Nogal wat Schiedammers mogen niet stemmen

SCHIEDAM - Bij de Tweede Kamerverkiezingen van volgende week mogen 55.900 inwoners van Schiedam gaan stemmen. Dat is 84,6 procent van de Schiedammers van achttien jaar of ouder.

Het zijn er relatief aanmerkelijk minder dan in heel Nederland, waar naar schatting 13,3 miljoen inwoners mogen stemmen, 91 procent van de bevolking van achttien jaar of ouder. 

Om een stem te mogen uitbrengen voor de nieuwe bezetting van de Tweede Kamer, moet een kiezer de Nederlandse nationaliteit hebben, achttien jaar of ouder zijn en niet uitgesloten zijn van het kiesrecht.

In Schiedam gaat dat dus op voor bijna 85 op de 100 volwassenen. Dat is behoorlijk weinig in vergelijking met andere gemeenten. In Tubbergen mag 99 procent van de mensen stemmen, in Lansingerland 95,7 procent, in Vlaardingen 88,8 procent. 

Het laagste percentage volwassen inwoners dat mag stemmen is volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek te vinden in Vaals (67 procent). Een laag percentage gaat voor meer grensgemeenten op, waar ook meer mensen met de Duitse of Belgische nationaliteit wonen. In Amsterdam, met zijn relatief ‘internationale’ karakter, mag 76 procent van de ingeschreven inwoners stemmen, het op een na kleinste aandeel in Nederland. In Rotterdam is dat 84,1 procent. In studentenstad Delft - met ook veel buitenlandse studenten - mag 81,4 procent van de volwassen inwoners stemmen.

Er zijn in Nederland meer vijftigplussers die mogen stemmen dan vijftigminners. In Schiedam is 27,2 procent van de mensen die woensdag mogen gaan stemmen tussen de achttien en 35 jaar, 22,2 procent tussen de 35 en 50 jaar, 25,8 procent tussen de 50 en 65 jaar en 24,8 procent 65 jaar of ouder. Daarmee heeft Schiedam nog een relatief jonge kiezersgroep: in Vlaardingen is 25 procent van de kiesgerechtigden jonger dan 35, in pakweg Leiderdorp en Barendrecht 22 procent.

In de groep van 18 tot 35 jaar mogen in verhouding veel inwoners niet stemmen omdat zij niet in Nederland zijn geboren en (nog) niet de Nederlandse nationaliteit hebben. Van de 65-plussers mag bijna iedereen stemmen (98 procent), van de 18- tot 35-jarigen is dat 85 procent.

Met 50,6 procent vijftigplussers komt Schiedam relatief laag uit. In de gemeente Bergen (NH) (69,9%) en Laren (69,4%) is dat aandeel ‘ervaren’ inwoners het grootst. Ook Vaals, Mook en Middelaar en Gulpen-Wittem in Limburg behoren tot de gemeenten met naar verhouding veel ouderen. Utrecht en Urk zijn de gemeenten met de minste mensen van middelbare leeftijd en ouder onder hun kiezers, te weten respectievelijk 35 procent en 37,4 procent.

Van de volwassenen die niet in Nederland zijn geboren mag ruim de helft wel naar de stembus omdat zij de Nederlandse nationaliteit hebben. Van hen woont de grootste groep (57 procent) 25 jaar of langer in Nederland. Nog eens ruim een kwart woont minstens tien jaar in Nederland. Bijna vijftien procent heeft één of twee in Nederland geboren ouders.

Bijna 500 duizend jongeren mogen voor het eerst stemmen voor de Tweede Kamer. Zij waren bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 nog geen achttien jaar. Ongeveer 130 duizend jongeren mochten ook bij de Provinciale Statenverkiezingen eerder dit jaar nog niet stemmen, maar op 22 november wel.