Spoelingschouw ligt op helling voor restauratie

Op de Koningspoort; foto's: Paul Meuldijk

SCHIEDAM - De spoelingschouw, naar verluidt de laatste die er in Schiedam nog is, wordt nu echt onder handen genomen. Begin vorige maand is het werk begonnen, op de Koningspoort, de historische werf in de Rotterdamse Oude Haven. “Drie smeden zijn er momenteel mee bezig”, vertelt Domien Akkermans van de Restauratie Werkplaats Schiedam. 

Dat bedrijf is ‘hoofdaannemer’ van de klus. Het ijzersmeden is een van belangrijkste werken die aan de schouw, jarenlang op de kade bij molen De Noord, moeten gebeuren. “In feite demonteren we de schouw, halen eraf wat verrot is, en dat is nogal wat, en zetten de schouw met nieuwe onderdelen weer in elkaar”, aldus Akkermans. Een renovatie is nooit zoals je denkt dat die zo zijn, zo weet hij.

De laatste keer dat de schouw werd aangepakt, was in de jaren zeventig, toen de bedrijfsschool van Wilton-Fijenoord de schuit onder handen nam. Het valt wel te zien dat de klus toen een soort studie-opdracht was, moet Akkermans nu bekennen. Niet best, gebeurde die restauratie. Dusdanig dat bijvoorbeeld nu praktisch het hele middenschip moet worden vernieuwd. Heeft ook te maken met de verwaarlozing in de decennia sindsdien. Een voordeel, aldus Akkermans: “We kunnen hem nu weer opnieuw in elkaar zetten zoals hij traditioneel was.”

Want dat blijft toch de sport van de Restauratie Werkplaats Schiedam. Conserveren, restaureren, behouden voor de toekomst van wat al lang bestaat. Met name de duizend molens in Nederland - ‘elfhonderd met de watermolens erbij’ -. Waarbij de Schiedamse werkplaats zich overigens toelegt op de regio Gouda tot Vlissingen, aldus Akkermans. 

Maar ook andere klussen pakken hij en collega’s op. Denk aan een houten ophaalbrug aan de ’s-Gravenweg in Rotterdam of de beroemde houten appels van Kees Franse aan de Heemraadsingel. “We zitten best vol met werk.” Ook het onderhoud van kerktorens, bijvoorbeeld alle Rotterdamse, doet de Restauratie Werkplaats Schiedam.

De spoelingschuit wordt nu in oude luister hersteld. Het zou gaan om de laatste schuit in zijn soort, waarvan er ooit tientallen, misschien wel meer in Schiedam waren. Ze werden gebruikt om de spoeling, dat wat achterbleef na de eerste distillatie van het graan, aangelengd met spoelwater, vanuit de branderijen in de stad naar de vee houdende boeren te brengen. “De hoeveelheid die op zekere momenten vervoerd werden waren gigantisch. En de schuiten kwamen overal: in het Westland, maar ook de Rotte af tot bij de Bergsche Plas.” 

De schouw die nu onder handen wordt genomen krijgt ook zijn zeiltje en pomp weer terug. Waar het erfgoed na restauratie een plekje zal vinden, is voorlopig nog onbekend. “Je kan je voorstellen dat die bij het Jenevermuseum komt te liggen, of bij het Zakkendragershuisje. De opdracht is de schuit weer varend te krijgen. Dat is het leuk aan ons werk: als Schiedams bedrijf werken we dagelijks aan de Schiedamse geschiedenis.”