'Ravijnjaar en Haags gedoe brengt Huis van Thorbecke in gevaar'

John van Sliedregt overhandigde Mariëlla Vink eerder dit jaar de D66 Valentijnsprijs

SCHIEDAM - John van Sliedregt, fractievoorzitter van D66, schreef gisteravond tijdens de behandeling van de jaarrekening 2024 en de Zomernota in de Schiedamse gemeenteraad, zeg maar de algemene beschouwingen van de stad, de prijs op zijn naam van meest rake en ook meest bezorgde bijdrage. Wat ons betreft. We geven hieronder zijn woorden weer. Omdat we denken dat ze u als lezer een kijkje bieden in het leven, het streven en sneven van een lokale politicus. Die ook kritisch naar de staat van het land kan kijken. Want het was de rijksoverheid die er voor verantwoordelijk is dat we nu in Schiedam spreken van het ‘ravijnjaar 2026’.

“Ik sta hier met een dubbel gevoel. Drie jaar geleden rondde D66 Schiedam de coalitieonderhandelingen af met een mooi resultaat en gingen we (sic) aan het werk.
Nu, bij de laatste Zomernota van dit college en deze coalitie, kijk ik terug. Maar ook vooruit.
Drie jaar geleden wisten we al dat de financiële situatie van onze stad moeilijker en moeilijker zou worden. In aanloop naar de raadsverkiezingen van 2022 mocht ik daar op landelijke TV iets over zeggen bij Een Vandaag. Ik hoopte toen nog, dat er vanuit Den Haag uiteindelijk een structurele oplossing zou komen voor het ‘ravijnjaar’ dat dreigde.

We gingen aan de slag. Met zaken vanuit ons verkiezingsprogramma die in het coalitieakkoord opgenomen waren. Zoals het versoepelen van de starterslening voor jonge huizenkopers, met de opkoopbescherming in kwetsbare wijken, met de i-visie van de gemeente, met de uitvoeringsagenda samenleven, met de hoogbouwvisie, het beschermen van het historische karakter van onze binnenstad (onder meer door middel van de molenbiotoop).


Maar ook met zaken die tijdens deze periode op ons pad kwamen: zoals het versoepelen van regels voor zonnepanelen in het beschermd stadsgezicht, smeerpalen met zonnebrand en het voorkomen van de bouw van een school op de groene locatie van De Boshoek, het beschermen van het bos achter Sveaparken, een brug slaan tussen de gemeente, sportverenigingen en het sportbedrijf. Een brug slaan tussen een van de scoutingverenigingen en de gemeente bij het realiseren van hun nieuwe huisvesting.
En hopelijk kunnen we volgende week, bij voldoende steun, het oneerlijke erfpachtsysteem in onze gemeente, een vervelende erfenis uit het verleden, weer iets minder oneerlijk maken.

Natuurlijk bereik je in de gemeenteraad zelden iets in je eentje. Samenwerking met andere partijen is cruciaal. Dat geldt dus ook voor de meeste zaken die ik net noemde. De partijen waarmee we hierbij optrokken danken we voor de prettige samenwerking.

Maar het Zwaard van Damocles inzake het ravijnjaar is boven ons hoofd blijven hangen.
Er kwamen in november 2023 Tweede Kamerverkiezingen. Onze landelijke politici hadden tijdens de campagne hun mond vol over bestaanszekerheid. Dat die voor inwoners van ons land begint bij het leven in hun woonplaats, dàt was men na de verkiezingen weer snel vergeten. En het vechtkabinet Schoof heeft niets gedaan om tot een structurele oplossing te komen.

De jeugdzorg wordt duurder, maar evengoed krijgen de gemeenten in Nederland vanuit Den Haag financieel het mes op de keel. VVD-wethouders en -burgemeesters stuurden een brandbrief naar hun Tweede Kamerfractie. Daar was ik blij mee. Maar ook hun noodkreet werd genegeerd.


