Geuzenpenning 2025 uitgereikt in Schiedam

De Geuzenpenning 2020 ging op 14 maart (!) van dat jaar naar de Saoedische mensenrechtenorganisatie ACPRA. Onderzoeksjournalist en programmamaker Sinan Can reikte de prijs uit, onder toeziend oog van Kathleen Ferrier, toenmalig stichtingsvoorzitter; foto: Herman van Nieuwenhuizen

SCHIEDAM - De Geuzenpenning wordt volgend jaar in Schiedam uitgereikt. De prijs voor mensen en groepen die zich hard maken voor mensenrechten en tegen onderdrukking, wordt normaliter tijdens een ceremonie in Vlaardingen omgehangen.

Volgend jaar gebeurt dat in de Grote of Sint-Janskerk in Schiedam, op 13 maart. De eenmalige stap naar Schiedam wordt gemaakt vanwege het stadsjubileum in 2025 en het feit dat de verzetsgroep die naamgever is van de prijs, voor een belangrijk deel bestond uit Schiedammers. Verder wordt er naar verwachting volgend jaar gewerkt aan de Vlaardingse Grote Kerk. 

Wel wordt op 13 maart in de ochtend de herdenking bij de Geuzengraven op begraafplaats Emaus en bij het Geuzenmonument gehouden, zoals te doen gebruikelijk.

De eerste Geus (vernoemd naar de verzetgroep in de Tachtigjarige Oorlog) die zich verzette tegen de Duitse bezetting was de Schiedamse onderwijzer Bernard IJzerdraat. Vijf dagen na de capitulatie in mei 1940 schreef hij zijn eerste Geuzenbrief, waarin hij Nederlanders opriep zich niet bij de vreemde heerschappij neer te leggen. Zo maakten hij en zijn groep de geest wakker voor het georganiseerde verzet. 

De Groep IJzerdraat, die openlijk voor haar mening uitkwam en sabotagedaden pleegde, werd nog geen jaar na haar ontstaan opgerold door verraad. Op 13 maart 1941 werden vijftien Geuzen en drie leiders van de Amsterdamse Februaristaking door een vuurpeloton op de Waalsdorpervlakte geëxecuteerd. Onder het zingen van Psalm 43 traden zij de dood tegemoet. De dichter Jan Campert schreef naar aanleiding van deze executie zijn gedicht ‘De Achttien Dooden’.

De Geuzenprijs wordt sinds 1987 uitgereikt aan mensen of organisaties die zich op bijzondere wijze hebben ingezet in hun strijd voor democratie en tegen dictatuur, racisme en discriminatie. Ze staat te boek als prestigieus. Eerdere laureaten waren onder meer Amnesty International, de Afghaanse activiste Laila Haidari en International Campaign for Tibet, waarvoor Richard Gere de prijs in ontvangst nam. De penning wordt altijd uitgereikt door een bij het onderwerp betrokken persoon. Zo nam vorig jaar prinses Margriet de honneurs waar. Wie in 2025 de penning krijgt toegekend en wie hem omhangt, wordt op een later moment bekend gemaakt.

Lilian Gonçalves-Ho Kang You, voorzitter Stichting Geuzenpenning: “Het is belangrijk om de waarden waar de Geuzenpenning en de bijbehorende stichting Geuzenpenning voor staat zo breed mogelijk onder de aandacht te brengen. Mensenrechten kunnen niet vaak genoeg benadrukt worden.” Met deze eenmalige ‘verhuizing’ van de uitreiking naar Schiedam en de kerk in het bijzonder vindt de uitreiking volgens haar wederom op een prachtige en passende locatie plaats. De Geuzenpenning hoort bij Vlaardingen, maar net zo goed bij de omliggende gemeenten die ook een geschiedenis met de Geuzen hebben, zo stelt Gonçalves-Ho Kang You. Het bestuur van de stichting Geuzenpenning, die verantwoordelijk is voor de uitreiking, wordt al sinds de oprichting onder andere gevormd door burgemeesters en wethouders uit Vlaardingen, Schiedam, Maassluis en Rotterdam, aangevuld met mensen die vanwege hun vakgebied in het bestuur passen, bijvoorbeeld vertegenwoordigers uit mensenrechtenorganisaties.