Minder winkels maakt Hoogstraat levendiger

SCHIEDAM – De VVD heeft de ambitie om van de Hoogstraat in Schiedam de grootste concurrent te maken van de Witte de Withstraat in Rotterdam. Dat kan door het aantal winkels tussen het Stedelijk Museum en het oude stadhuis te verminderen en hier functies te zoeken voor galeries, proeflokalen en woningen.

Ook andere politieke partijen willen af van de oude winkelstraatgedachte voor dit deel van de Hoogstraat en zien de mogelijkheid voor verlevendiging, maar de VVD is het meest uitgesproken. Lijnrecht daartegenover staat de partij van Andreas Rose en Arie Villerius, LOS, die vindt dat er al te weinig winkelaanbod is in Schiedam-Centrum en dat het winkelbestand niet nog verder teruggedrongen moet worden. Het zou ook niet netjes zijn ten opzichte van de winkeliers op de Hoogstraat en Dam die hun nek uitgestoken hebben.

Dat zijn de meest opvallende conclusies uit de antwoorden van de dertien lijsttrekkers op de achttiende vraag in het project ‘Elke dag een vraag’.

Toelichting op de vraag:

De heersende opvatting is dat Schiedam te veel winkelpanden telt. De behoefte aan voorzieningen voor dagelijkse boodschappen blijft onverminderd bestaan, maar onder invloed van het internetwinkelen is het nog moeilijker geworden om de winkelleegstand effectief te bestrijden. In de binnenstad komt er wel horeca bij en we zien ook een trend dat niet alle zakelijke dienstverlening vanuit een winkel wordt verleend, denk aan de toename van kapsalons aan huis.

In deze ontwikkeling is het begrijpelijk om winkelpanden te verbouwen tot woningen. Dat is in de oude wijken in feite al decennia aan de gang. Heel veel winkels ‘om de hoek’ worden nu bewoond. Maar in buurtwinkelcentra zoals het Rubensplein wordt een dergelijke ontwikkeling door de winkeliers niet toegejuicht. Voor een aantal boodschappen kun je niet meer in je eigen woonomgeving terecht.

Trendwatchers voorzien zowel een toename van online-shoppen als een terugkerende behoefte aan de gezelligheid van florerende winkelcentra. Dat lijkt haaks op elkaar te staan, maar met een groeiend inwonertal behoort het beide tot de mogelijkheden.

In de Schiedamse binnenstad zien we de behoefte aan ontmoeting, beleving, recreatie en werken weer toenemen. De kooporiëntatie van de Schiedammer op de binnenstad voor non-food neemt af, maar aan horeca en cultuur neemt de trend in bestedingen toe. Zo zijn bezoekersaantallen in onder andere het Stedelijk Museum, het Jenevermuseum en i-Punt SDAM afgelopen jaar substantieel toegenomen.

De vraag:

Ziet u vermindering van het aantal winkelpanden ook op de wat langere termijn als een verstandige ontwikkeling of vindt u een tijdelijk ander gebruik van winkelpanden een beter idee?

De antwoorden:

Marcel Bregman, Democraten ’66 (D66):

Het aantal winkelpanden is in geheel Schiedam de afgelopen jaren al teruggebracht en zal de komende jaren waarschijnlijk nog verder dalen. Zowel in als buiten de binnenstad krijgen panden andere bestemmingen. In de binnenstad hebben we het winkelgebied teruggebracht tot een kerngebied. Daarbuiten kunnen winkelpanden omgebouwd worden tot woningen. In het kernwinkelgebied kan dit ook op het deel van de Hoogstraat tussen Grote Markt en museum.  Voor het andere deel vinden wij dat onwenselijk, onder meer omdat de leegstand terugloopt. Overigens niet alleen door de vestiging van horeca: er zijn ook nieuwe winkels bijgekomen en sommige panden hebben een maatschappelijke functie gekregen. De voormalige winkelstraat wordt op die manier een straat met een gemengde functie.
Natuurlijk moeten we er wel naar streven ook goed functionerende buurtwinkelcentra te houden. Mede daarom zetten we in op verbetering van winkelcentrum Hof van Spaland en de inzet van een winkelstraatmanager waar hieraan behoefte is.


Petra Zwang, Partij van de Arbeid (PvdA):

Voor kleine winkelcentra kan tijdelijk ander gebruik bij leegstand van een winkel ‘tijd kopen’ totdat helder is dat er geen volgende winkelier in zal stappen, of totdat er een goed plan ligt voor een definitieve invulling.

Het huidige aanbod aan winkelruimte in het centrum is te groot, nu en voor de langere termijn. Tijdelijk ander gebruik van winkelpanden is daar ook een optie, maar als een winkelstraat daardoor te weinig winkels overhoudt, herkent het winkelend publiek het niet meer als winkelstraat. De PvdA pleit voor een verdere concentratie van de winkels (Broersvest, Broersveld, Lange Kerkstraat, Hoogstraat, Dam). Het gaat om de goede en herkenbare mix van functies. Daarbij kan het ene deel van de Hoogstraat meer winkels bevatten en het andere deel (van museum naar stadhuis) minder winkels en meer wonen en horeca, zolang het een aantrekkelijke omgeving is om doorheen te slenteren.


