Bijna 83.000 Schiedammers

Nieuwland in aanbouw; foto: gemeentearchief Schiedam

COLUMN - Wij mopperen graag, maar buiten de gemeentegrenzen is onze stad blijkbaar populair. Nu Nederland de achttien miljoen geregistreerde inwoners aantikt, blijken wij hier doorgestoomd te zijn naar de 82.219 precies. De laatste acht jaar is de groei hier hoger dan het gemiddelde van Nederland.

Welkom in Schiedam!

Het zal de leeftijd zijn, maar de laatste tijd brengen steeds meer nieuwsberichten me terug naar mijn kinderjaren. Die 82.219 inwoners komen mij bekend voor. Op school leerden wij dat Schiedam ca. tachtigduizend inwoners telde. Dat ca met de punt hoorde er standaard bij. Ik ging eens neuzen op de site van het archief. In december 1959 werd de heer A. de Jong van het Boerhaaveplein door burgemeester Peek officieel gehuldigd als de 80.000-ste Schiedammer.

Qua omvang was de stad veel kleiner dan nu. Opa en oma Van der Horst hadden vanuit hun bovenwoning op de Vlaardingerdijk 15a rond 1950 uitzicht op de weiden van Nieuwland, die slechts werden onderbroken door drie net voltooide flatgebouwen aan de Stulemeijerlaan en de Gijsenlaan. Zo konden ze niet langer in de verte de treinen van en naar De Hoek zien passeren. Ze hadden ook zicht op een verkrot negentiende-eeuws wijkje, de Laan ons Genoegen. De Schiedammers woonden op een veel kleiner oppervlak dan tegenwoordig. Wij hadden inwoning bij opa en oma van moederszijde op de Sint Liduinastraat. Mijn vader had het zoldertje mogen ombouwen. Voor een inwonend stel hadden mijn ouders het naar de standaard van die tijd goed voor elkaar.

Bij Wilton-Fijenoord werd de Vlaardingerdijk gekruist door de rails van een zandtreintje. Met de lading daarvan werd het westelijk gedeelte van Nieuwland opgehoogd voor nieuwbouw. Een heel complex volkstuintjes aan de voet van de Vlaardingerdijk moest wijken.

De eerste nieuwbouwflats van Schiedam werden neergezet in Oost en op de plek waar nu de Distillateursbuurt staat. Ze werden gebouwd met stenen die geoogst waren na het bombardement van Rotterdam. Ze waren door de branden zwartgeblakerd en daarom werd de nieuwbouw witgekalkt. Ook het oudste gedeelte van Tuindorp bestaat uit puin van het bombardement. Dat was met de methode Welscher samengeperst tot grote platen waardoor het bouwen een beetje leek op Lego. Toen die meneer De Jong door Peek gehuldigd werd, was Nieuwland van de Vlaardingerdijk tot aan de Nieuwe Damlaan voltooid. Met het oostelijk gedeelte was men begonnen. 

Qua oppervlakte is de bebouwde kom van Schiedam zeker drie keer zo groot geworden als in mijn kinderjaren. Op zondag gingen de Schiedammers massaal fietsen om te zien hoe Nieuwland opschoot. Geen mens had toen kunnen vermoeden dat de stad eens bijna tot de Woudweg zou reiken, ver voorbij de historische dorpskom van Kethel. Wel schatte de gemeente dat in de twintigste eeuw nog Schiedam zou doorgroeien tot 125.000 inwoners.

Het eerste stukje Nieuwland: de melkboer meldt zich bij de flat Nieuwland op de Stulemeijerlaan.

Foto: C. Tholens/gemeentearchief Schiedam