De Steigers vandaag geopend 'en nu al succes'

SCHIEDAM - De trots van de mensen in de buurt om samen iets tot stand te brengen, dat is wat De Steigers jongeren te bieden heeft. “We moeten concurreren met de criminaliteit en met geld kunnen we het niet winnen”, zo stelde Paul Delbeek, hoofd Verkoop van het Rijksvastgoedbedrijf vanmiddag vast. De Steigers werd ‘onder flinke belangstelling’ geopend door minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid. Met een handje hulp van Schiedams nieuwe burgemeester Jules Bijl.

Veel Haagse bestuurders en ambtenaren vandaag in de Dwarsstraat, in het gevolg van de justitieminister. Dat was niet voor niets: in Den Haag zijn ze echt blij met het project, zo bleek.

Wanneer De Steigers geslaagd is, als het gezelschap van vanmiddag over een paar jaar weer bij elkaar zou komen, zo was de vraag. De minister: “Het is nu al een succes. En we zijn nog niet eens echt begonnen.”

Jongeren tonen dat misdaad niet loont, dat is de opdracht van De Steigers, vanuit Haags perspectief. Leon Verzijden, coördinator van het project, zei tevreden te zijn als ‘Dilan me op 30 september 2026 opbelt en zegt: goed gedaan’. Ambitie is in ieder geval vijf jongeren per jaar door te geleiden naar een werkplek ‘al lijkt mij dat wat weinig’, aldus Verzijden. “We gaan het gewoon flikken.”

Afgepakt crimineel geld aanwenden voor iets goeds. Het idee is zo simpel. Zes jaar geleden zagen medewerkers van Justitie op Sicilië hoe dat daar gaat en namen het idee mee naar Nederland. Nu - pas - is het hier realiteit. Maar daarvoor moesten wel heel wat grenzen worden geslecht, drempels overkomen, verschillen van mening bijgelegd en allerhande complicaties uitgezocht. Want je wilt geen mensen bevoordelen, legt Michiel Zwinkels uit. Hij is hoofdofficier van justitie bij het Landelijk Parket, met cybercrime en witwassen in portefeuille. En als er meer ministeries bij een project betrokken zijn wordt het sowieso ingewikkelder, en juridische procedures moeten helemaal ten einde zijn en…

Maar ook bij hem overheerst de tevredenheid. “Voor een groot deel is het project nu al geslaagd.” Omdat in Schiedam gelukt is wat nog nergens elders realiteit werd: met de opbrengst van de verkoop van een geconfisqueerd pand uit de Gorzen, eerder eigendom van een Haagse drugscrimineel, kan De Steigers draaien. En het mooie is dat in Schiedam de combinatie gelegd is tussen ‘afgepakt’ crimineel geld en een maatschappelijke bestemming, in de vorm van De Steigers, gevestigd in het voormalige Clubhuis Zuid. 

En daarmee is Schiedam een voorbeeld, aldus Yeşilgöz. “Het eerste project dat laat zien dat misdaad niet loont en dat spullen teruggeven worden aan de gemeenschap.” En de lessen van dit project dienen weer tot voorbeeld elders in het land. 

Want de afpakactie in Schiedam is allicht geen op zichzelf staand initiatief. Delbeek legt uit dat het de bedoeling is dat er nog vele volgen. Concreet werkt hij aan projecten in Rotterdam, waar in een in beslag genomen pand een ‘muziekhostel’ moet komen, en in Breda, waar, aantakkend op ‘de Nederlandse Silicon Valley (in Eindhoven, red.) een virtuele gamesstudio zou moeten komen. Maar ook daar is het nog overleggen, de geesten masseren, hindernissen wegnemen.

Vandaar dat de Haagse aanwezigen vanmiddag veel uitgelatener leken dan de Schiedammers. Verzijden ziet dat hij nu al enkele maanden druk in de weer is, maar dat er nog veel moet gebeuren, ‘en het woord sorry is uitgevonden’. Tot dusver is er één jongere die zich heeft aangediend, vertelt wijkregisseur Marcel Kreuger; die heeft een ontwerp gemaakt voor een decorstuk voor de Halloweenviering, waar in de Gorzen altijd veel werk van wordt gemaakt. 

Wolter Dijkstra, sinds een dik half jaar jongerenwerker in Schiedam, vroeg de minister naar de begeleiding van het project. “Het gaat hier over het goede of foute pad kiezen, maar ook om jongeren die zorg nodig hebben. Dit is tegelijk een pilot, dus hoe zorgen we ervoor dat de jongeren geen proefkonijn zijn. Wat is de pedagogische basis?” Yeşilgöz voelde er niet veel voor hier in de diepte op in te gaan. Ze stelde dat ze als Amsterdamse wel ervaring had met projecten waar jongeren die zorg nodig hebben, bij elkaar worden gebracht. “Juist omdat het een pilot is, moeten we het nog op die elementen bezien.” 

Het zoeken is dus naar meer jongeren, die er volgens Kreuger en Verzijden zeker zijn. Maar vindt ze maar eens, want ze zitten thuis op de bank, waarschijnlijk. “Het gaat niet om jongeren die in beeld zijn bij Lentiz of Stroomopwaarts”, aldus Kreuger. Het gaat juist om de jongeren die niet in het systeem passen. En dat kan te maken hebben met het systeem, en met de jongeren zelf. Verzijden wil binnenkort in gesprek met het Leger des Heils en Pameijer om de mogelijkheden verder te verkennen.

Steun vanuit de gemeenschap lijkt er zeker. “Ik word gek van de bedrijven die bellen”, aldus Verzijden. Dan lijken praktische bezwaren, als de verklaring van goed gedrag die een werkgever in de beveiligingswereld die graag meedoet aan het project voor zijn medewerkers nodig heeft, overkomelijk. Yeşilgöz ziet dat ook zo. “Dit is een pilot, daar komen dit soort zaken naar voren.” Want als iemand die enthousiast in de beveiliging aan de slag wil een goede verklaring niet krijgt, is dat lastig. “Maar misschien valt het op te lossen in de samenwerking met andere werkgevers, in andere omstandigheden”, aldus de minister. Een zelfstandig bestuur van De Steigers is in oprichting.

Er is nog een ‘maar’: ‘de Gorzen’ vond de landelijke aandacht voor het project op een bepaalde manier maar niets. Weer die bevestiging dat de wijk een achterbuurt is. Te goed voor het servet met Nieuwland en oost als wijken die deelnemen in een nationaal programma, en te slecht voor het tafellaken. Of het zo is, is maar zeer de vraag, maar de beleving in de wijk valt zo wel te typeren. Denigrerend dus, als een landelijk project nu juist in zuid begint. 

Yeşilgöz herhaalt daarnaar gevraagd de inzet van het project. Het gaat er volgens haar om afgepakt vermogen vooral te investeren in wijken die lijden onder criminaliteit. Door te investeren in werkgelegenheid, dagbesteding, ondernemerschap kan de misdaad zijn ondermijnende werking minder inslijten. Dat geldt niet zozeer voor Schiedam, maar voor heel Nederland, aldus de minister. “Het is de kunst de wijk te betrekken. Er wordt niets opgelegd. En er zit hier veel energie om het werk op te pakken.”

Zie ook dit artikel.

Zie ook de openingshandeling, hier.