In de afgelopen jaren heb ik de bezuinigingen in het kader van het ravijnjaar vanachter dit spreekgestoelte omschreven als een salami, waar iedere keer een stukje van afgesneden wordt. Tot er niets meer over is.


Ik vroeg mij hier af of wij ons als gemeenteraadsleden moeten gedragen als een kikker in een pannetje steeds heter wordend water. De houding van onze landelijke politici ten opzichte van de gemeenten omschreef ik als een opgestoken middelvinger. Ik benaderde de D66-fractie in de Tweede Kamer, maar vorig jaar ook fractievoorzitters van andere partijen.


Resultaat: niets. Geen structurele oplossing. Wel iedere keer eenmalige uitkeringen. Maar daarmee kun je niet structureel begroten.



Op 29 oktober zijn er opnieuw Tweede Kamerverkiezingen. En ik vrees dat de gemeentefinanciën daarin opnieuw geen sexy campagneonderwerp zijn. Het gaat waarschijnlijk weer over migratie en asiel. Terwijl er veel dringender problemen op te lossen zijn. Het is duidelijk: alle partijen in Den Haag zijn vooral bezig met zichzelf. Met camerageil gedrag en oneliners. Totaal niet met de financiële situatie van de gemeenten in Nederland.



Ooit heb ik mij voorgenomen wel oud te willen worden, maar niet cynisch.
Maar als ik kijk naar landelijke politici, die zich heerlijk bewegen in hun bubble en zich bezighouden met mediaoptredens, vliegenvangen en af en toe ronduit haatzaaien, dan lukt het mij nauwelijks nog om mijn cynisme buiten de deur te houden.



En zo ligt er nu dus een Zomernota die gebaseerd is op de financiële realiteit van Schiedam. Daar zullen alle collega’s in deze raad op hun manier wel iets van vinden. En kijk daarvoor gerust naar het college of naar de coalitiepartijen. Maar kijk vooral naar onze politici in Den Haag. Zíj zijn de hoofdverantwoordelijken. En ben je lid van een landelijke partij: bedenk dan dat dit toch wel het uiterste moment is om binnen jouw partij jouw stem te laten horen en op te komen voor jouw gemeente en haar inwoners.



Voorzitter, terwijl er in financieel opzicht donkere wolken boven onze stad hangen, vieren we ook het 750-jarig bestaan van stadsrechten voor Schiedam. Een feest van en voor de stad. Overal in de stad wapperen feestvlaggen. Sinds 18 maart is er om de haverklap wel iets te beleven in de stad. Van grote evenementen in het theater tot kleinere gebeurtenissen, zoals het deurdiner. Maar ook De Familie van de Stokerij, een gratis boek voor Schiedamse basisschoolkinderen, Midzomer Schiedam, Heel Schiedam Bakt. De Tijd van Aleid. Het laat zien wat we in Schiedam met elkaar voor elkaar kunnen krijgen en hoe creatief Schiedammers zijn. Complimenten voor de organisatie. En laten we alsjeblieft koesteren wat voor moois onze stad te bieden heeft.



Voorzitter, het bovenstaande geeft aan waarom ik aan het begin van mijn verhaal vertelde hier te staan met een dubbel gevoel. Met trots op mijn stad en haar inwoners. Maar met boosheid en frustratie richting de landelijke politiek, die ons collectief in de kou laat staan. En die nog steeds een collectieve middelvinger opsteekt naar de gemeenten in ons land. En die daarmee op den duur ook het Huis van Thorbecke afbreekt. Want van de drie bestuurslagen in ons land is er één, die niet of nauwelijks meer ruimte heeft voor eigen beleid. De gemeente.



“Ik ben raadslid geworden om Schiedam mooier te maken, niet om haar kapot te bezuinigen”, zei ik vorig jaar. Dat geldt nog steeds. Ergens ligt voor D66 Schiedam en zeker voor mij persoonlijk een lijn. Waar precies, dat weet ik op dit moment niet. En ik hoop dat er toch nog een oplossing komt vanuit Den Haag, zodat die vraag uiteindelijk niet aan de orde komt.