Haven heeft veel te danken aan container

De Fairland, op 3 mei 1966

SCHIEDAM – 'De Rotterdamse haven' vierde gisteren dat het vijftig jaar geleden is dat de eerste scheepscontainer in de Maasstad werd gelost. Sindsdien zijn in 'Rotterdam' om en nabij de 250 miljoen containers overgeslagen. Een onwaarschijnlijk aantal, dat veel welvaart heeft gebracht, ook in Schiedam.

Op een van de grootste containerschepen ter wereld, de Al Zubara, voor de kade van de Euromax-terminal op de Maasvlakte, werd gisteren het glas geheven om het heuglijke feit te herdenken. Op 3 mei 1966 arriveerde in Rotterdam onder toeziend oog van koningin Juliana de ms Fairland van rederij Sea-Land, met aan boord 226 containers. Het was het begin van een ongekende opmars van de laadboxen, die ook 'Rotterdam' groot hebben gemaakt. Volgens mensen die er verstand van kunnen hebben, is de container voor de wereldhandel belangrijker geweest dan alle handelsakkoorden bij elkaar.

Het feit dat het leeuwendeel van alles wat we gebruiken, consumeren, kopen, vandaag de dag uit Azië komt, is alleen maar mogelijk vanwege de containerisatie van de wereldhandelsstromen. Zonder container zouden er misschien nog wel televisies in Eindhoven worden gemaakt of spijkerbroeken in Twente. Het is maar hoe je het bekijkt, of die ontwikkeling een goede zaak is of niet. Want het zou werkgelegenheid hier hebben betekend, maar veel meer arbeidende mensen zouden ook hard nodig zijn geweest om die dan veel duurdere producten te hebben kunnen kopen.

Om een idee te hebben: in het stukgoed, tot de container de norm in de havenoverslag, kon een kraan zo'n dertig ton per uur overslaan. Dit is gelijk aan twee containers.

Havenbaronnen van naam en faam als Frans Swarttouw (Quick Dispatch) en Gerard Bast (Thomsen’s Verenigde Bedrijven) zagen in de jaren zestig al snel de mogelijkheden van de container; zij stonden aan de wieg van Europe Container Terminal (ECT), ook in 1966 opgericht en decennialang onbetwist de grootste stuwadoor in Rotterdam. Heel lang gebeurde dat in de Eemhaven, pal tegenover Schiedam op de zuidoever van de Nieuwe Maas.In Schiedam hebben zich in de loop der jaren eigenlijk geen overslagbedrijven gevestigd. Pal over de grens met Rotterdam, in de Merwehaven, waren er wel bedrijven als Dutch Stevedoring Company, ook bekend als Sanara; Vijfvinkel’s Stuwadoors Maatschappij & Zn.; De Steenkolen & Scheepvaart Maatschappij (S.S.M.); Stuwadoors- en Overslagbedrijf Merwehaven (bekend als de S.O.M.) die zich bezighielden met overslag.

Müller - Progress, dat vroeger bekend was als Wambersie, richtte zich al snel op containers. De Amerikaanse rederij Moore - McCormack Lines leverde daar de eerste containers aan. In 1978 kwam 'vooraan' in de Merwehaven de containerterminal van het expeditie- en stuwadoorsbedrijf Kühne & Nagel; dat gebeurde onder de naam containerterminal Uniport Merwehaven. In 1996 verhuisde dit bedrijf naar de Waalhaven.

Containers en containerlading wordt gemeten in teu's, twenty feet equivalent units. Een 'normale' container is veertig voet, dus twee teu. Met de ontwikkeling van de containervaart ging het razendsnel: al in 1974 werd in Rotterdam een miljoen teu overgeslagen. Vorig jaar was dat twaalf miljoen teu.

Logisch, want dankzij de container wordt naar schatting negentig procent van alles wat in Nederland wordt geconsumeerd, per schip aangevoerd. Schepen die steeds groter worden. Daardoor dalen de transportkosten per product. In 1970 vormde het vervoer over zee ongeveer tien procent van de uiteindelijke verkoopprijs, nu nog gemiddeld drie procent. Een paar schoenen dat in Azië is geproduceerd, heeft niet meer dan ongeveer 60 eurocent aan transport gekost.