'Als ik 't kan, kan jij 't ook' zei Koos Vervoort, die zich ooit dom vond

SCHIEDAM - IN MEMORIAM - “Als ik denk dat alles is gebeurd, wordt de hemel een spektakel van kleur.” Niet slecht hè, voor iemand die de eerste 45 jaar van zijn leven niet kon lezen en schrijven, zou hij er zelf over zeggen. Koos Vervoort, schrijver en dichter, is afgelopen woensdag overleden, op 65-jarige leeftijd.

Hij was de afgelopen jaren zowat uitgegroeid tot een bekende Nederlander, in ieder geval een bekende Schiedammer. Nog niet zo lang geleden ontving hij de Rotterdamse Erasmusspeld, voor zijn bijzonder verdiensten als taalambassadeur. 

Eigenlijk sinds hij leerde lezen en schrijven, op zijn 45ste, zette hij zich in om anderen die door omstandigheden de schrijftaal ook niet vaardig waren geworden, op eenzelfde spoor te zetten. Het kan, als je maar wilt: op later leeftijd dat belangrijke aspect van het leven je nog eigen maken. Leren lezen en schrijven.

En als je maar niet te eigenwijs bent. Zo vertelde hij bij Op 1, dik een jaar geleden (zie hier, uitzending 25 oktober, vanaf minuut dertig). “Ik wilde gewoon niet luisteren. Ik was heel introvert, ik wilde niet over mijn problemen praten.” Dat verstoort relaties, dan maakt het leven zwaar. Zo koos Koos ervoor om geen kinderen te krijgen. “Als je een kind hebt, wil je het alles geven wat het nodig heeft. En ik vond dat ik dat niet kon. Welke toekomst kon ik een kind geven?”

Koos Vervoort heeft veel mensen toekomst gegeven. 

Hij werd taalambassadeur en zette mensen aan de taal te leren. En hij gaf zijn tijd als ervaringsdeskundige om instanties erop te wijzen waar ‘mensen zoals hij’ tegenaan lopen in het leven. Hij testte brieven, websites, flyers op het taalgebruik. Waren ze voor mensen die moeite hadden met lezen te begrijpen? Hij sprak dus ook met mensen van bedrijven en instellingen die hun taal inzetten om mensen te bereiken, maar geen idee hadden dat zij het gewenste effect niet bereikten omdat hun taal voor een groep mensen niet te begrijpen was. 

‘Dat is pas het begin.’ Dat was de titel van het boek dat Vervoort met Ria van Adrichem schreef over zijn ervaringen voor wat betreft het lezen en begrijpen. Een paar jaar later bracht hij het zelfgeschreven boek ‘Koos’ uit. Hij deed ook mee aan het programma Duidelijke Taal waarin Loes Luca het dagelijks leven van laaggeletterden voor het voetlicht bracht. Vanuit de stichting Lezen en Schrijven is Vervoort in het verleden benoemd tot de eerste Taalheld van Nederland. Die prijs werd uitgereikt door Prinses Laurentien.

En dat voor iemand die zijn onvermogen met taal omschreef als ‘een nachtmerrie’. “Ik voelde mezelf dom. Als iets niet lukte zei ik: ‘zie je, ik ben dom’.” 

Brenda Flapper werkte veel met Koos Vervoort samen. Zij organiseerden sinds enige jaren het Kansencafé, op de vrijdagavond in de Kansenfabriek in Nieuwland. Daar inspireerde Koos mensen om gedichten te schrijven. “Met het devies 'als ik het kan, kan jij het ook!’ Koos heeft veel in beweging gezet, was een inspirator en een echt mensenmens”, aldus Flapper. "We hebben gisteren op het Kansencafé afscheid van hem genomen. Ik ga 'm verschrikkelijk missen. Maar de beweging die hij in gang heeft gezet, gaat door.”

Aanstaande dinsdag is het afscheid van Koos Vervoort op de Beukenhof.