Over de 'tariffs' van Trump en hoe dat uit zal pakken

Trump regeert per decreet; foto: Wikipedia

SCHIEDAM - Schiedam24 realiseert zich dat Schiedams nieuws meer is dan zaken die in Schiedam gebeuren, of worden bedisseld: heel veel van wat de Schiedammers meemaken en bezighoudt, wordt veroorzaakt elders in het land. We maken deel uit van de Nederlandse samenleving. En van een wereldwijd economisch systeem. Daarom willen we voortaan met regelmaat berichten over zaken in de economie die onze redacteuren bezighouden. Vandaag: Trump en zijn importheffingen.

De wereld, zeker de zakenwereld, wacht in spanning af op wat de Amerikaanse president al ‘bevrijdingsdag’ voor zijn land heeft genoemd. Hij heeft aangekondigd een serie heffingen in het leven te gaan roepen die een eind moeten maken aan het in zijn ogen oneerlijke handelstekort van de Verenigde Staten. Trump ziet het feit dat Amerikanen meer spullen in hun buitenland kopen dan de meeste buitenlanden in Amerika, als onvergefelijk, een vorm van oplichting of bedrog. Amerikaanse spullen zijn immers zo goed en mooi, auto’s bijvoorbeeld.

De rest van de wereld vreest nieuwe heffingen om te mogen exporteren naar de Verenigde Staten. De producten die aan Amerikaanse bedrijven en huishoudens worden verkocht, worden er immers duurder door. Dat betekent dat de verkopende partijen er of minder op zullen verdienen, of er minder van zullen verkopen. Waarschijnlijk wordt het een combinatie van beide. In ieder geval: het kost geld.

Aan de andere kant: Amerikanen zullen meer kwijt zijn aan hun spullen, olie op het vuur van de inflatie, die in de VS momenteel ook al hoog is. Of zij kopen aanzienlijk minder buitenlandse spullen, en meer Amerikaanse - en meer vraag drijft de prijzen ook van deze artikelen op. 

Dat kan niet de bedoeling zijn - Trump is immers mede gekozen omdat hij stelde werk te maken van de hoge kosten van levensonderhoud in de VS. Analisten stellen daarom dat de importtarieven vooral gezien moeten worden als stok om mee te slaan in onderhandelingen met andere landen. De president ziet zichzelf immers als een ‘deal-maker’, een combinatie van een sjacheraar die af blijft pingelen en een ‘bully’ die zijn klasgenootjes afperst om een deel van hun broodtrommeltjes zelf op te kunnen eten. Een van de zaken die Trump zou willen bereiken, is dat andere landen hun handelsbarrières die het Amerikaanse bedrijven lastig maken, opheffen. Voor ons hier is het moeilijk zien hoe groot de belemmeringen daadwerkelijk zijn, maar dat ze er zijn, staat buiten kijf.

Maar Trump spreekt zelf over de ‘tariffs’ als een manier om inkomsten voor de Amerikaanse staat te genereren. Hij heeft zijn kiezers, en met name de welgestelden onder hen, immers belastingverlagingen beloofd. En die moeten ergens van betaald worden.

Een ander doel van de extra belastingen voor buitenlandse exporteurs naar de VS is volgens de Donald om Amerika weer ‘great’ te maken, dat wil ook zeggen: een sterk industrieland, dat zijn eigen producten maakt. Door buitenlandse producten duurder te maken, kunnen Amerikaanse bedrijven immers beter concurreren op, pakweg, de automarkt. We zeiden het hierboven al. 

Wat het doel wordt, en hoe heffingen daartoe gaan bijdragen, moet vanavond blijken. Gaat het meer om inkomsten genereren, dan zullen tarieven hoger worden en voor de meeste landen gaan gelden. In dit verband liet een van Trumps adviseurs zich al ontvallen dat het mogelijk gaat om een bedrag, in de komende tien jaar, van zes biljoen dollar…

Gaat het meer om wisselgeld voor onderhandelingen, dan zouden er voor verschillende landen, verschillende tarieven kunnen gaan gelden. Saillant in dit verband: Nederland is nu juist een van de relatief weinig landen met een negatieve handelsbalans met de VS. We kopen er dus meer dan dat we er verkopen en dat is vooral toe te schrijven aan de grote hoeveelheden vloeibaar gas die we er de afgelopen jaren zijn gaan kopen. Wellicht ontspringt Nederland dus nog de dans.

Overigens is deze optie van ‘wisselgeld’ voor huidige of toekomstige onderhandelingen ook de belangrijkste reden dat Trump de handen op elkaar krijgt voor zijn tarieven in eigen kring, die van de Republikeinen, die van oudsher toch bekendstaan om het belang dat zij hechten aan vrijhandel. Hier geldt dus het motto: ‘We gaan de heffingen verhogen, om ze te kunnen verlagen’.

Maar dit zou juist weer botsen met de stelling dat de vrijhandel zoals die de laatste decennia de norm was, nadelig was voor Amerika. Zie de opmerking van Trump dat de Europese Unie is opgericht om de VS ‘te naaien’. En de ambitie om werkgelegenheid en productie naar de VS te halen botst ook met de visie van het heffingen verhogen om ze te kunnen verlagen. 

Zo lijken de verschillende mogelijke doelstellingen, door Trump uitgesproken of door analisten vermoed als zijn ware motieven, met elkaar in tegenspraak. Want ook het doel om inkomsten te genereren uit de heffingen en het terughalen van productie naar de VS botsen. Immers: hoge opbrengsten haal je als er veel geïmporteerd wordt, maar als pakweg een autofabriek zich dan in de VS vestigt om heffingen te ontlopen, en zo aan de Make America Great Again-visie meerwerkt, dan dalen de inkomsten die nodig zijn voor belastingverlagingen in de VS.

En dus zal het schipperen worden: belastingen die hoog genoeg zijn om inkomsten te genereren voor Uncle Sam, maar laag genoeg om producenten niet direct hun boeltje te laten oppakken om zich ergens tussen Californië en New York te vestigen. 

Maar dat alles laat onverlet dat het vooral de Amerikanen zelf zijn die moeten vrezen voor het feit dat ‘alles duurder wordt’ de komende tijd, en dat ze nog maar moeten afwachten of de voordelen van de heffingen, die wat langer op zich zullen laten wachten, realiteit worden.