Hakan Kucuk, Socialistische Partij (SP):

Van de SP is vandaag geen reactie binnengekomen.


Onno Spek, Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD):

Schiedam moet bruisen. Onze binnenstad heeft een geweldig potentieel, dat moet worden benut. We moeten de ambitie hebben om van de Hoogstraat de grootste concurrent te maken van de Witte de Withstraat in Rotterdam. In de binnenstad moet je kunnen genieten van een wijntje, van ons Stedelijk Museum, van (ambachtelijke) winkeltjes, van restaurants en galeries. In combinatie met woningen maakt dat de Hoogstraat weer de plek die we allemaal willen. We moeten af van de oude winkelstraatgedachte, we moeten gewoon de boel aanpakken. Winkels moeten worden geconcentreerd op Broersvest, Broersveld, Lange Kerkstraat en de Nieuwe Passage.


Catelijne de Groot, Algemeen Ouderen Verbond (AOV):

Realiteit is dat er toename is van online shoppen, maar óók dat er behoefte is aan gezelligheid van florerende goed bereikbare winkelcentra en speciaalzaken.

De kleinere winkelcentra, zoals rondom het Rubensplein, moeten behouden worden; de dubbele bestemming daar is niet bevorderend voor het behoud van het buurtwinkelcentrum.

Met betrekking tot de binnenstad waar een grotere diversiteit aan winkels,  musea en horeca is, kan het AOV zich vinden om in een gedeelte van de plint van de Hoogstraat en Broersvest leegstaande panden de dubbele bestemming te geven, zodat deze als winkel zowel als woning gebruikt kunnen worden. Dit zal geen nadelige gevolgen hebben voor de huidige positieve ontwikkelingen van horeca, cultuur en bezoekersaantallen van musea en theaters. Het AOV vindt dat er op een goede manier met de realiteit én de mogelijkheden moet worden gegaan.


Patricia van Aaken, Christen-Democratisch Appèl (CDA):

Je ziet steeds meer grote winkelketens verdwijnen uit het straatbeeld. Door de opkomst van webwinkels hebben veel winkels, die al decennialang in bijna iedere winkelstraat vertegenwoordigd waren, hun deuren gesloten. De marktwerking zorgde hiervoor. Tijdelijk een andere bestemming geven aan een winkelpand zorgt ervoor dat in ieder geval de leegstand verminderd wordt.

Geef de middenstand de ruimte om creatief hiermee om te gaan en je zult zien dat dit zijn vruchten zal afwerpen. Investeren in winkelgebieden in Schiedam die nog in trek zijn, is van groot belang, zoals de Groenelaan, Nolenslaan en Hof van Spaland; daar zou je nog nieuwe winkelpanden kunnen laten bouwen. Op langere termijn zal de marktwerking zelf wel uitmaken wat de beste aanpak zal blijken.


René Karens, Groen Links:

Het winkelaanbod moet meer aansluiten bij de behoefte. De economie trekt aan, maar leegstand blijft een probleem. We willen graag een bruisend centrum, waarin ontmoeting en beleving centraal staat. Dat is tegenwoordig meer dan ‘een dagje winkelen’.

Groen Links is voorstander van het toestaan van ander gebruik van winkelpanden. Op de Hoogstraat kan daardoor een betere balans ontstaan tussen wonen, winkelen en horeca.


Frans Hamerslag, Progressief Schiedam (PS):

De Schiedamse binnenstad moet een woon-, werk-, winkel- en recreatiegebied zijn, in balans met de behoefte van de Schiedammer. De afgelopen 25 jaar is de behoefte aan winkelen in dit gebied flink afgenomen. Vast blijven houden aan het centrum als winkelgebied is een gemiste kans voor ander gebruik van het aanwezige vastgoed.

De huidige winkelcentra in de buitenwijken willen wij behouden. Dat is toch de plaats waar Schiedammers vaak hun boodschappen doen. Voor ouderen is het belangrijk om dicht bij huis de dagelijkse boodschappen te kunnen doen.

Conclusie:

In de binnenstad winkels ombouwen: ja!

In de winkelcentra in de buitenwijk: nee.


Robert Berns, Christen Unie - Staatkundig Gereformeerde Partij (CU-SGP):

Op zondag wil de lijsttrekker van d CU-SGP zijn partijgenoten niet aan het werk zetten.


Andreas Rose, Lokaal Onafhankelijk Schiedam (LOS):

Het centrum van Schiedam is nu niet aantrekkelijk om te bezoeken, doordat er te weinig aanbod is van winkels. Het idee om het winkelbestand verder terug te brengen en te concentreren  rond de Passage is geen goed idee. Dat verandert niets aan het feit dat er te weinig aanbod is en een verder verval zal doorzetten. Het is ook niet netjes ten opzichte  van de winkeliers op de Hoogstraat en Dam die hun nek uit gestoken hebben en hun pand gekocht hebben.


