Fietsstraten uitsluitend als bewoners het willen

SCHIEDAM – Hoezeer de lijsttrekkers van de politieke partijen in Schiedam ook het fietsen willen stimuleren, het eventueel afsluiten van straten voor autoverkeer kan uitsluitend plaatsvinden op initiatief en met instemming van de betrokken bewoners. Geen enkele lijsttrekker kan nu al aangeven waar er fietsstraten kunnen komen, want dat moet de lokale overheid niet van bovenaf opleggen.

Dat is de teneur in de antwoorden van de lijsttrekkers op de vijfentwintigste vraag in het project ‘Elke dag een vraag’.

Toelichting op de vraag:

Vraag 25 ligt enigszins in het verlengde van vraag 24 van gisteren.

Het heeft te maken met de inrichting van de openbare ruimte. In het ‘klassieke’ stratenpatroon worden de rijbanen voor het gemotoriseerd verkeer geflankeerd door voetpaden en, als de straten breed genoeg zijn, ook fietspaden. Schiedam kent ook woonerven met gemengd gebruik en bijvoorbeeld in delen van Sveaparken zijn oplossingen gevonden voor centrale parkeerplaatsen met voetpaden naar de woningen.

Er bestaan in Nederland voorbeelden van verdergaande functiescheiding. In steden als Utrecht, Leiden en Groningen bestaan fietsstraten met soms rood gekleurd asfalt, net als bij fietspaden. Soms is de auto ‘te gast’ in de fietsstraat, soms is autoverkeer in de fietsstraat niet gewenst. Fietsstraten kunnen veilige nieuwe fietsverbindingen dwars door de stad zijn, met minder kruisingen met autoverkeer of ook met voorrang op de auto.

Schiedam-West kent ook een voorbeeld van functiescheiding. In 1994 werd op initiatief van wethouder Adri Reijnhout een deel van de Fabristraat afgesloten voor autoverkeer om er een hofje te creëren. Dat er sindsdien alleen voetgangers toegang hebben, is een mooi neveneffect, want het weren van autoverkeer was niet de leidende gedachte. Het hofje draagt namelijk bij aan de beeldkwaliteit van de door de Schiedamse architect Piet Sanders (1882-1937) in 1906 ontworpen arbeiderswoningen met topgevels en voortuinen: de eerste sociale woningbouw in Schiedam.

Er was in 1995 de roep om te bezien of meer straten gedeeltelijk afgesloten konden worden voor autoverkeer, maar de aanpak van de Fabristraat kreeg geen navolging. Zo’n Copernicaanse omwenteling zit nu eenmaal niet in het gewoontedenken.

De vraag:

Bent u bereid een onderzoek naar creatieve herinrichting van straten met functiescheiding van snelverkeer en langzaam verkeer te entameren, zodat te zijner tijd bij geplande onderhoudswerkzaamheden en herbestrating een verkeersbeeld wordt bevorderd dat het langzaam verkeer beter faciliteert en dus stimuleert?

De antwoorden:

Marcel Bregman, Democraten ’66 (D66):

Verkeersveiligheid en het stimuleren van fietsen hebben voor D66 prioriteit. Bij herinrichting/ophoging van wijken komt de verkeerssituatie altijd aan de orde. Daarbij moeten de kansen voor het langzaam verkeer worden gepakt, maar altijd in goed overleg met de bewoners; hun wensen zijn in belangrijke mate richtinggevend.


Petra Zwang, Partij van de Arbeid (PvdA):

De PvdA vindt het belangrijk dat bij herinrichting de gemeente samen met de  bewoners nadenkt over de indeling. Waarbij kinderen, fietsers, voetgangers en auto's zich veilig kunnen bewegen.


Hakan Kucuk, Socialistische Partij (SP):

Zoals bij de vorige vraag geantwoord, moet er gewerkt worden aan het stimuleren van alternatieven voor de auto. Niet elke straat leent zich daarvoor, maar bij herinrichting moeten de kansen daarvoor worden benut. Dat moet wel in nauwe samenspraak met bewoners. Bij de Schrijversbuurt, waar omwonenden met de gemeente zelf de herinrichting hebben bepaald, is er gekozen om inderdaad enkele straten af te sluiten zodat er meer speelruimte is voor kinderen. Het voorbeeld laat zien dat we wel degelijk met bewoners de noodzakelijke vernieuwing en verbetering kunnen realiseren.


