Serious Bee: alle goodwill nodig op zoek naar nieuw pand

SCHIEDAM - Het is bijna niet voor te stellen: een bedrijf runnen dat produceert, ontwikkelt, vermarkt en tenslotte ook nog levert. Met de eigen bus. Met zijn tweeën. Serious Bee doet het, en kreeg er recent nog een klusje bij: op zoek naar een nieuw onderkomen. 

Serious Bee is de onderneming van Alwine van Winsen en Rob van der Gaag. Sinds 2019 maken zij een lekker alcoholisch product op basis van honing. Ze ontwikkelen nieuwe producten, verzinnen namen, ontwerpen etiketten, reclamecampagnes, doen mee aan concoursen, staan op markten, dingen mee naar subsidies en andere vormen van ondersteuning, richten een gezellige ‘speak easy’ in, distilleren, een paar keer achter elkaar, brengen op smaak, bottelen en verkopen. 

De twee verstouwen zo een enorme partij werk. “Met hulp van veel vrijwilligers”, wil Van Winsen graag gezegd hebben. Omdat ze geloven in hun product, de lol en de schoonheid. Omdat er nieuwe horizonten te slechten zijn. Omdat er brood op de plank moet. En omdat de bij moet worden gered.

Het begon allemaal met de bij, de bijen die het moeilijk hebben, door ziekte en door menselijk gedrag, en die twee hangen ook weer samen. Voor Van Winsen was duidelijk dat er voor haar een rol lag in het vergroten van de bewustwording over het belang van de bij en over de hachelijke situatie waarin het diertje zich bevindt. Overigens: daarmee ook de mensheid. Want voor alles wat we eten moet er bevrucht worden, en daarbij is de bij instrumenteel en onontbeerlijk.

Haar interesse, zorg en verontwaardiging kreeg een uitlaatklep toen zij in contact kwam met een project waarin op wetenschappelijke manier werd gezocht naar manieren om bijen te telen die resistent zijn voor de Varroamijt. Dat was het begin van Bee Serious. Om het werk te bekostigen ontstond het idee mede te maken, alcohol die ontstaat bij vergisting van honing. “Honing zelf is op de een of andere manier een product met een hele lage vervangingsfactor”, aldus Van Winsen (denk aan hoeveel potjes honing er in uw keukenkastjes staan), dus aan de verkoop van honing viel weinig te verdienen. “Bovendien stond je op de streekmarkt vaak naast een imker die honing verkocht. Die wil je ook niet voor de voeten lopen.”

Mede is een product dat al achtduizend jaar bestaat maar - nog - niet zo bekend is. Waarschijnlijk omdat het ‘een dure’ manier van alcohol maken is. Serious Bee, ontstaan als bedrijf naast Bee Serious, besloot te gaan experimenteren met de distillatie van mede. “Toen we dat voor het eerst deden en het resultaat daarvan proefden, zeiden we: dat is lekker, waarom doet nog niemand dit?” Waarschijnlijke verklaring: sterke drank op basis van mede, dus honing, is een stuk duurder dan pakweg graanjenever. Al was het maar omdat het distilleren van mede tot een lekker product flink meer tijd vraagt dan met graan als grondstof.

Van Winsen en Van der Gaag, ondertussen in het bedrijf gekomen, besloten hun product medebrandewijn, of mead brandy te noemen. Zo was het merk Clutius en Clusius geboren. Overigens wordt er onder dit merk ook mede verkocht. En dat product verkoopt wel weer op streekmarkten en alternatieve braderieën, waar sterke drank over het algemeen niet wordt toegelaten.

Clutius en Clusius is ook weer een verhaal. Theodorus Clutius en Carolus Clusius waren twee historische figuren, uit de zestiende eeuw. De een was apotheker – in een tijd dat het stoken van alcohol nog aan die beroepsgroep was voorbehouden, want brandewijn werd vooral als medicijn gezien. Hij was huisapotheker van Willem van Oranje. Clusius was een beroemd wetenschapper en hoogleraar aan de pas opgerichte Leidsche Universiteit, hij was degene die de tulp en de aardappel in Nederland introduceerde. Samen richtten ze in 1593 de Hortus Botanicus in Leiden in, de eerste botanische tuin buiten Italië.

In een boekje (anno 1625, ‘Een noodigh boeccsken voor degene die met korven ende diergelijcke nutbare Beesten haer generen/ om deselve te meesteren ende te helpen van veel toevallende sieckheden/ wonden ende quetsuren. In goedt Nederduytsch ghestelt nae de gheschreven hoogduitsche Copie by D. W. C’), is een correspondentie tussen de twee heren te vinden. Het gaat vooral over bijenhouden. Maar eerder al, in 1597, verscheen een boek met de titel ‘Vande Bijen’, waarin Clutius en Clusius tot in detail bespreken hoe je mede moet maken, om deze vervolgens te distilleren. Beide heren staan zo symbool voor alles waar de medebrandewijn voor staat, aldus Van Winsen. “Bedenk ook dat honing in die tijd de enige zoetstof was. Suiker was nog niet in beeld.” 