Mahmut Erdem, Denk:

Maar liefst een kwart van alle winkelpanden in Schiedam staat leeg. Hier moeten we iets aan doen en snel ook. Denk Schiedam vindt daarom (tijdelijk) herbestemming van winkelpanden een beter idee. Wij willen ons komende periode inzetten om dit probleem grondig aan te pakken. In eerste instantie kiezen voor concentratie en kwaliteit van winkelgebieden. Schiedam heeft een prachtige binnenstad en daar zijn wij allemaal trots op. We willen daarom investeren in het ‘hart’ van Schiedam. Het faciliteren en begeleiden van pandeigenaren, zodat leegstaande panden snel getransformeerd kunnen worden naar woningen. Denk Schiedam is voorstander van meer en betere woningen voor het midden-segment. Dit kan gerealiseerd worden door herbestemming van gronden en panden buiten kernwinkelgebieden om te bouwen tot woningen.

Maar de oorzaak van leegstand is niet alleen de toenemende populariteit van online shoppen, maar ook de hoge huurkosten. Dat zou ook meer gecontroleerd kunnen worden.


René Janssen, Sociaal Liberaal Verbond (SLV):

De stelling dat winkelpanden winkeliers aantrekken en vervolgens consumenten is nooit waar geweest. Consumenten trekken winkels aan. Een stad die inwoners en bezoekers aan stad of straat weet te binden door een breed aanbod van cultuur en vermaak trekt ook ondernemers aan. Gemeentelijk beleid moet met de tijd meegaan.

Het SLV wil een flexibilisering van de bestemming van bedrijfspanden, zodat leegstand actief wordt tegengegaan. Hierbij is een middel (tijdelijke) bewoning door bijvoorbeeld starters, studenten en senioren. Deze aanpak lost tevens een deel van het bestaande woningtekort op. Een bijkomstigheid is dat dit bestaande winkeliers in de positie brengt dat zij ondernemen in een levendiger gebied. Winkeliers die tussen de mensen ondernemen, zitten midden tussen hun klanten. Een regelmatig aanbod van (culturele) evenementen biedt ook redenen voor consumenten om winkelgebieden te bezoeken. Het SLV wil daarom zo snel mogelijk pilots opzetten in overleg met winkeliers en winkeliersverenigingen om dat mogelijk te maken.


Maarten Reuderink, Ouderenpartij Schiedam:

De Ouderenpartij Schiedam is van mening dat lokale partijen nou eenmaal weinig invloed op zaken als internet(kopen) hebben. Hetzelfde geldt overigens voor verder consumentengedrag. Als veel consumenten digitaal kopen, is het maar de vraag of consumenten – los natuurlijk van de plannen van de VVD – graag voor vertier naar de Hoogstraat of verder naar Schiedam-Centrum gaan. Als (ongesubsidieerde) horeca een toekomst in Schiedam heeft, is ze natuurlijk van harte welkom. 

Constatering Kor Kegel:

In de Schiedamse binnenstad mogen winkels (tijdelijk) een andere functie krijgen, behalve in het kernwinkelgebied. In de aanloopstraten kunnen de winkels een woonbestemming krijgen en in het achterste deel van de Hoogstraat ook een functie als galerie of horeca. Maar winkelpanden onttrekken aan de buurtwinkelcentra, daar is in de Schiedamse politiek geen meerderheid voor te vinden.

D66 verwacht een verdere daling van het aantal winkels in Schiedam. De PvdA vindt dat er in de binnenstad te veel winkelpanden zijn. Het AOV ziet een mogelijkheid om panden op de Hoogstraat en de Broersvest een dubbele bestemming te geven, zodat ze als winkel maar ook als woning gebruikt kunnen worden. Het CDA ziet mogelijkheden voor méér winkels in de Groenelaan, Mgr. Nolenslaan en Hof van Spaland.

GroenLinks heeft geen moeite met een ander gebruik van winkelpanden. PS beklemtoont de buurtwinkelcentra in stand gehouden te willen zien voor de dagelijkse boodschappen. In de binnenstad mogen winkels worden omgebouwd, in de andere wijken niet.

LOS geeft als enige partij aan dat Schiedam-Centrum niet aantrekkelijk is door een te klein winkelaanbod. DENK vindt de hoge huren een groot probleem waar wat aan gedaan moet worden, en benadrukt dat de ombouw van winkels tot woningen ook in een woonbehoefte voorziet.

Het SLV stelt da winkels niet concumenten aantrekken, maar dat waar consumenten zijn de ondernemers aangetrokken worden. Cultuur kan daarbij het vliegwiel zijn. De OuderenPartij is van mening dat de lokale politie weinig invloed heeft op online shoppen en ander consumentengedrag.