Schiedammer herdacht die voor vuurpeloton belandde

ROZENDAAL - Joseph Radstake was een jongeman uit Schiedam. Hij - zijn vrienden noemden hem Bennie - was negentien toen hij op 13 december 1944 voor het vuurpeloton kwam te staan en door de Duitse bezetter gedood werd. Zaterdag over een week wordt hij mede herdacht, tijdens een bijzondere herdenking.

Die vindt plaats bij de Emmapiramide in Rozendaal, Gelderland. Daar werden 81 jaar eerder in totaal tien mannen om het leven gebracht. Zij worden herdacht samen met zeven mannen die op 14 januari 1945 op dezelfde plaats gefusilleerd werden. Het is voor het eerst dat de doodgeschoten mannen gezamenlijk worden herdacht. 

De negen die samen met Radstake in Rozendaal voor het vuurpeloton kwamen, werden gedood als represaille voor verzetswerk elders in Nederland. De mannen hadden allemaal geprobeerd de Waal over te steken om zich in de Betuwe aan te sluiten bij de geallieerden. Ze werden opgepakt en gevangen gezet in de SD-gevangenis, de Rotterdamsche Bank in Velp. De lichamen van de mannen zijn na de oorlog herbegraven in hun woonplaats.

Op 13 december zullen er (vanaf elf uur) toespraken zijn en worden bloemen gelegd; de Emmapiramide - een uitkijktoren - ligt aan het laatste stukje van de Kluizenaarsweg in Rozendaal, een eindje rechts het bos in.

Een gedenksteen met de eerste tien namen is daar geplaatst op 13 december 1997 op initiatief van de gemeente Rozendaal. Op 4 mei, de dag van de nationale Dodenherdenking, legt het gemeentebestuur van Rozendaal bloemen bij het monument. De plechtige herdenking op de dag van de fusillade, 13 december 1944, is een initiatief van stichting Velp voor Oranje.

De executie van 14 januari 1945 werd tot nu niet herdacht. Waarschijnlijk omdat er nauwelijks iets bekend was over de voorgeschiedenis van de (ook ‘Duitssprekende’) slachtoffers. Daar wordt nu onderzoek naar gedaan door Sandra Holtjer, coördinator Herdenken & Vieren van Velp voor Oranje.

In overleg met de gemeente Rozendaal is besloten om voortaan beide fusillades te herdenken op 13 december. Het gemeentebestuur van Rozendaal overweegt om in de toekomst een aanvullend of nieuw monument te plaatsen met de namen van alle 17 slachtoffers.