Onno Spek, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD):

We verplaatsen ons allemaal voortdurend. Om naar ons werk te gaan, om boodschappen te doen en om familie en vrienden op te zoeken. Je wilt zonder al te veel gedoe van A naar B komen.

Fietsers willen prettig en veilig door de gemeente kunnen rijden. Er komen steeds meer nieuwe vervoersmiddelen, zoals de elektrische fiets. Fietspaden en wegen worden ingericht met een blik op de toekomst, waarbij veiligheid en doorstroming voor alle verkeersgebruikers centraal staan. De gemeente neemt bij de herinrichting van straten en wijken de verkeersveiligheid als standaard mee, vooral in de buurt van scholen en sportclubs. Met medewerking van belanghebbenden creëren we samen veilige schoolzones, oversteekplaatsen en fietsroutes. De VVD is voorstander van initiatieven, waarmee buurtbewoners en politiediensten samen kijken hoe de verkeersveiligheid in de buurt beter kan.


Catelijne de Groot, Algemeen Ouderen Verbond (AOV):

In de beantwoording op vraag 24 is het AOV al helder in haar beantwoording geweest, namelijk bereikbaarheid van alle wijken met zowel auto als langzaam verkeer!

Het AOV is ook niet voor afsluiting van straten en zeker niet in dichtbevolkte wijken met smalle straten. Dat is niet bevorderlijk voor de algehele veiligheid waar het AOV voor staat, want wanneer zich een calamiteit voordoet zoals een brand, dan kunnen er levensgevaarlijke situaties ontstaan doordat het lastig zo niet onmogelijk is voor de hulpdiensten om ter plekke te komen en de bewoners als ratten in de val komen te zitten.

AOV vindt dus: bekijk per wijk wat de mogelijkheden zijn om algehele veiligheid te waarborgen. De situatie zal in iedere wijk verschillend zijn, dus is altijd participatie gewenst van bewoners en ondernemers, voorspraak en samenspraak dus!.


Patricia van Aaken, Christen-Democratisch Appèl (CDA):

Bij de vorige vraag heeft het CDA reeds aangegeven dat we verder willen werken aan slimme mobiliteit en dat per wijk gekeken moet worden naar een goede balans van een levensloopbestendige wijk en bereikbaarheid/parkeren. 

Genoemd onderzoek kan dan zeker een bijdrage leveren in de afwegingen per wijk.


René Karens, Groen Links:

Nog meer onderzoek doen is echt niet nodig. Er zijn al stapels rapporten en zelfs uitvoeringsplannen, waarin maatregelen staan om Schiedam een fiets- en voetgangersvriendelijke stad te maken. Daarnaast zijn er allerlei voorbeelden van mooie oplossingen in andere gemeenten, die zo in Schiedam kunnen worden toegepast in overleg met bewoners. Hoogste tijd dat er wat gebeurt. Aan de slag!


Frans Hamerslag, Progressief Schiedam (PS):

Volmondig ja. In navolging van het antwoord van vraag 24 geldt dat wij voorstander zijn van het anders inrichten van wijken, buurten en straten. Eerder hebben wij al gepleit voor meer ruimte voor fietsers. Fietsstraten kunnen een voorbeeld zijn. Het afsluiten van straten voor auto's, ook het invoeren van wandelgebieden vraagt een andere wijze van denken en inrichten van de stad. Het kan het welzijn van mensen en vergroening van de straten en de stad ten goede komen. Progressief Schiedam wil hier graag een aanzet toe geven.


Robert Berns, Christen Unie - Staatkundig Gereformeerde Partij (CU-SGP):

Het onderzoek naar functiescheiding van snel- en langzaam verkeer mag breed en diepgaand van opzet zijn. Daar hoort onderzoek bij naar de beste routeringen voor meer stadsbusjes, onder andere vanaf centrale parkeerplaatsen naar de binnenstad, openbaar-vervoerknooppunten en metrostations.

