Anders stemmen tellen voor Europees Parlement

Europees Parlement in Straatsburg; foto: Gabor Kovacs, Creative Commons

SCHIEDAM – Het gemeentebestuur kiest voor een andere manier van stemmen tellen na de verkiezingen voor het Europees Parlement op donderdag 6 juni. Er komt een centrale telling in de Margriethal op vrijdag 7 juni. Deze telling is ‘vanzelfsprekend’ openbaar, zegt burgemeesgter Harald Bergmann.

De Nederlandse gemeenten hebben door de wet Nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen (NPVV) sinds januari 2023 de keuze uit twee manieren van stemmen tellen. Decentraal of centraal.

Tot nu toe was er in Schiedam een decentrale stemopneming (DSO). De burgemeester legt uit wat het verschil is met centrale stemopneming (CSO). "Bij CSO tellen de stembureaus op de avond van de verkiezingen alleen hoeveel stemmen er op elke partij zijn uitgebracht (een sneltelling). De stemmen op de kandidaten worden nog niet geteld. Dat gebeurt de volgende dag op een centrale locatie en met een nieuwe ploeg tellers. Die centrale locatie is dan sporthal Margriet."

Bij de komende verkiezingen worden dertig stembureaus ingezet. Ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen van november 2023 doen er straks twee stembureaus niet mee, een in West en een in Nieuwland. In beide gevallen zit het stembureau centraal in de wijk en zijn er alternatieve stembureaus binnen redelijke afstand rondom (met de dichtstbijzijnde op minder dan driehonderd meter).

Het vervallen stemlokaal in West was op een halve verdieping en alleen via een trap te bereiken. Daarmee was het onvoldoende toegankelijk. Burgemeester Bergmann: “We streven ernaar dat alle locaties voldoen aan de wettelijke toegankelijkheidscriteria. Net zoals bij de voorgaande verkiezingen worden diverse aanpassingen doorgevoerd op de locaties om de stembureaus toegankelijk te maken.”

Aangezien er een lage opkomst wordt verwacht, zal het uitwijken van de stemmers naar de andere stembureaus in West niet voor problemen zorgen. Er is ook op andere manieren aandacht voor toegankelijkheid. Zo wordt van alle stemhokjes de verlichting weer gecontroleerd en zijn er speciale loepen aanwezig. Ook is er op het stembureau in het Theater aan de Schie een stemmal voor blinden en slechtzienden. In de Kieswet staat dat alle stemlokalen zodanig moeten zijn gelegen en zo zijn ingericht en uitgerust dat kiezers met lichamelijke beperkingen zoveel mogelijk hun stem zelfstandig kunnen uitbrengen. Als dat niet lukt, is het college verplicht de gemeenteraad in kennis te stellen.

De werving van vrijwilligers voor de verschillende functies op de stembureaus op donderdag 6 juni en bij de centrale stemopneming op vrijdag 7 juni start binnenkort. Door de keuze voor CSO zijn de vrijwilligers en ambtenaren op de verkiezingsdag eerder klaar en wordt het geen diep-in-de-nachtwerk. “Daar staat tegenover dat we de dag na de verkiezingen wel nog een grote groep van honderd vrijwilligers en ambtenaren nodig hebben om de telling af te ronden”, aldus burgemeester Bergmann. Alle stembureauleden en tellers worden opgeleid in de nieuwe manier van stemmen tellen. 

Mensen met een verstandelijke beperking krijgen ook een rol, omdat de burgemeester stelt dat ze méér zijn dan hun beperking: “Zij willen en kunnen van betekenis zijn in de samenleving. De gemeente Schiedam heeft zich om die reden aangemeld bij de stichting Prokkel. We gaan voor minimaal één stembureau met een duo van een persoon zonder en een persoon mét (licht) verstandelijke beperking. Het draagt bij aan een inclusieve samenleving en een positieve beeldvorming in de maatschappij.”

In de Kieswet is een artikel opgenomen die gemeenten verplicht om inwoners uit andere EU-landen (zonder de Nederlandse nationaliteit) aan te schrijven. Deze inwoners hebben stemrecht voor het Europees Parlement in het land van herkomst. Dat stemrecht kunnen zij inwisselen voor stemrecht op een Nederlandse kandidaat. De burgemeester rapporteert: “Half februari hebben we 6300 Schiedammers aangeschreven. Inmiddels zijn er veertig ondertekende verklaringen retour gekomen en verwerkt.”