Of je wilt of niet, je rookt vijf peuken per dag

SCHIEDAM - 'Adem in, adem uit'. Als je dat in Schiedam de hele dag doet, staat dat gelijk aan het roken van vijf sigaretten. Dat zijn er 35 per week. Tegenwoordig moet je dan denken aan haast twee pakjes. En dat allemaal gratis en voor niks.

Ik ben bang dat veel nog rokende Schiedammers aldus zullen reageren op het alarmerende bericht dat in onze gemeente de lucht zo ernstig vervuild is. Het helpt ook niet dat huisdokter Lieneke van der Griendt min of meer meent dat wie het niet bevalt maar naar Drenthe moet verhuizen want daar adem je niet zoveel gif en fijnstof in.

Dit lijkt op het aanbieden van een onvoorwaardelijke overgave. Juist omdat de atmosfeer hier zo schadelijk voor de gezondheid is, moeten we niet berusten en verkassen naar elders. Landelijk Italië, Slovenië of de pampa’s van Argentinië lijken me dan overigens nog schonere bestemmingen dan Drenthe, maar ons huis is hier en hier hebben wij recht op schone lucht. De Nederlandse milieubeweging is trouwens min of meer van start gegaan in de Rijnmond, toen in Vlaardingen de Superfosfaatfabriek afbrandde. Het had tot een ramp met duizenden doden kunnen leiden, als de wind de giftige rook niet toevallig naar zee had geblazen. Het kabinet was al in spoedzitting bijeen. Dit gebeurde allemaal in 1963.

Terug naar het oorspronkelijke onderwerp roken: bij het slechte nieuws over de luchtkwaliteit hoort ook de medeling dat steeds meer niet-rokers toch longkanker krijgen. Dat is evenmin acceptabel. Toch zullen veel rokers dit bericht omarmen: “Zie je het nou, je krijgt toch wel longkanker”.

In de (reclame)psychologie noemen ze dat cognitieve dissonantie. Die term is afkomstig van de Amerikaanse wetenschapper Leon Festinger. Hij stelde vast dat heel veel mensen een redenering verzinnen om voor zichzelf gedrag of een houding aanvaardbaar te maken waarvan zij weten dat die slecht voor ze is of over het agemeen niet deugt. Bijvoorbeeld: “Iedereen waarschuwt tegen cocaïne maar alcohol maakt veel meer slachtoffers”. Of: “Mijn opa rookte de hele dag sigaren. En hij is er 93 mee geworden”. Of: “Die mensen in Afrika hebben niks, maar ze lachen meer dan wij”.

Het slechte nieuws over de Schiedamse luchtkwaliteit kan dan ook niet als rechtvaardiging worden gebruikt toch maar te blijven roken. Een tip: als je stopt en je krijgt afkickverschijnselen – die zijn hevig – word dan uitsluitend woedend op je eigen lichaam dat je deze verschijnselen bezorgt. Zeg: “Fuck you, je krijgt je zin niet”. Dat heeft mij destijds enorm geholpen. En ook wat mijn buurvrouw – nu helaas overleden – zei, toen ik net drie weken gestopt was. “Rook je soms niet meer? We horen je nooit meer hoesten.” 

Wow, dat kwam binnen. Dat was motiverend.

En sigaretten rook ik nooit meer.