Schiedamse lijsttrekker Van der Plaats: 'De mensen weer aan zet'

SCHIEDAM – De enige Schiedammer die zich op deze verkiezingsdag lijsttrekker mag noemen, is Lucien van der Plaats. Hij staat op nummer 1 op de lijst van kandidaten voor Provinciale Staten voor een nieuwe politieke groepering: Code Oranje.

Van der Plaats woont in de Gorzen, 'alweer zo'n twaalf jaar'. Toen al vond hij de huizen in Rotterdam te duur, voor een starter, en zo streek hij met vrouw en kinderen neer in Schiedam.

Zijn werk biedt handvatten voor zijn politieke ambities. Van der Plaats begeleidt ambtenaren om 'samen te werken, met de inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen in hun gemeente. “Ik werk zelfstandig als adviseur en procesbegeleider voor gemeenten. Ontzettend afwisselend en dankbaar werk, vooral als je ziet wat deze mensen kunnen bereiken als zij de handen ineen slaan.”

In en voor Schiedam verrichtte hij nog geen opdrachten. “Ik heb mijn diensten in die twaalf jaar wel enkele keren aangeboden, maar helaas heeft men daar tot nu toe nog nooit gebruik van gemaakt.Terwijl ik om mij heen toch vaak genoeg hoor dat de gemeente Schiedam op het gebied van participatie en samenwerken met inwoners nog wel wat hulp kan gebruiken”, stelt Van der Plaats, met een glimlach om de mondhoeken.

Een politiek 'dier' is Van der Plaats allerminst. “Ik heb eigenlijk nooit echt veel met politiek gehad. En ik ben altijd ook een zwevende kiezer geweest.” Geen enkele politieke ideologie sprak hem zo compleet aan dat hij zich daar zonder meer thuis voelt. “Ik lees in elk partijprogramma wel oplossingen waar ik mij in kan vinden, maar ook altijd net zoveel ideeën die mij totaal niet aanspreken. Er is geen enkele partij waardoor ik mij echt vertegenwoordigd voel.”

Dat veranderde toen hij van Code Oranje hoorde. Die partij is niet van de programma's. "Maar heeft wel duidelijke ideeën over hoe de overheid de samenleving weer in positie kan brengen om zelf oplossingen te bedenken voor maatschappelijke problemen.” Daar gaat het nog wel eens, te vaak, mis, zo leerde ook het doorlezen van de programma's van de partijen: “Ik zie een blauwdrukdenken bij politieke partijen.” Dat laat volgens Van der Plaats weinig ruimte voor oplossingen van onderop. “Van mensen zoals jij en ik. Overal hoor en zie ik ontzettend veel goede ideeën en initiatieven, die veel te vaak stuklopen op regeltjes, bureaucratie en politiek. Zonde!”

Volgens Code Oranje staat partijpolitiek vaak goede beslissingen in de weg. De beweging, met als belangrijkste founding-father Bert Blase, drie jaar waarnemend burgemeester van Vlaardingen, vindt dat het tijd wordt dat politici de straat opgaan, juist om de samenleving bij de besluitvorming te betrekken. “Code Oranje is, net als bij het weer, een waarschuwing. De politiek moet oppassen. Mensen voelen zich steeds minder vertegenwoordigd.” Zeker de provincie staat volgens Van der Plaats 'veel teveel' op afstand. “Maar Code Oranje staat ook voor Co-Democratie.” De partij vindt het hoog tijd dat het democratische systeem op de schop gaat. Eens in de vier jaar een politieke partij kiezen en vervolgens het stuur uit handen geven, dat is niet meer van deze tijd. “Invloed moet je niet eens in de vier jaar, maar elke dag kunnen uitoefenen.”

Hoe wil de nog jonge politieke beweging dat organiseren? “Wij staan voor nieuwe democratische vormen, waarmee inwoners de politieke agenda kunnen sturen en mee kunnen beslissen over belangrijke onderwerpen, zoals bijvoorbeeld meer sociale woningen, toegankelijk en betaalbaar openbaar vervoer of het al dan niet uitbreiden van Zestienhoven. Meer invloed, meer zeggenschap en meer verantwoordelijkheid in de samenleving.”

Die agenda van onderop moet voortdurend worden bijgehouden, door middel van enquêtes, (online) peilingen en bijeenkomsten. “Zodat iedereen de kans krijgt om invloed uit te oefenen.” Op die manier moet de actuele maatschappelijke agenda voor iedereen zichtbaar zijn. Zo weten de leden van de Provinciale en Gedeputeerde Staten waar zij aandacht voor moeten hebben in hun beleid en besluitvorming. “Ik zou al heel blij worden als de provincie serieus ruimte zou geven aan alle innovatieve ideeën en initiatieven die nu vanuit de samenleving komen. Het gebeurt nu nog veel te vaak dat mensen hiermee bij de provincie aankloppen, maar dat ze worden genegeerd, of zelfs worden tegengehouden door de provincie.” Daar iets aan doen, motiveert Van der Plaats tijdens de campagne en het zal hem ook bezig houden mocht hij een plaatsje in Provinciale Staten veroveren.

“Ik zou het fantastisch vinden als de provincie vanaf nu serieus gaat investeren in een agenda van onderop: een voortdurende peiling in de diverse regio’s waar iedereen arm of rijk, jong of oud, studerend, werkend of met pensioen, kan aangeven wat hij of zij de belangrijkste prioriteit voor de provincie vindt.” Moet de provincie in deze regio aandacht schenken aan beter openbaar vervoer? Of juist woningbouw, cultuur & erfgoed? Duurzaamheid? “En wat wordt dan precies als knelpunt ervaren? Per regio zullen dit soort vragen heel anders beantwoord worden. En die antwoorden zullen dit jaar misschien heel anders zijn dan volgend jaar of het jaar daarop”, aldus de Schiedamse lijsttrekker.

Mocht Van der Plaats vanaf morgen een zetel hebben in het Haagse provinciehuis, dan is er werk aan de winkel, zo verwacht hij. “Ik denk dat het vooral heel hard werken wordt om ruimte te krijgen bij de andere politici voor de ideeën van Code Oranje. In de debatten en gesprekken die ik nu met hen voer, hoor ik nog veel oude politiek en oude oplossingen. De provincie bepaalt. De provincie stuurt. De provincie dwingt. Wat mij betreft stelt de provincie zich veel minder op als bestuurder en veel meer als ‘mogelijkmaker’. Ik verwacht dat ik veel tijd zal moeten steken in het bewaken van het democratisch proces. Zijn inwoners voldoende betrokken bij het bedenken van dit beleid?” Ook het schrijven van initiatiefvoorstellen om vooral de creatieve ideeën in de samenleving de ruimte te geven zullen de aandacht van de Schiedammer vergen.

Overtuigd dat hij Code Oranje in het provinciehuis kan vertegenwoordigen is Van der Plaats niet. “We zouden blij zijn met een zetel, maar houden er ook rekening mee dat het nog te vroeg is. Maar ook als we dit keer geen zetel winnen, dan gaan we door met onze strijd voor democratische vernieuwing. Er is nog zo veel te doen om de mensen weer aan zet te krijgen, in plaats van de politiek.” Dat kan ook zonder zetel, aldus Van der Plaats. “Maar verandering moet van alle kanten op gang gebracht worden. Ook van binnenuit. En daar zouden een of twee zetels in de Provinciale Staten zeker bij helpen!”