Nouchka Fontijn, over boks- en levenslessen

ROTTERDAM - Je niet uit het veld laten slaan, acht tellen rust krijgen, in de touwen hangen, de handdoek in de ring gooien… het is niet voor niets dat er zo veel gezegden uit het boksen ingang in ons dagelijks taalgebruik hebben gevonden. “Wat geldt in de ‘ring of boxing’, geldt maar al te vaak ook in ‘the ring of life’”, zo weet Nouchka Fontijn met zekerheid.

Het vormde voor haar een belangrijke aanleiding een boek te schrijven, haar eerste. Het kreeg de titel ‘Vallen en terugslaan’, in twaalf rondes naar persoonlijk succes. Gistermiddag werd in Donner in Rotterdam het boek gepresenteerd, ten overstaan van tientallen vrienden, bekenden en gewoon liefhebbers van de bokssport en van Fontijn.

Ze liep er al een tijdje mee rond, met het idee een boek te schrijven. “Ik weet het nog goed: op 24 januari schreef ik mijn eerste letters. Daarna heb ik een tijdje op een eiland gelegen.” Fontijn deed mee aan het tv-programma Expeditie Robinson. Terug van het tropische eiland had ze inspiratie om verder te gaan. “Toen heb ik gezegd: nu gaat het gebeuren, nu ga ik een uitgever zoeken.” Het werd Boom in Amsterdam. 

In nog geen twee maanden tijd kwam het boek er afgelopen zomer, zo vertelde uitgever Elke Vergoossen gistermiddag. Ze verhaalde hoe Nouchka Fontijn op haar als een echte topsportster overkwam, toen ze in juni kennismaakten. “Ze wist precies wat ze wilde, was zeer doelgericht.” Toen de plannen eenmaal concreet werden en er afspraken werden gemaakt over het boek, haalde ze ook iedere deadline, aldus Vergoossen. Want ja, er stond druk op de ketel; voor een uitgever is het wezenlijk dat een boek voor de feestdagen in de winkel ligt, en dus moest de tekst er op 1 september zijn. 

“Het moesten verhalen worden”, anekdotes en ervaringen uit een bokscarrière van veertien jaar. “Maar het moest ook een leerzaam boek worden. Geschikt voor een breed publiek, dat ook nog eens lekker wegleest.” Twaalf hoofdstukken, want in een bokswedstrijd (bij de profs) zijn er nu eenmaal twaalf rondes. Maar ook dus: twaalf ervaringen uit een mensenleven. Denk aan ‘doel’, en ‘gameplan’, focussen, wendbaar zijn, vallen en terugslaan. 

En passie, want daar begint het volgens Fontijn mee. Zoals het ging toen zij met boksen begon. “Dat begon eigenlijk met taekwondo.” Een sport om coördinatie en lichaamsbeheersing op te doen. Ooit had ze geleerd dat ze jongetjes (en meisjes) die aan vechtsporten deden, op afstand moest houden. Dat was niet haar slag. “Maar in de eerste les van Arie van Oosterhout was ik direct verkocht. Ik had dat witte ding om mijn middel, maar dat moest maar snel gaan veranderen”, vertelt ze, over de witte band van de beginneling. De combinatie van coördinatie, felheid en hardheid sprak haar in de sport aan. Later maakte ze de overstap naar boksen. 

Jan-Dirk Stouten, die haar in Donner het hemd van het lijf vroeg, stelde haar ook een serie vragen die Fontijn alleen met ja of nee mocht beantwoorden. “Als ik al als jong meisje was gaan boksen, was ik nog succesvoller geweest”, was een van de vragen. Daarop volgde een ‘nee’. Behalve dat boksen geen sport voor kinderen is, had Nouchka ook niet het idee dat het een groot verschil had gemaakt. 

Ze weet het nog goed, hoe ze op 28 januari 2010 voor het eerst het idee kreeg: ‘dit kan ergens op uitkomen’. “Ik was in Zweden om te trainen. Er stond een partij gepland tegen Anna Laurell, ex-wereldkampioen. Ik verkeerde nog in de euforie van een reisje dat werd betaald, overnachten in een duur hotel.” Maar eenmaal met de bokshandschoenen aan in de ring ging het wonderbaarlijk. “Ik raakte in een flow, stond te genieten van ieder moment. Elke klap was een daalder waard. ‘Het moet gek lopen, wil je hebben verloren’, zei mijn Belgische verzorger.” En toen hield de scheidsrechter haar hand omhoog. Daar begon het te dagen, dat er wel eens meer in het vat zou kunnen zitten dan een mooie sport waar Fontijn haar energie en passie in kwijt kon.

