Premier offert landsbelang voor 'minder asielzoekers'

COMMENTAAR - Het nieuws van vandaag, in Nederland en in Schiedam, is natuurlijk de val van het kabinet.  De ministers van vier partijen kwamen er niet uit om tot nieuwe wetgeving inzake migratie te komen. 

Naar verluidt voelde premier Mark Rutte de druk vanuit zijn partij om het aantal nieuwkomers uit het buitenland te beperken - sterker dan ooit tevoren in de afgelopen dertien jaar - en nam hij moedwillig het risico te komen met voorstellen die voor zijn coalitiepartners niet-verenigbaar zijn met hun overtuigingen. Dit zou met name spelen bij het beperken van de gezinshereniging voor asielzoekers, dat te ver gaat voor ‘gezinspartij’ de Christen Unie. 

Dat de vier ‘middenpartijen’ van het land er niet in slagen op dit door velen als heel belangrijk beschouwde punt tot een oplossing te komen, is veelzeggend. Zijn coalitiepartners lijken dit Rutte te verwijten; hun instappen en rol in het kabinet was altijd - expliciet uitgesproken of niet - onder het motto die iemand toch het land moest besturen. Rutte gooide in hun ogen dit plichtsbesef bij het oud vuil. Zoals Wopke Hoekstra het stelt: “Je bent als politiek geroepen om problemen op te lossen.” Maar profileringsdrang van de VVD - en wellicht een oprecht gevoelde noodzaak bij de premier om daadwerkelijk de toestroom van mensen naar Nederland te beperken - wogen nu klaarblijkelijk zwaarder.

Maar bij die noodzaak om te voorkomen dat er de komende maanden opnieuw mensen buiten ’op de stoep’ slapen in Ter Apel, zijn wel vraagtekens te zetten. Staatssecretaris Eric van der Burg toonde zich gisteravond emotioneel toen hij dacht aan de vele mensen die in steden en dorpen werk maken van de opvang van nieuwkomers, in kerken en sporthallen. Hij lijkt zich het lot van de mensen die het betreft oprecht ter harte te nemen. Het zou een goede zaak zijn de druk daar van de ketel te halen. 

Dat hoeft niet zo moeilijk te zijn; met ruim 35.000 eerste asielaanvragen (en een kleine elfduizend nareizigers) hebben de instanties het niet per se veel drukker dan in voorgaande jaren - voor wie iets verder terugkijkt. De kink in de asielkabel zijn hem vooral bij COA en IND; hen lijkt het maar niet voldoende doorstroming te organiseren, ook omdat het waar het gaat om huisvesting in heel Nederland crisis is. Het lijkt dus vooraleer zaak om de registratie en afhandeling van asielaanvragen te verbeteren, om schrijnende taferelen in Oost-Groningen en elders te voorkomen. En ondertussen voor afdoende opvang te zorgen.

Natuurlijk is het feit dat Nederland niet grootscheeps investeerde in instellingen en mensen die voor een vlotte afhandeling van asielaanvragen kunnen zorgen. Het zou ons land ‘te aantrekkelijk’ maken voor vluchtelingen en anderen. Enig idee hoeveel mensen er werken bij IND en COA? Doe in gedachten eens een gooi - en wacht even met doorlezen. 

Bij de IND zijn dat er 5600, bij COA 4150. Daar horen dus niet alleen de mensen van de papieren bij, maar ook de koks, sportinstructeurs en beveiligers van asielzoekerscentra, bijvoorbeeld. Tel er bij beide instanties nog eens een kleine duizend ‘inhuurmedewerkers’ bij op en bedenkt dan dat in Nederland zo’n beetje een op de acht mensen ambtenaar is….

Henk Kamp, oud-minister en VVD-prominent, was er gisteravond als de kippen bij om te betogen dat hij zich niet kon voorstellen dat de andere dan zijn partijen in het kabinet, niets wilden ondernemen tegen de toestroom van buitenlanders naar Nederland. Vorig jaar kwamen er vierhonderdduizend immigranten naar Nederland, zo betoogde hij, ‘meer dan er mensen in Utrecht wonen, de helft van de bevolking van Amsterdam’. Maar o, wacht. We hadden het toch over 35.000 plus elfduizend nareizende gezinsleden die asiel aanvroegen? Plus misschien nog tweeduizend mensen die voor de tweede of derde keer een poging doen om in ons land asiel te krijgen. Dat betekent dat onder de ‘immigranten’ in Nederland, één op de acht, één op de negen asiel zoekt.

De anderen: dat zijn Oekraïners, die we toch een veilig heenkomen gunnen. Dat zijn mensen die werk zoeken - en waar we maar wat blij mee mogen zijn, want zij doen het werk waar de gemiddelde Nederlander zijn neus voor ophaalt - en vanuit Polen of Bulgarije hier in Nederland aan de slag gaan en soms kort, soms lang blijven, soms nooit meer weg willen. Dat zijn de honderdtwintigduizend studenten van buiten Nederland die in Nederland studeren. Dat zijn de mensen die zaken doen in ons land, die door grote ondernemingen naar ons land worden gehaald omdat ze dingen kunnen die Nederlanders niet kunnen - kijk eens naar een gemiddeld eredivisieteam, of in Eindhoven en Veldhoven waar bij ASML bijzondere dingen worden gedaan die wereldwijd een verschil maken. Bestel eens een kop koffie in Amsterdam trouwens…

Dat Nederland een vol land is, daar valt langzamerhand weinig tegen in te brengen. Op steeds meer vlakken blijkt dat er meer mensen binnen de landsgrenzen zijn dan onze systemen, met de natuur als belangrijkste, maar ook onze instanties, ook de fysieke ruimte en naar het soms lijkt ook de zenuwen en het geduld van mensen, aankunnen. Maar dat de vluchtelingen die berooid, gewond, in lijf en hart naar Nederland komen, met niks, er de oorzaak van zijn dat Nederland het komende jaar amper bestuurd zal worden… Nee, dat is klinkklare onzin. 

Heeft u enig idee hoeveel mensen uit Syrië er in Schiedam wonen? En uit Afghanistan? Morgen het antwoord.

Dus: laten we vooral politiek noemen wat politiek is: Mark Rutte vond het nodig zich te profileren als bestuurder die pal staat voor het terugdringen van het aantal asielzoekers - en hij had daar zijn kabinet en het lot van ons land voor over.