Schiedam weet wel hoe je troep aanpakt

SCHIEDAM – “Restaurant zeemeeuw is weer geopend.” Vanavond ging het bij de G1000 in De Erker om afval. Op straat, naast de afvalcontainers, hondenstront en rattenoverlast. En als een vuilniszak naast de container wordt gezet, opent restaurant zeemeeuw snel zijn buffet.

Met een overzichtelijke groep van 25, 30 mensen was het een koud kunstje om een heleboel problemen met afval en troep op het bord te krijgen. Er worden te veel spullen 'bijgeplaatst': vuilniszakken omdat de container vol is of mensen geen pasje hebben of willen gebruiken, of spullen die te groot zijn en eigenlijk bij het grofvuil moeten. Er zijn zwerffietsen, er zijn ratten, bedrijven gebruiken de containers die voor bewoners bedoeld zijn om van hun verpakkingsmateriaal en andere afval af te komen.

Oorzaken zijn ook snel bedacht: mensen hebben geen pasje van Irado, de containers zijn vol, er is onvoldoende sociale controle – en wie zijn buren wel aanspreekt op verkeerd gedrag kan een grote mond verwachten. Groen wordt onvoldoende onderhouden – zodat het ideale plekken worden voor ratten om zich schuil te houden. Iemand weet van een winkelier op het Rubensplein die zijn verpakkingsafval in de papiercontainer gooit. Mooi, dat scheiden, maar niet de bedoeling, want met de dozen zit de container zo vol, en bedrijven moeten betalen voor het afvoeren van hun afval. “Ik gooi de schoenendozen die de klanten niet meenemen ook in de papiercontainer”, zegt de schoenmaker/-verkoper in de Aleidastraat vervolgens. Tsja, moet hij daarvoor dan de bedrijfsafvalinzamelaar bellen?

Er wordt onvoldoende gehandhaafd, gecontroleerd en beboet, zo klinkt het in de zaal. En er is natuurlijk het nodige mis met de opvoeding. Of speelt ook de cultuur in een land van herkomst een rol? “Eten in de struiken gooien is in sommige cultuur heel normaal”, vertelt Jeroen Ooijevaar. Voor de dieren zorgen, is dat immers. En taal speelt een rol, want hoe krijg je uitgelegd hoe het systeem werkt aan nieuwkomers in Nederland?

En wist u deze: groenafval mag ook niet in de afvalcontainer. Voor wie wel een tuin maar geen gft-kliko heeft; groenafval moet dan worden aangeboden op het afvalstation van Irado. En veegmachines: mooi, maar op de stoep komen ze niet. En wie in Schiedam weet dat er voor verschillende plekken in de wijk een afwijkend schoonmaakregime geldt? Zo wordt het Julianapark 'schoner' gehouden dan woonstraten in west. Dat verklaart ook waarom je iemand van Irado rond kan zien rijden, de boel in ogenschouw ziet nemen, en dan vervolgens door ziet rijden. Er ligt wel vuil, maar die straat heeft dan bijvoorbeeld onderhoudsniveau C, waarbij wat vuil op straat mag liggen voordat de schoonmakers aan de gang gaan.

En wat dacht u van deze: meldingen op de Buiten Beter-app vragen een foto om de situatie toonbaar te maken. Maar de mensen die het op straat op moeten lossen, krijgen die foto's niet mee en moeten vaak zoeken naar 'het probleem'. Iets met privacy en zo.

De oplossingen die worden bedacht zijn veelvoudig: sneller reageren op meldingen door de Lichtblauwe Brigade en Irado. Mensen van de Buurtpreventie in west hadden het nummer van de LBB en konden tot voor kort rechtstreeks contact nemen als ze iets constateerden. Maar het nummer is veranderd, en bellen is niet ok omdat dan geen staat wordt gemaakt van het probleem – en dat is weer belangrijk voor de financiële afhandeling.

Ook een dilemma: je kunt allerlei oplossingen verzinnen om mensen mee te krijgen, maar is dat niet een premie op niet zo best gedrag? De eerzame burger die alles 'goed' doet kan beteuterd constateren dat zijn goeie gedrag niet beloond wordt. Door pasjes die geld kosten gratis aan nieuwkomers beschikbaar te stellen, door extra leegbeurten in wijken die voor problemen zorgen.

Goed: oplossingen. Het waren er veel en ze waren zeer diffuus: folders en regels ook in andere (Oost-Europese) talen, broodbakken, de inzameling van grofvuil zoals sinds enige tijd in oost gebeurt (met een 'kraakwagen' die in de straat staat op vaste momenten) in heel de stad invoeren, veegploegen in de hele stad, een 'schoonste straatwedstrijd', het adopteren van vuilcontainers en plantsoentjes. Afvalbakken plaatsen bij zitbankjes. Ook een optie: het van de containers afhalen van het pasjessysteem. “Maar die pasjes zorgen nu juist voor een flinke reductie van de afvalberg, omdat bedrijfsafval niet in de containers terechtkomt”, aldus Ooijevaar, wethouder te Schiedam. “Vergelijk met Vlaardingen.” Daar zijn de containers vrij te gebruiken en zit er per hoofd van de bevolking veel meer afval in. En natuurlijk is optreden en handhaven een optie: flinke boetes en illegale bewoning bestrijden.

Een mogelijk ei-van-Columbus: de inrichting van afvalbrengpunten in de wijken, al dan niet gekoppeld aan een premiesysteem, zoals bijvoorbeeld met kerstbomen gebeurt. Bij inleveren van een zakje met hondenpoep een x-bedrag terug.

Ooijevaar kon in De Erker twee proeven aankondigen: meer controle bij bepaalde 'hotspots' waar veel afval bij vuilcontainers wordt geplaatst. En het vrijgeven van ondergrondse containers in oost, vijf stuks in totaal. Omdat de pasjes ook het legen van de containers in gang zetten – na een x-aantal keer open en dicht zal deze ongeveer vol zitten – moet daar bij de vijf proefcontainers iets anders op gevonden worden. Sensoren die meten of het vuil al tot boven een bepaald niveau in de container is opgestapeld, zijn al ingebouwd. Daar worden momenteel proeven mee gedraaid.

Een andere concrete vrucht van de avond van G1000 Schiedam is de oprichting van een werkgroep die wat moet gaan doen aan de rattenoverlast. Trekker daarvan wordt Willy Heikamp, die eerder de media haalde met haar zorgen over de ratten in Nieuwland. De werkgroep zal het gesprek met gemeente en anderen aangaan en werken aan invoering van concrete maatregelen in de strijd tegen de vrijgevochten ratten.