Zo groeide de motivatie. “Je wordt beter en krijgt daardoor weer meer motivatie. Het EK was in Rotterdam, boksen werd ook voor dames Olympisch. Ik weet nog dat ik in het stadium verkeerde van ‘wat moet ik daarmee?’ Maar de Olympus bracht haar roem, en zilver (in Rio) en brons (in Tokio). 

Een belangrijke aanleiding om haar boek te gaan schrijven was voor Fontijn ook de vraag:‘waarom lukt het niet iedereen om voor een droom te gaan?’ Waarom laten mensen zich daarin tegenhouden? Dat leerde ze tijdens haar spreekbeurten in het land; ze heeft sinds ze na Tokio in 2021 stopte met boksen, haar weg gevonden als ‘motivational speaker’. Laserfocus is daarbij een woord dat valt in het boek, als het gaat om het vinden van een antwoord op die vraag. “Een extra focus, om iets groots te bewerkstelligen.” 

Voor Fontijn ging het daarbij behalve om hard trainen ook om het maken van een gameplan, een route naar succes. Met heel veel beelden kijken hoe de tegenstandster het deed. En het visualiseren van de wedstrijd. “Iemand zei ooit: het is te vergelijken met een legpuzzel. Die is ook een stuk makkelijker te leggen als je de doos hebt gezien met de afbeelding die de stukjes moeten vormen.” Door te visualiseren weet je al wat er gaat gebeuren en kun je je energie richten op andere, belangrijker zaken. “Als ik daar sta, is dit ik zie. Daarom ga je ook van tevoren te zaal bekijken. Dan gaat er geen energie meer zitten in het zien en voelen van je omgeving.” Honderdtachtig wedstrijden bokste Fontijn met - in bijna alle gevallen - een dergelijke voorbereiding. 

Dan hoe je bijvoorbeeld energie over om tegenslagen te pareren. “Dat leer je al snel: acht tellen rust. Ga stevig staan, hou je dekking hoog, maak contact met de coach.” En: “De beste vechters zijn nooit boos. Controleer je emoties.” Fontijn vertelde dat enige keer dat ze knock-out ging, die keer was dat ze haar emoties niet wist te controleren, maar roekeloos de aanval zocht omdat ze boos was. “Dus kom je in de clinch, laat dan los, geef ruimte, hou je hoofd koel.”

Zo gaat Vallen en terugslaan over boksen, of het leven. In de productie zelf maakten de makers nog een dergelijke ervaring - ‘laat los maar houdt focus’ - mee. De makers van Expeditie Robinson wilden dat het boek pas zou verschijnen nadat de laatste aflevering van de lopende serie op tv is geweest. Dat is ergens tussen Kerst en oud en nieuw. Vergoossen: “Ook hier ging Nouchka ervoor en kwam te goede argumenten. “Natuurlijk kwam dat boek er, voor de feestdagen”, aldus Stouten. 

Die ‘topsportmentaliteit’ betekent overigens niet dat Nouchka Fontijn het makkelijk had, na haar bokscarrière. “Topsport is eenzaam”, beaamde ze een van de stelling van Stouten. Maar nadien is het ook een weg zoeken in het leven. “Je kunt zeggen dat je met al die ervaringen in de topsport opgedaan, je een voorsprong hebt, Maar soms voelt het ook als een achterstand. Je begint weer onderaan, je bankrekening is leeg. Waar andere vriendinnen al een carrière hebben gemaakt, moet jij weer een nieuwe starten.” 

Stouten stelde dat, haar zo horend, het niet anders kon of Fontijn zal ooit zelf als coach boksers verder helpen. Maar zelf is ze daar nog niet zo van overtuigd. “Een van de redenen dat ik met boksen gestopt ben is omdat er nog zo veel anders leuks in het leven te doen is. Als je anderen gaat trainen, sta je ook zelf weer de hele dag in de sportschool. Aan de andere kant, al die lessen die je hebt geleerd, die kunnen anderen goed gebruiken. Dat zou ik wel mooi vinden, om daar iets van over te brengen. Misschien kunnen we daar nog eens naar kijken, hoe ik daarin een rol zoou kunnen spelen.”

Laatste opmerkelijke antwoord van Nouchka op de vragen van Stouten… “Als ik eerlijk ben, schuilt er in mij een groot schrijverstalent.” Antwoord: ‘ja!’

Nouchka Fontijn presenteert haar boek komende zaterdag ook bij zowel het Schiedams Boekhuis als Post Scriptum.