Wanneer er meer centrale parkeerplekken (met meerdere lagen) voor elektrische auto’s in en rond de stad aangelegd worden, met het bijbehorende netwerk aan elektrische oplaadmogelijkheden, ontstaat meer ruimte in de bebouwde kom voor langzaam verkeer en andere woon- en leeffuncties. De leefwereld voor mens en dier, jong en oud, wordt door het groeiend aantal auto’s steeds meer ingeperkt.

Het verkeersbeeld doet inderdaad afbreuk aan een groen en cultuur-historisch stadsbeeld. Autoluwe en autovrije straten zijn op termijn te realiseren, maar dan moeten we nu de bakens daarvoor in de stadsvisie en -structuur gaan verzetten. Minder auto’s betekent minder ergernis in de straat en wijk en bevordert het samen leven als buren.


Andreas Rose, Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS):

antwoorden toegestuurd in een helaas niet te downloaden bestand


Mahmut Erdem, Denk:

We zijn bereid om te laten onderzoeken wat de mogelijkheden zijn naar creatieve herinrichting voor snel- en langzaam verkeer. Realiteit is ook dat in sommige wijken er weinig ruimte en mogelijkheid voor is. Vooral bij nieuwe woongebieden zou er meer aandacht aan gegeven kunnen worden.


René Janssen, Sociaal Liberaal Verbond (SLV):

In woonerven staat wonen en leven centraal en niet verkeersdoorstroming. Gemotoriseerd verkeer is slechts te gast. Een onderzoek om in Schiedam in bepaalde gebieden ‘fietsstraten’ te creëren is iets waar het SLV achter staat. De wens om tot ‘fietsstraten’ te komen moet wel vanuit de straat, de wijk ontstaan. De wens van de bewoners in de straat of wijk is leidend.

Dat geldt ook voor creatieve herinrichting van straten met een functiescheiding van snel- en langzaam verkeer of tot het komen van een afsluiting voor het autoverkeer om een hofje te creëren. Kortom, een onderzoek van functiescheiding of het komen tot ‘fietsstraten’ en het uiteindelijke creëren en aanleggen daarvan kan alleen met instemming van de bewoners van de straat of de wijk. Van het opleggen van eenzijdige overheidswil kan dan ook geen sprake zijn.


Maarten Reuderink, Ouderenpartij Schiedam:

De Ouderenpartij Schiedam is voor veilig langzaam verkeer, maar ziet de verbinding met het geloofsartikel 'weg met de auto' niet zitten.Het loslaten van dit geloofsartikel zou pas een paradigmaverschuiving zijn.

Constatering Kor Kegel:

Ja, er is wel bijval voor het idee om in Schiedam onderzoek te doen naar creatieve herinrichting van straten met functiescheiding van snelverkeer en langzaam verkeer. Dat levert ideeën op voor bijvoorbeeld fietsstraten tegen de tijd dat straten en buurten een herbestrating of herinrichting te wachten staan. Een dergelijk onderzoek kan het langzaam verkeer beter faciliteren en stimuleren.

Maar, zeggen de meeste partijen, hoe belangrijk het ook is om fietsen te bevorderen, er wordt geen enkele herinrichting door het gemeentebestuur opgelegd. Alles in overleg en goede samenspraak met de betrokken bewoners. Dat wordt benadrukt door D66, de PvdA, de SP, de VVD, het AOV, het CDA (gisteren), Groen Links en het SLV.

PS, de CU-SGP en het SLV zijn zonder meer voor fietsstraten, al noemen ze niet waar dat zou kunnen, maar wel dat het goed zou zijn voor het welzijn van de bewoners. Denk is voor onderzoek naar de mogelijkheden, maar ziet er in een aantal wijken te weinig ruimte voor. De SP ziet dat het in de Schrijversbuurt wel kan.

De Ouderenpartij is voor veilig langzaam verkeer, maar ziet de verbinding met het geloofsartikel 'weg met de auto' niet zitten.

De VVD ziet in de komst van nieuwe vervoersmiddelen reden tot toekomstgerichte wegen.

Het AOV waarschuwt nog voor het probleem dat bij een afsluiting van straten voor autoverkeer ook de hulpdiensten een ernstig probleem kunnen ondervinden.

De CU-SGP vindt dat een onderzoek naar creatieve herinrichting ook betrokken moet worden wat de beste routes zijn voor stadsbusjes.