polen aan de muur en vertegenwoordigen de drie poppetjes in klederdracht de drie zussen. De aankleding, de motieven van de grote lampenkappen bijvoorbeeld kan iedere Pool naar verluidt toeschrijven aan de regio waar de drie vandaag komen: Lowicz.

Duidelijk is: Polka (wat ‘Poolse’ in het Pools betekent) mikt in eerste instantie op de Poolse inwoners van Schiedam. Dat zijn over het algemeen mensen die alleen naar Nederland zijn gekomen en ook niet in een gezin hier leven. Die hard werken, vaak ook fysiek zwaar werk, op onregelmatige uren. Vandaar de ruime porties, want een werkend lijf moet energie naar binnen werken. Vandaar de verse pot, want eten moet gezond zijn. Vandaar het vertrouwde vlees, groenten, aardappelen wat de Polen van huis uit kennen. Het leven en werk is al hard genoeg, een beetje ‘als thuis’, bij ma of oma waar je in de watten gelegd wordt, dat mag. De maaltijden zijn voor acht euro te koop en gaan mee in plastic bakjes, geschikt voor de magnetron. Want de onderneemsters gaan ervan uit dat veel mensen die in de midden- of avonddienst aan het werk moeten, de maaltijden op hun werk opwarmen en opeten. Het is ook een belangrijke reden dat de zaak al om twaalf uur ‘s middags opengaat.

Polka is officieel een afhaalrestaurant. Marzena, de jongste van de drie zussen, legt uit dat opzettelijk niet voor thuisbezorgen is gekozen: het in- en uitgeloop van de bezorgers zorgt voor een sfeer die botst met dat huiselijke. In Rotterdam, waar de dames op zuid drie jaar geleden hun eerste zaak openden – en na acht maanden al naar een groter pand over moesten – was geen achteringang waar bezorgers eventueel wel terecht kunnen. In Schiedam is die er nu wel, maar het concept staat ondertussen.

Want in Rotterdam gingen en gaan de zaken goed. Nota bene de nodige Schiedammers rijden naar de Carnisselaan om aan hun trekken te komen. Regelmatig werd de zussen dan ook toevertrouwd dat ze een zaak in Schiedam moesten openen. Toen de dames het idee hadden dat het restaurant in de Maasstad naar wens draaide – ‘we hebben nu zeven, acht mensen in dienst die de boel goed in de vingers hebben’ – besloten ze hun bakens te verzetten. Den Haag en Delft stonden – en staan misschien nog wel op het verlanglijstje – maar het werd dus Schiedam.

Een keer reden Marzena en haar echtgenoot Tim naar Schiedam, om te kijken naar een pand. Zij liepen de stad door en zij raakten aan de praat in de Vintage Boutique. Het toeval wilde dat de eigenaar de volgende dag het ‘te huur’-bord op de gevel wilde hangen. Dat was snel geregeld, want wat aansprak was de ruimte in het pand. In Rotterdam doet Polka het met minder dan 100 vierkante meter, hier is 140 meter beschikbaar.

Wat veel meer tijd kostte was de inrichting. Een half jaar zijn de zussen, met geliefden en (schoon)ouders aan het klussen geweest. Ook de papierwinkel kostte tijd. Maar het grote voordeel is nu wel dat alles tip-top naar eigen smaak is, en zeker is dat er geen verborgen gebreken aan het licht zullen komen. Het afhaalrestaurant kent een aardig aantal tafeltjes om het eten toch ook direct op te eten. In Rotterdam gaat men strenger om met een maximaal aantal tafels voor een afhaalrestaurant dan in Schiedam, zo leerden de onderneemsters. En een typering als afhaalrestaurant is weer prettig als het gaat om het niveau van bijvoorbeeld brandwerende en -blussende voorzieningen die je moet installeren. Zonder verblijfsfunctie liggen die op een lager niveau.

Achter het restaurant is een ruime keuken, van alle gemakken voorzien, bijvoorbeeld een machine om de typisch Poolse pierogi te maken. De ruimte is ruim en strak en biedt ook de nodige opslagcapaciteit.

Zo willen de dames ook in Schiedam een succes worden. Poolse ‘markt’ is er genoeg, met de duizenden werkers uit het land van Lech Walenza en Lewandovski. En ook in landen als Bulgarije en Roemenië houdt men van aardappelen-groente-vlees, weet Marzena. In Rotterdam is ongeveer zeventig procent van de klandizie Pools, zo zegt ze. Tien à vijftien procent is Nederlands, een groeiend aandeel.

Dagelijks vers, en het merendeel van de ingrediënten rechtstreeks uit Polen – want veel typisch Poolse etenswaren zijn niet in Nederland te krijgen, zo vertelt Marzena. Speciale augurken, worstjes, bijzondere kaas. Veel pittige gerechten. Tenminste vijf porties van ieder gerecht, waarvan er een tiental in de warme vitrine staat. Daarnaast ook een koude afdeling.

Marzena gaat over de inkoop – ‘en ook over al het andere werk’ dat haar zussen niet doen. De oudste van de drie, Sandra, doet de boekhouding en administratie, Magdalena, de middelste, is baas over de keuken. Vanaf vandaag alle dagen van de week, behalve op zondag, in de Broersveld.