Complimenten van de minister bij 'eerste paal' Schieveste

Dat kon de pret niet drukken. De minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening was naar Schiedam gekomen in een feestelijke stemming - ook al adviseerde de Raad van State vanmorgen snoeihard over haar voorstel voor een nieuwe Woonwet. Een stad die een begin maakt met de bouw van drieduizend woningen, kom daar maar eens om in het land. “De woningnood is de grootste zorg van mensen in Nederland en een topprioriteit van het kabinet. We willen 100.000 woningen per jaar realiseren”, liet Keijzer van de week nog optekenen als kern van haar werk, om een van de belangrijkste zorgen die ‘gewone Nederlanders’ hebben te verlichten.

"Het gemeentebestuur had de wil en handelde om dit project van de grond te krijgen”, stelt Keijzer, gevraagd naar de belangrijkste verklaring waarom dit nu hier in Schiedam is gelukt. Het voorbeeld van de snelle herziening van het bestemmingsplan zegt wat dat betreft veel, aldus de minister. “Ik wist niet wat ik hoorde toen ze zeiden dat het hier gelukt was een plan dat bij de Raad van State is afgeketst, 28 dagen later door de gemeenteraad opnieuw te laten vaststellen.” Aangepast, uiteraard, dusdanig dat het nu wel de goedkeuring van de hoogste Nederlandse bestuursrechter kon wegdragen. Het typeert het gevoel van urgentie dat hier in de stad heerst, aldus de minister. “Zo van: de beuk erin. Je gaat door.” Ook als er tegenslag is.

Keijzer gaat zelfs zo ver dat ze ‘Schiedam’ ten voorbeeld stelt aan Nederland. “Als dat overal de vibe wordt, zijn er straks geen doorbraaklocaties meer nodig. Dan is in het land elke bouwlocatie een doorbraaklocatie.”

Schieveste is een doorbraaklocatie, een van de 24 in Nederland. Op elk van die plekken worden tenminste 2500 woningen gerealiseerd. Overal moet uiterlijk in 2030 de bouw beginnen. Ze vormen de kern van de honderdduizend woningen die Keijzer jaarlijks in de komende jaren wil laten bouwen. Tegen die achtergrond steunt de rijksoverheid de realisatie van Schieveste met een bijdrage van achttien miljoen euro.

De belangen zijn groot: op Schieveste moeten ruim drieduizend woningen komen, maar veel meer mensen zullen ermee te maken krijgen. Op een positieve manier. Wethouder Antoinette Laan onderstreepte nog eens de wetenschap dat iedere nieuw opgeleverde woning zorgt voor het vrijkomen van zes tot zeven andere woningen. Gedeputeerde Anne Koning stelde dat doordat het aantal mensen in het land harder stijgt dan het aantal huizen, ‘bij veel mensen hun leven in de pauzestand staat’. “De oplossing daarvan valt te vinden in een eigen woning, in plaats van de zolder van hun ouders.” Schieveste is volgens haar ook een lastige plek om te bouwen. “Maar het kan hier dus wel.”

Keijzer beklemtoonde ook het feit dat de woningen worden gebouwd in een stedelijke omgeving. Die toch moet uitmonden in een groene nieuwe woonwijk, met dank aan het stadspark dat zich tussen de flatgebouwen door gaat slingeren. 

Belangrijk is verder volgens de minister de mix van woningen die op Schieveste moeten gaan komen: zowel sociale huur als betaalbare koop. Anderen noemden vanmorgen nog meer categorieën: middenhuur, studentenwoningen, vrije sector. Die zorgt voor ‘sociale duurzaamheid’, aldus Marcel Schipper, die vanmorgen namens de ontwikkelcombinatie Schieveste, de bouwers, het woord voerde. Het verbinden van alle doelgroepen gebeurt zodoende door mensen van verschillende slag tot buren te maken, en ook door ze letterlijk bij elkaar te brengen met ‘een mooi groen stadspark’, en zoiets als gedeelde studieruimte of een plek voor fietsreparaties. 

Dat Schieveste, met al zijn vereisten en beperkingen, een dure plek wordt om te bouwen, werd door minister Keijzer gerelativeerd. “De woningbouwverenigingen moeten sociale huur bouwen, en dat kunnen ze, daar hebben ze geld genoeg voor.” Voor wat betreft de andere bouwcategorieën noemde de minister een van haar stokpaardjes als belangrijke voorwaarde: “Gemeenten moeten niet allerlei eisen inplussen.” De verhouding van dertig procent sociale huur en tweederde ‘betaalbare’ (dus duurdere) woningen die wordt gebouwd is vastgelegd in de regionale afspraken die daarover zijn gemaakt tussen de verschillende overheden en ‘de sector’ in het Woonakkoord. “Daar moeten door de gemeenten geen extra plussen bovenop worden gesteld.” Ook zonder die extra’s zullen er goede woningen gebouwd worden, die ook duurzaam zijn, aldus Keijzer.

Burgemeester Harald Bergmann benadrukte wat er ten grondslag ligt aan het realiseren van een nieuwe woonwijk. “Het fundament is dat we blijven investeren in mensen.” Door de bouw van ruim drieduizend woningen komen er veel mensen bij, zo stelt hij. “We blijven zoeken naar verbindingen.” Letterlijk, naar het stadscentrum, onder het spoor en het station door. “Dat maakt dat Schieveste niet een los deel van de stad wordt, maar een echte stadswijk.” 

Wethouder Laan stelde dat Schiedam ‘geen eiland is, zoals in Asterix en Obelix’, maar onderdeel van een veel groter gebied, met bijvoorbeeld ook de nieuwbouw in het Merwe-/Vierhavengebied. Ze is blij met de woorden van Keijzer die aangeeft dat Schieveste voor heel Nederland van belang is. Wat de wethouder betreft zou er een nieuw Guinness-recordboek moeten komen. “Met overheden die snel doorpakken. Wij staan er dan al in.”

En oh ja, tussen de opgetogen woorden door, kon Schipper namens de bouwers ook melden dat, met alle onzekerheden die zich kunnen voordoen, gerekend wordt op een nieuw feestje ‘in de tweede helft van 2027’. Dan kunnen de eerste bewoners van gebouw Prelude de sleutels van hun nieuwe woningen in ontvangst nemen.

PS. Dit artikel is aanzienlijk aangepast en uitgebreid na eerste plaatsing

Jan Willem de Boer sprak de minister, de bouwer en de wethouder en maakte bovenstaande reportage.