Sindsdien gaat het crescendo met Serious Bee. In productie en in verkoop, en daar zit natuurlijk een rationale tussen. Dat verbindingsstreepje heet reclame, marketing. Staan op ‘Ketels aan de Kade’ in Delfshaven, op de markt bij de Floating Farm, deelname aan de MVO-trofee 2020. “Het helpt allemaal mee”, aldus Van Winsen, om het verhaal voor het voetlicht te brengen, bekendheid te genereren. En zeker natuurlijk een optreden op de nationale tv, bij Binnenste Buiten, in 2021. De meest recente ‘stunt’: Serious Bee afficheert zich als ‘starter van de maand’ juni 2023 op de site Ondernemen 010 van de gemeente Rotterdam.

Zoals Serious Bee toch goed in het pulletje valt in Rotterdam. “We liggen boven op de stapel als ze bij de gemeente willen grijpen naar kleine, duurzame bedrijven. We hebben ons wezenloos verkocht toen we waren opgenomen als optie om het kerstpakket te besteden. Omdat mensen graag iets natuurlijks, kleinschaligs kopen. En omdat er zestienduizend mensen budget voor een Rotterdams kerstpakket kregen natuurlijk.”

Vaak zijn de mensen die bij die optredens, presentaties en gelegenheden interesse tonen in het verhaal van Bee Serious/Serious Bee, ook de mensen die dat verhaal verder brengen. Daaronder ook de wederverkopers: slijterijen met name. “Meestal gaat het bij de lancering van een nieuwe alcoholische drank zo dat eerst de cocktailbars een nieuw product in gebruik nemen en dat daarna mensen het thuis gaan drinken.” Dan zijn slijterijen belangrijke tussenpersonen, die behalve het in het assortiment nemen van de Schiedamse producten, zich ook al dan niet belangrijke ambassadeurs tonen. “We kennen een flink aantal fijne klanten onder de slijters. Maar er zit een groot verschil in de ene en andere slijter. Eentje in Rijswijk verkoopt zich suf aan mede, maar gin aan de man brengen lukt daar niet. Iets wat bij Alambic goed loopt, kan bij Oranje niet lopen, en andersom.”

“In de Hoeksche Waard zit het Drankenwinkeltje. “Die mensen zijn verschrikkelijk enthousiast.” Twee ‘eilanden’ verder, in Renesse, zit een andere slijter die veel afneemt. “Die komt graag hier eens langs en neemt dan veel mee.” Serious Bee maakte ook een specifiek product alleen voor deze afnemer: Het Zilte Nat. “Zo’n slijter vindt dat natuurlijk geweldig.” Ook Blomm’s First, een likeur, werd ontwikkeld in opdracht van de klant, Blommesteijn Drinks. “Die zijn toe aan hun tweede badge.” Dat is ook het voordeel van een kleine producent, legt Van Winsen uit: die gaat voor tweehonderd flessen aan de slag, een van ‘Schiedams groten’ doet dat niet. “Met een opdracht van tweehonderd flessen zijn we zelfs heel erg blij.”

“Onze creativiteit vinden mensen prijzenswaardig en belangrijk.” Een uiting daarvan zijn de arrangementen die Serious Bee verzorgt in eigen huis - ‘een verhaal over de bijen, een rondleiding, en proeven in onze Speak Easy’ - dragen bij aan bekendheid en een positief beeld en ambassadeurs die het verhaal verder brengen.

Hetzelfde geldt voor concoursen en andere wedstrijden. Clutius & Clusius medebrandewijn blijkt  prijzen te kunnen winnen. Zestien wist Serious Bee er in dik vier jaar in de wacht te slepen. Zoals recent, in Frankfurt. “Dolgelukkig” kwamen Van Winsen en Van der Gaag terug uit Duitsland. “Vanwege onze mede en twee soorten gin die in de prijzen vielen. Maar vooral omdat we onverwacht ook als bedrijf werden onderscheiden.” Sindsdien prijkt de Frankfurt International Trophy ook op het etiket van C&C. Van Winsen beraadt zich nog over het ‘tasting panel’ in de Duitse bankiersstad waarvoor zij werd gevraagd. “Eervol en leuk, maar het kost weer zo veel tijd hè.” 

En tijd is kostbaar. Ook al omdat er heel veel van is gaan zitten in het zoeken naar een alternatief onderkomen. De huidige stek aan de Van Heekstraat - tegen een schappelijke prijs min of meer op anti-kraak voorwaarden gehuurd - moet tegen de vlakte. Begin dit jaar kregen de twee de aanzegging dat zij per 1 augustus hun biezen gepakt moeten hebben, omdat de gemeente Schiedam het pand en/of de grond wil overdragen aan SDK, ontwikkelaar van de geplande mechatronicacampus. 

Maar die zoektocht lijkt ten einde. Van Winsen laat weten dat er zicht is op een nieuw onderkomen, in Schiedam, maar dat ze er verder nog niets over kan zeggen, tot het huurcontract getekend is. Als alles goed is blijven Serious Bee en Bee Serious dus in ‘eigen’ stad. Gelukkig maar.

PS. Dit artikel is na eerste plaatsing gewijzigd: uitlaatklep verscheen, waar eerst uitlaadklep stond...